Temel gıda maddesi olan ekmeğin ihtiyaca göre alınmaması nedeniyle, ekmek israfı artarak sürüyor. Ülkede bir yıl içinde 1 milyar 700 milyon ekmek çöpe atılırken, 214 milyar liralık gıda israfı yapıldığı belirlendi. Günlük 4 milyon 900 bin ekmek çöpe gidiyor
İnsanlık tarihine eşit bir serüveni olan ekmek, insanlığın en ortak besin maddelerinin başında yer alıyor. Ülkemizin bir tahıl ülkesi olması, yılardır süregelen beslenme alışkanlıkları ve sosyo-ekonomik yapısı nedeniyle ekmeğin beslenmemizdeki önemi daha da fazla. Devlet Planlama Teşkilatı ve Dünya Sağlık Örgütü raporlarına göre; Türkiye’de temel besin, ekmek ve diğer tahıl ürünleri ve günlük enerjinin ortalama yüzde 44’ünü sadece ekmekten, %58’ini ise ekmek ve diğer tahıl ürünlerinden sağlanıyor.
EKMEĞİ DİLİMLEYİN
Ekmek dilimlenerek tüketilmeli. Hem ekmek israfına ve daha uzun süre dayanması için ekmek dilimlenmeli. Asla buzdolabına konulmamalı. Kuruyan ekmekler de israf edilmemeli, içinde az miktarda su kaynayan tencerenin üzerine yerleştirilen süzgeç üstüne konularak yumuşatılmalı, Bayatlayan ekmekler galeta unu veya kurutulmuş ekmek içi şeklinde çeşitli yemek, pasta ve tatlı yapımında kullanılabilir.
NELER YAPILABİLİR
Sofralarımızın vazgeçilmez besin maddesi olan ekmek, karbonhidrat ve protein kaynağı olarak beslenmede önemli bir yere sahip. Ülkemizde kişi başına günde yaklaşık olarak 400 – 450 gr ekmek tüketilmektedir. Yani, ülke genelinde kişi başına tüketilen enerji miktarının yaklaşık %45’i, protein miktarının da %47’si ekmekten sağlanmakta. Karbonhidrat ve protein kaynağı olan ekmeğin beyaz, kepek, çavdar, mısır, tam tahıllı, çok tahıllı gibi pek çok çeşidi bulunmaktadır.
EVLERDE NELER YAPILMALIDIR?
Uzmanlar ekmek israfını engellemek için bazı uyarılarda bulunuyorlar. Bunların başında ihtiyaçtan fazla ekmek alınmaması, ekmek poşette saklanması, uzun süreli saklama amaçlanıyorsa ekmeğin derin dondurucuya konulması, dilimlenerek tüketilmesi sayılıyor. Diyetisyen Aliye Defne Hor, ekmeğin buzdolabına girdikten sonra içindeki karbonhidrat moleküllerinin geriye hareket ettiğini belirterek, “Bu durumda ekmeğin içindeki moleküllerin kristalize olur. Su molekülleri ekmeği yavaş yavaş terk eder ve karbonhidrat molekülleri tek başına kalır. Bu da çok daha hızlı bayatlamış, o ilk alındığındaki lezzetini kaybetmiş ekmekler olarak ortaya çıkar” dedi.
İHMAL VE BİLGİSİZLİK
Türkiye’de ekmek İsrafı için yapılan bazı araştırmalara göre israf ekmeğin hem üretim, hem de tüketim süreçlerinde meydana geliyor. Araştırma ile temel gıda olan ekmeğin israf edilmesin hoş görülemez. Yolda bile küçük bir ekmek parçası görülse hemen alınır. Ekmek, otuz bin yılı aşkın zamandır, insan beslenmesinin parçası olmuştur. Karbonhidratlar başta olmak üzere vücudun ihtiyaç duyduğu besin öğeleri ile lif yani posa içerir ve günlük enerji alımına katkı sağlar. Besin öğesi içeriği ve besin değerine rağmen ekmek hakkında çok sayıda tartışma da söz konusudur.
EKMEĞİN BİLEŞENİ
Ekmek, buğday, çavdar ve yulaf gibi tahıl tanelerinden yapılır; dolayısıyla ekmeğin üretildiği tahıl, besin bileşimini de belirlemektedir. Buna ek olarak, ekmek üretiminde kullanılan unun beyaz yani rafine olması ekmeğe kepek veya ayrıca çekirdek ya da yağ gibi ürünlerin eklenmesi de besin değerini etkiler. İçeriğinde karbonhidrat, protein, yağ, diyet lifi, B1, B2, B3, B6, B9, vitaminleri demir, çinko, magnezyum, sodyum (tuz) bulunur.
