Bağımlığın, bir maddeyi kullanmayı veya bir davranışı yapmayı bırakamama veya kontrol edememe şeklinde tanımlandığını ifade eden Psikolog Berna İncu, bilgisayar, internet ve oyun bağımlılığı hakkında açıklama yaptı

Bireyler sigara, alkol, uyuşturucu gibi birçok maddeye bağımlı olabilirler diyen Berna İncu, “Bağımlılık denince akla sadece sigara, alkol, uyuşturucu gibi madde bağımlılıkları gelmemeli, bunun yanında fiziksel bir maddeye dayanmayan, davranış tabanlı yeme bağımlılığı, oyun bağımlılığı, bilgisayar bağımlılığı, televizyon bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı, internet bağımlılığı gibi bağımlılıklardan da söz edilebilir. Davranış tabanlı bağımlılıklar yeme, kumar, insan, makine etkileşiminin kurulduğu teknolojik bağımlılıkları kapsar. Teknolojik bağımlılıklar içinde medya, televizyon, cep telefonu, bilgisayar ve internet bağımlılığından bahsedilebilir. Birey teknolojik bağımlılıklarda pasif ya da aktif rol oynayabilir. Özellikle internetin yaşamdaki yerinin ve öneminin giderek artması nedeniyle, oluşturduğu etkiler diğer bilgi ve iletişim teknolojilerine oranla daha çok önem taşımaktadır. İletişim teknolojilerindeki gelişmelerin bir sonucu olarak hayatımıza giren internet, insanların ihtiyaç duyduğu her türlü bilgiye ulaşmalarına, eğlenceli ve hoşça vakit geçirmelerine, sevdikleriyle eş zamanlı iletişimde bulunmalarına imkan sağlayan kitle iletişim aracı. Ancak internetin getirdiği bu kolaylıkların yanında çok sık kullanımdan kaynaklanan birtakım sorunlara da yol açtığı gerçektir. Bunların başında da internet bağımlılığı gelmektedir” diye konuştu.

NEDENLERİ NELER?

İnternet bağımlılığını genel olarak internetin aşırı kullanılması isteğinin önüne geçilememesi, internet başında uzun zaman geçirme ve interneti kullanmayı kontrol edememe olarak tanımlayan Berna İncu, “İnternet kullanımının bağımlılık olarak tanımlanmasında en büyük belirti, bireyin internet başında aşırı zaman harcaması ve geçirilen zamanın hangi kullanım amacı için harcandığıdır. Bağımlı olan kullanıcıların interneti haftalık ya da günlük kullanım miktarı bağımlı olmayanlardan kayda değer bir oranda fazladır. İnternet bağımlısı olmayan kişiler interneti haber, alışveriş, eğitim sitelerinde zaman geçirerek kullanırken, internet bağımlılığı olan kişiler daha çok hobi amaçlı, sörf yapma, olayları ve gelişmeleri takip etme ve online oyun oynama amaçlı zaman harcarlar. Bağımlı kişiler genellikle daha önceki çevrimiçi faaliyetleri düşünmekte, tatmin olmak için gittikçe artan süreler boyunca interneti kullanmakta, internet kullanımını azaltmak ya da durdurmak için başarısız girişimlerde bulunmaktadır.  İnternet kullanımını azaltmaya çalıştığında huzursuzluk hissetme, baştaki niyetten farklı olarak daha uzun süre çevrimiçi kalmakta, interneti sorunlardan kaçmak ya da hoşa gitmeyen bir ruh halinden kurtulmak için kullanmak gibi örüntüler sergilemektedirler. Bireyin internet bağımlısı olmasında birtakım doğrudan ve dolaylı nedenlerden söz etmek mümkündür. İnternetin kumar, sohbet, oyun gibi kullanım amaçlarının internet bağımlılığının oluşmasında ya da gelişmesinde doğrudan etken olabileceği belirtilebilir” ifadelerini kullandı.

OLUMSUZ ETKİLER

Aşırı internet kullanımı olan bireylerin, psikolojik gelişim, sosyal ilişkiler ve özellikle gençlerde bedensel gelişim açısından olumsuz etkilendiğini vurgulayan İncu, “Bu bireylerde kişisel, ailevi ve mesleki sorunlar ortaya çıkmaktadır.  Bireylerde uyku düzeninin bozulması ve fiziksel yorgunluk gibi şikayetler oluşmaktadır. Kişiler suçluluk ve kontrol eksikliği hissetmektedir. Akademik, sosyal ve kişilerarası ilişkilerde problem yaşanmaktadır. İnterneti aşırı düzeyde kullanan kişiler aileleri ve arkadaşları ile daha az etkileşimde bulunmakta ve zamanla toplumdan uzaklaşarak yalnız kalmaktadır. İnternet bağımlılığı hayatta başarısız olunan alanları telafi etmeye yönelik bir davranış örüntüsü olabilir. Bu bağlamda internetin aşırı kullanımı ödüllendirici bir davranış olarak görülebilir. Uygun baş etme yolları geliştirilirse, olumsuz olaylarla baş etmek için internet gerekmez” şeklinde konuştu.

NE YAPMALI?

İnternet bağımlılığının önüne geçebilmek için yapılması gerekenleri dile getiren Psikolog Berna İncu, “Kişinin zamanını nasıl harcadığını yeniden organize etmek önemli bir adım. Amaç günlük rutini kırmak. Eğer kişinin sabah kalkar kalkmaz ilk işi internete girmekse; örneğin, duş aldıktan ve kahvaltı yaptıktan sonra internete girmesi önerilir. Kişi hafta içi her gün interneti kullanıyorsa, interneti kullanmak için hafta sonunu beklemesi önerilir. Kişi hiç ara vermeden interneti kullanıyorsa 30 dakika molalar vererek interneti kullanması önerilir. İnternet kullanımına belirli bir saat limiti koymak ve bu saatin geldiğini bildiren bir alarm kurmak önerilir. İnternet kullanım süresi örneğin haftada 40 saat ise bunu 20 saate düşürme ve belirli zaman dilimlerine bölme önerilir. Böylece internet kişiyi değil, kişi interneti kontrol edebilir. Chat, sörf, oyunlar önemli ise, internet en çok hangi amaçla kullanıyorsa bu amaçtan uzak durma önerilir. İnternet kullanımın yol açtığı beş temel sorun bir karta, internet kullanımını bırakmakla elde edilecek beş yarar bir karta yazılır. İnternet kullanma isteği geldiğinde bu kartlarda yazanların okunması önerilir. Böylece kişinin motivasyonu artar, kendisi için gerçekte ne yapmak istediğini hatırlar. İnternet kullanımının yerine yapılabilecek etkinlikler listesinin oluşturulması istenir. Böylece kişi ne kadar çok seçeneğinin olduğunu görür” sözlerine yer verdi. FATMA ARSLAN / ANTALYA GÜNDEM ÖZEL HABER