Hızlı yaşam felsefesini eleştirerek daha sakin bir yaşam tarzını destekleyen cittaslow hareketi, belli başlı kriterleri barındıran bölgelere bu ünvanı vererek yaşam kalitesinin yüksek olduğunu tescilliyor. İl ve ilçeleri birçok bakımdan değerlendirerek, yaşam tarzından, hava su kirliliğine, trafik sorunlarından doğal güzelliklere ve bölgede yaşayan halkın yaşam hayat kalitesine kadar birçok kriteri değerlendiriyor. Özellikle bölgede sürdürülen gelenek ve görenekler, yerel mimari, özgün tatlar gibi kriterler dikkate alınıyor. Küresel kültüre karşı yerelliğini korumayı başarmış bölgeler cittaslow ünvanı ile özgünlüğünü tescilliyor.
CİTTASLOW NEDİR, NE ZAMAN BAŞLADI?
Cittaslow1999’da İtalya’da kurulan belediyeler birliğidir. İtalyanca citta (şehir) ve slow (yavaş) kelimelerinden türeyen cittaslow sakin şehir anlamına gelir.
Cittaslow modern hayatın hızla ilerleyen değişimini eleştiren Yavaş Hareket’in bir ürünüdür. Modern hayatta hızlı yaşama ve hızlı tüketme felsefesini eleştiren Yavaş Hareket bu yavaş ve sakin yaşam tarzına dikkat çekmek amacıyla cittaslow hareketini başlattı. İlk olarak 1999 yılında 4 İtalya belediye başkanı yavaş tüketim kültürünü kentsel bir boyuta taşımak için bu hareketi başlattı. Bir şehrin veya ilçenin cittaslow ünvanı alması için bazı kriterleri taşıması gerekir. Bu kriterlerin sayısı günümüzde 70’e çıkmıştır.
Cittaslow birliğinin amacı kentlerin özgünlüğünü koruması ve küresel kültürün etkisiyle birbirine benzemesinin engellenmesidir. Bu nedenle kentlerin yerel ve yöresel değerlerini koruması ve şehrin hava koşullarından trafik durumu ve toplumsal dayanışmaya kadar bir dizi kriter aranır.
Akdeniz bölgesinde ise 2 şehirde 3 ilçe cittaslow unvanı almıştır.
YALVAÇ ISPARTA
Rengarenk gülleri ile ünlenen Isparta ilçesi aynı zamanda iki ilçesini cittaslow ünvanı ile tescillendirdi. Sultandağları’nın çevrelediği Isparta’nın Yalvaç ilçesi, Isparta’nın ilk sakin şehri ünvanını aldı. Yalvaç, doğal güzellikleri, kültürü ve yerel değerleri ile 2012 yılında Akdeniz’de cittaslow unvanı alan şehirlerden biri oldu. Akdeniz’in ilk Cittaslow ilçesi olan Yalvaç şehir merkezine 110 km civarı uzaklıkta. Sakin, huzurlu ve doğa ile iç içe olan Yalvaç ilçesinde tarihin izleri ve geleneksel değerler yaşatılıyor. İlçede elma yetiştiriciliği de popülerdir.
Yaşam temposunun, metropollerin aksine yavaş aktığı ilçede tarım hayvancılık ve turizm gibi gelir kaynakları yer alır. İlçede bulunan Hoyran gölü, kalabalık şehirlerden sıkılıp doğanın içinde nefes almak isteyenlerim ziyaret etmek isteyeceği noktalardan biridir. İlçede tarihi gezileri sevenler için Pisidia Antiocheia Antik Kenti, Kaşyukarı mahallesindeki tarihi Osmanlı evleri yer alır.
Sakin şehir kriterlerini taşıyan Yalvaç, özgün kültürünü, doğal güzelliğini ve misafirperverliğini dünya çapında duyurdu.
EĞİRDİR ISPARTA
Eğirdir Gölü’nün çevresinde yer alan Eğirdir ilçesi adını bu gölden almıştır. Isparta’ya 24 km uzakta olan ilçe zengin coğrafyası ve özgün kültürü ile dikkat çeker. Eğirdir Gölü, Akdeniz’i aratmayan atmosfere sahiptir. Kıyı şeritlerinde su sporları, doğa yürüyüşler ve piknik alanları gibi çeşitli aktivite alanları bulunur. Yüzmek isteyen vatandaşlar için plaj bölgelerinde altınlumlu sahiller bulunur.
İlçenin tarihinden izler taşıyan mimarisi de bölgenin köklü geçmişini yansıtır.
Eğirdir ilçesinde, Eğirdir Kalesi, Keyhüsrev Kervansarayı, Yeşilada klisesi ve Prostanna Antik kenti gibi tarihi yapılar bulunur.
İlçenin doğal flora zenginliğini barındıran Kovada Gölü Milli Parkı, Eğirdir’in hem zengin bitki örtüsünü hem de yaban hayat çeşitliliğini yansıtır.
Eğirdir ilçesi 2017 yılında cittaslow (sakin şehir) ünvanı aldı. Böylece ilçenin doğal güzellikleri, zengin coğrafyası ve özgün kültürü dünya çapında tescillenmiş oldu.
FİNİKE ANTALYA
Antalya’nın doğal güzellikleri ve verimli toprakları ile dikkat çeken Finike ilçesi aynı zamanda Antalya’nın ilk ve tek cittaslow şehri. Finike liman kenti olması sebebiyle hem doğal zenginlikleri ile dikkat çeker hem de ev sahipliği yaptığı medeniyetlerin izlerini taşır. Kültürel yapısı, köklü tarihi geçmişi ile Finike özgün kültürüne günümüze kadar yaşatmayı başarmıştır.
Finike’de özellikle koyları ile ünlüdür. İlçede Andriyadura, Gökliman, Mağralı gibi doğal koylar bulunur. Finike, yaşam koşulları, hava, su temizliği, ilçede yaşayan halkın yardımseverliği gibi Cittaslow koşullarını sağlayarak 2023 yılında Sakin Şehir’lerden biri oldu.
