Eliot, George, asıl adı mary ann ya da Marian cross, cö Evans (d. 22 Kasım 1819, Chilvers Coton, Warwickshire – ö. 22 Aralık 1880, Londra, İngiltere), Victoria dönemi romancısı. Çağdaş romanın belirleyici özelliklerinden biri olan psikolojik çözümleme yöntemini geliştirmiştir. Başlıca yapıtları Adam Bede (1859), The Mill on the Floss (1860, 3 cilt Kıyıdaki Değirmen, 1970), Silas Marner: The Weaver of Raveloe (1861 Silas Marner, 1977) ve Middlemarch: A Study of Provincial Life’tn (1871-72). Eliot, babasının patronuna ait bir malikânede doğdu. Yapıtlarında Midland lehçelerini ustalıkla kullanması, Nuneaton’daki Wallingtons Okulu’na yatılı öğrenci olarak (1828-32) gidene değin çevresinde yalnızca bu lehçelerin konuşulmuş olmasından kaynaklanır. Okulda Dr. Samuel Johnson’m resmî konuşma üslubunu taklit eden ve kendine koyu bir Evanjelik dindarlık aşılayan başöğretmen Maria Lewis’in etkisinde kaldı. Son olarak Coventry’de okula gitti (1832-35). Bölgedeki Baptist papazın kızlan tarafından yönetilen bu okulda dinsel duyguları daha da güçlendi. Çok sade giyiniyor ve büyük bir içtenlikle hayır işleriyle uğraşıyordu. Okulda Fransızca ve İtalyancayı okuyacak kadar öğrendi. Annesinin ölümünden sonra babasına bakmak için eve dönmek zorunda kaldı, bu sırada Latince ve Almanca dersleri almasına izin verildi. 1841’de babasıyla birlikte Coventry’ye taşındı. Weimar ve Berlin’de The Westminster’a en iyi denemelerinden bazılarını yazdı ve Spi- noza’nın Ethica’smı çevirdi (bu çeviri hâlâ yayımlanmamıştır). Bu arada Lewes da Goethe’nin yaşamöyküsü üzerinde çalışıyordu. Eliot’m Lewes’la beraberliği ailesiyle ilişkisinin kopmasına yol açtı. Giderek gençlik anılarına yöneldi ve Lewes’un da yüreklendirmesiyle çocukluk çağında Chilvers Co- ton’da geçen bir olaya dayanan öyküsünü yazdı. “The Sad Fortunes of the Reverend Amos Barton” (1857 Peder Amos Barton’ in Acı Talihi) adıyla Blackwood’s Magazine’dt yayımlanan öykü kısa sürede başarıya ulaştı. Gene o yörede geçen olaylara dayanan “Mr. Gilfil’s Love-Story” (Mr. Gilfil’in Aşk Öyküsü) ve “Janet’s Repentance” (Ja- net’m Pişmanlığı) adlı iki öyküsü daha aynı yıl tefrika edildi. Blackwood yayınevi bu üç öyküyü Scenes of Clerical Life (1852, 2 cilt Din Adamlarının Yaşamından Sahneler) başlığı ve George Eliot takma adıyla yeniden yayımladı. Eliot’m bunu izleyen iki romanı İngiltere’ de, Reform Yasası’nın parlamentodan geçirilmesi için kışkırtmaların yapıldığı bir dönemde geçer. Felix Holt, the Radical’da (1866, 3 cilt Radikal Felix Holt) anlattığı seçim ayaklanması, Aralık 1832’de Nunea- ton’da tanık olduğu bir ayaklanmadan akimda kalanlardır. Kitabın yazılmasının asıl nedeni görünürdeki siyasal tema değil, Bayan Transome’m trajik kişiliğidir. Bu karakter onun en büyük başarılarından biridir. O günlerin beğenisinin gerekli kıldığı karmaşık olay örgüsü de romanın bugünkü değerini zedeler. 1863’te Lewes’lar Regent’s Park semtinde bir ev satın aldılar. Pazarlan bu evde düzenledikleri öğleden sonra toplantıları Victoria dönemi yaşam tarzının parlak bir özelliği haline geldi. Lewes, 30 Kasım 1878’de bu evde öldü. Yaklaşık 25 yıl boyunca Eliot’ın üstün yeteneklerine kol kanat germiş, günlük yaşamlannın bütün ayrıntılarıyla o uğraşmıştı. Onun ölümüyle bütün bu işler Eliot’m sırtına yüklendi. En çok da yazması için gerekli olan yüreklendirmenin eksikliğini duyuyordu. Aylar boyunca Lewes’un oğlu Charles Lee Lewes dışında kimseyle görüşmedi. Kendini Lewes’un Problems of Life and Mind (1873- 79 Yaşam ve Zihin Sorunları) adlı yapıtının son cildini tamamlamaya adadı. Cambridge’de George Henry Lewes Fizyoloji Bursu’nu kurdu. Bir süreden beri yatırımlarıyla Herbert Spencer aracılığıyla tanıdığı John Walter Cross (1840-1924) adlı banker ilgileniyordu. Cross’un annesi, Le- wes’dan bir hafta sonra ölmüştü. Ortak acılarının ve öğütlerine duyduğu gereksinimin etkisiyle Cross’la yakınlaşan Eliot, çok geçmeden onun sevgisini aramaya başladı. 6 Mayıs 1880’de Hanover Meydanındaki St. George Kilisesi’nde evlendiler. Cross 40, Eliot ise 61 yaşındaydı. İtalya’ya yaptıkları balayı gezisinden sonra Eliot’m Whitney’ deki yazlığına döndüler. Daha sonra Chel- sea’ye taşındılar. Eliot Aralık ayında bu evde öldü ve Highgate Mezarlığı’na gömüldü. Türkçeye çevrilen öteki kitapları Aşkın Bedeli (1975) ve Altın Saçlı Kız’dır (1981). George Eliot’m tam ve eksiksiz yaşamöy- küsü Gordon S. Haight’ın George Eliot: A Biography’sidir (1968 George Eliot: Bir Yaşamöyküsü).