Aspendos Antik Tiyatrosu Theodorus’un oğlu Zenon tarafından M.S. 180 yılında yapılmıştır. Turistlerin yoğun katılımıyla günümüzde hala operalar, baleler ve konserler gibi çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir
Bir büyük bir de küçük iki tepe üzerine kurulan tiyatro, Romalılar tarafından inşa edilmiştir. Aspendos ise Akalar tarafından kurulmuş ve M.Ö. 10.yüzyılın zengin kentlerinden birini yansıtmaktadır. Aspendos’un en önemli yapısı tiyatrosudur. Antik tiyatrolar arasında en iyi şekilde korunarak gelmiş bir açık hava tiyatrosudur. Bu tiyatro Anadolu’daki Roma Tiyatrolarının günümüze sahnesi ile ulaşabilen en eski ve sağlam bir örneğidir. Mimarı Aspendos’lu Theodorus’un oğlu Zenon’dur. Antonius Piu zamanında (138-164) yapılmıştır. Tiyatro, kentin yerli tanrıları ile imparator ailesine sunulmuştur. O dönemde iki büyük usta kralın kızına âşık olurlar ve onu kraldan istemeye giderler. Kral iki ustanın da onlar için çok değerli olduğunu, en iyisi siz halk için en gerekli olan şeyi yapın halk seçsin der. İkisi de ellerinden gelenin en iyisini yaparlar. Zenon tiyatro yapar diğeri dağlardan şehre su getirir. Kral karar vermekte çok zorlanır, ikisinin de yapıtları son derece iyi ve şehir için gereklidir. O zaman kral kızını ortadan ikiye bölmeye karar verir. Ama Zenon kızı o kadar güçlü seviyordur ki, onun ölmesine göz yumamaz ve kendi yarısından vazgeçer. Fedakârlığını gören kral kızı Semiramidayi, Anfi Tiyatronun mimari Zenon’a verir. Aspendos Antik Kenti’nde bulunan bazilika o dönemin anlayışına uygun olarak bir orta alan ve onu çevreleyen odalardan oluşmuştur. Merkez alanın yüksekliği çevresindekilerden fazladır ve çevresi zarif sütunlarla çevrilmiştir. Roma dönemindeki orijinal yapısı Bizans döneminde yapılan onarım ve değişikliklerle farklılaşmasına rağmen orijinal yapının nasıl olduğuna ait ipuçlarını içerir. Şehrin merkezi diyebileceğimiz agora geniş bir merkez alana ve diğer 3 tarafını çevreleyen evler ve ticarethanelerle çevrilmiştir. Agoralar şehrin ticaret, siyaset ve sosyal yaşantısının merkezidir. Merkezinde ticari, sosyal ve politik faaliyetlerin yapıldığı alan bulunmaktadır. Agoranın hemen yakınında Nymphaeum duvarından günümüze sadece bir bölümü ayakta kalabilmiştir. O dönemin hemen tüm antik kentlerinde olduğu gibi su kamerleri Aspendos antik kentinden günümüze kısmen kalan önemli bir eserdir. Şehrin su ihtiyacı için kilometre boyutlarındaki bu su kemerleri dönemin önemli mühendislik yapılarındandır. En parlak çağlarını 1. ila 3. Yüzyıllarda yaşasa da Aspendos Antik Kentinin kökenleri çok daha eskilere MÖ 1000 yıllarına kadar gider. Akalar tarafından kurulduğu düşünülmektedir ve kendi adına madeni para bastıran ilk Anadolu şehirdir. Bir diğer efsaneye göre Truva Savaşı sonrası bölgeye gelen Argive kolonicileri tarafından kurulmuş olduğu söylenir. Eski dönemlerde birçok kez işgal edilip el değiştiren Aspendos en parlak ve zengin dönemini Roma İmparatorluğu döneminde yaşamıştır. Şehrin en önemli yapıları olan antik tiyatro ve su kemerleri Roma döneminde yapılmıştır. Kent daha sonra Bizans ve Selçuklular tarafından yerleşim yeri ve ticaret yeri olarak kullanılmış ve daha sonra önemini yitirip günümüze gelmiştir.
TÜRKİYE’DE İLK
Türkiye için yeni fakat son derece gerekli bir alan olan kültürel miras yönetiminde Türkiye’deki ilk projelerden biri Aspendos Sürdürülebilir Gelişim ve Alan Yönetimi Projesi, İngiliz Arkeoloji Enstitüsü ve Hacettepe Üniversitesi’nin ortak projesi olarak, İngiliz vakıf Headley Trust’ın finansal desteği ile 2013 yılı Ocak ayında başladı.
Bu çalışmaların ana amacı, Aspendos kentini layık olduğu en iyi ve doğru bir şekilde bilimsel ve sosyal sorumluluk çerçevesinde sadece Türkiye’nin değil tüm insanlığın ortak mirası olarak araştırmak, anlamak, korumak ve onarmaktır. Bunun yanı sıra medya ve bilimsel araçlar sayesinde Aspendos’u Aspendos’ta ve Aspendos dışında tüm dünyaya anlatmak, tanıtmak ve sunmaktır.
NASIL GİDİLİR?
Antalya’nın Serik ilçesinden Manavgat yönüne doğru ilerlerken karşınıza çıkan kavşaktan Belkıs (Aspendos) tabelasını takip ederek kuzey yönüne dönün. Yaklaşık 4 kilometre gittiğinizde antik kente ulaşabilirsiniz. YAPRAK ÖZER / ANTALYA GÜNDEM ÖZEL
