Her kış mevsiminde Antalya’nın önemli gündem maddeleri arasında yer alan Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM), Antalya Gündem Gazetesi’ne özel açıklamalarda bulundu. Hortum ve sel-su baskınlarından sonra kentin en önemli gündem maddeleri arasında yer alan TARSİM; üreticilerin merak ettiği konuların yanı sıra, TARSİM’in kapsamı ve içeriği ile dikkat edilmesi gereken konular hakkında Antalya Gündem Gazetesi’ni özel açıklamalarda bulundu.
TARSİM Genel Müdürlüğü’nün Antalya Gündem’e özel açıklamalarına göre Antalya’da Örtüaltı Kayıt Sistemi’ne (ÖKS) kayıtlı 310 Bin Dekar tarım alanının 106 bin 938 dekarı, yani yüzde 35’i sigortalı. Yine TARSİM verilerine göre 2024 yılında meydana gelen hortum, sel ve fırtına gibi afetlerden sonra çiftçilere toplam 263 Milyon TL ödeme yapıldı. Üreticilerin gündeminden düşmeyen TARSİM’in, merak edilen konulara ilişkin resmi açıklamaları şöyle:
TARSİM’in içeriği ve kapsamı hakkında bilgi verir misiniz?
İklim değişikliğinin etkilerine bağlı olarak ortaya çıkan doğal afetler ile hiç beklenmedik anlarda ve şiddette meydana gelen dolu, fırtına ve sel-su baskını gibi çeşitli risklerin, tarımsal faaliyetler üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır. İnsanlığın doğaya karşı tek başına karşı koyabilmesi mümkün olmadığından; afetlerin sonunda ortaya çıkacak zararların minimize edilmesi ve risklerin yönetilmesi, modern tarımın ayrılmaz bir parçasıdır. Tarım sektörünü de doğrudan etkileyen bu durum karşısında, tarımsal üretimin sürdürülebilir olmasını mümkün kılan en önemli unsurların başında tarım sigortaları gelmektedir.
TARSİM, ülkemizde zor şartlar altında, büyük fedakârlıklarla faaliyetlerini sürdürmeye çalışan üretici ve yetiştiricilerimizin bitkisel ürünlerini, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarını, seralarını, kovanlarını, kümes hayvanlarını ve su ürünlerini meydana gelebilecek çeşitli risklere ve doğal afetlere karşı koruyan önemli bir kalkandır. TARSİM, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı koordinesinde çiftçi odaklı çalışan, ülkemizdeki tarımın sürdürülebilir olmasını sağlayan ve kar amacı taşımayan bir sigorta sistemidir.
Değişen dünyada riskler de değişiyor. Yeni risklere karşı sigorta kapsamı da değişiyor mu?
İklim değişikliğinin etkilerine bağlı olarak, tarımsal üretimde de şartlar sürekli olarak değişmektedir. Kendini sürekli olarak yenileyen, dinamik bir sistem olan TARSİM, tarımsal üretimi yapılan her ürün için mümkün olan en geniş kapsamlı sigorta güvencesini sağlamak amacıyla çalışmalarını, üretici memnuniyetini de en üst seviyede tutmak suretiyle aralıksız bir şekilde sürdürmektedir. İhtiyaç ve beklentiler sürekli olarak takip edilmekte yeni teminatlar, uygulamalar, araştırma ve geliştirme ile sigorta prensipleri çerçevesinde, aktüeryal çalışmaların ardından kapsama alınmaktadır.
2025 yılında da çok sayıda yenilik üreticilerimizin hizmetine sunulacaktır. Örneğin, ipekböceği, mantar ürünü, geyik zararı ile Gelir Koruma Sigortası’nda arpa ürünü teminat kapsamına alınacaktır.
Antalya’da toplam ne kadar sera alanı bulunuyor ve bu sera alanının ne kadarı Devlet Destekli Tarım Sigortası kapsamındadır? Antalya’da bu yıl üreticilere ne kadar hasar ödemesi yapılmıştır?
TÜİK 2023 verileri doğrultusunda Antalya’da yer alan toplam Örtüaltı Kayıt Sistemi’ne (ÖKS) kayıtlı sera alanı 310.000 dekardır. Bunun 106.938 dekar alanı yani %35’i sigorta ile teminat altına alınmıştır.
Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sistemi kapsamında, Antalya’da, 2024 yılında, tüm tarım sigortası branşlarında dolu, hortum, sel ve baskını ve fırtına, vb. nedenlerden ötürü meydana gelen hasarlardan dolayı sigortalı üreticilere toplam 263 milyon TL hasar ödemesi gerçekleştirilmiştir.
1000 m2 serası olan bir üretici serasını sigortalatmak için ne kadar prim ödemesi yapar? Burada Devlet’in üreticiye sağladığı Devlet prim desteği ne olur?
Üreticilerin ödeyeceği prim tutarı, Devlet Destekli Sera Sigortası tarife ve talimatları doğrultusunda hesaplanmakta olup, serada eksperler tarafından yapılacak risk analiz sonucuna göre belirlenmektedir. Örneğin, 1000 m2 ölçüsündeki bir serada Devlet’in sağlayacağı prim desteği ve üreticinin ödeyeceği ortalama prim tutarları şu şekildedir:
1000 metrekare cam sera için 5 Bin 441 TL devlet desteği sağlanırken, üretici de aynı alan için 5 bin 441 TL prim ödemesi yapar. Plastik sera için devletin ve üreticinin ödeyeceği prim tutarları 3 bin 564 TL’dir.
Üreticilerin ödeyeceği prim tutarlarına, hasarsızlık, genç çiftçi, kadın çiftçi, şehit-gazi, engelli, peşin ödeme indirimleri sunulmaktadır. Bu şekilde üreticiler çok daha uygun tutarlarla seralarını sigorta ile güvence altına alabilmektedir.
TARSİM üreticilere Sera Sigortası’nın yanı sıra hangi tarım sigortası branşlarında hizmet sunmaktadır? Devlet Desteği Tarım Sigortası branşlarında üreticilere sunulan Devlet prim desteği oranları hakkında bilgi verebilir misiniz?
Sistem’de, tarımın her alanına dokunularak; ülkemiz çiftçisine, çok geniş bir yelpazede ve teminat kapsamı ile yüzde 70’e varan devlet prim desteğinin yanı sıra çeşitli indirim fırsatları ve ödeme kolaylıkları ile hizmet sunulmaktadır.
Üretici ve yetiştiricilere hizmet sunulan tarım sigortası branşları, Bitkisel Ürün Sigortası, Sera Sigortası, Köy Bazlı Verim Sigortası, Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası, Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortası, Kümes Hayvanları Hayat Sigortası, Arıcılık Sigortası, Su Ürünleri Hayat Sigortası ve Gelir Koruma Sigortası’dır.
Bitkisel ürünlerini, seralarını, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarını, kümes hayvanlarını, su ürünlerini ve kovanlarını sigortalatan üretici ve yetiştiricilerin ödemesi gereken sigorta priminin yüzde 50'si,
Meyvelerde çiçeklenme dönemi de dâhil olmak üzere don priminin yüzde 67'si,
Köy Bazlı Verim Sigortası priminin yüzde 70'i,
Gelir Koruma Sigortası priminin yüzde 60'ı, Devlet tarafından karşılanmaktadır.
Son yıllarda artan afet olayları nedeni ile TARSİM daha çok gündeme geliyor. Üreticilerin TARSİM’e olan ilgisi artıyor mu?
2005 yılında kurularak, 2006 yılında faaliyetlerine başlayan TARSİM Sistemi’ne üreticilerin ve yetiştiricilerin ilgisi her geçen yıl artmaktadır. Sistem sürekli olarak büyümekte ve gelişmektedir.
2023 yılında, Tarımsal Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 1.624 Milyar TL’dir. TARSİM 2023 yılında, 638.3 milyar TL’lik tarımsal varlığı sigortalayarak, Tarımsal Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın %39.3’ünü güvence altına almıştır.
Sigortaya katılım da her geçen yıl artmaktadır. Geçtiğimiz yıl 900 bin çiftçimizin tarım sigortası ile tanışmış durumda olduğunu görüyoruz.
Önceki yıllarda olduğu gibi, 2024 yılında da Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sistemi’nde büyüme tüm hızıyla devam etmektedir. Tüm tarım sigortası branşları çerçevesinde, ilk 11 aylık süreçte 2.6 milyon adet poliçe ve toplam 21.5 milyar TL’lik prim üretildi. 850 milyar TL’lik tarımsal varlık, 28.5 milyon dekar alan ve 18 milyon büyükbaş ve küçükbaş hayvan sigortalanarak, TARSİM güvencesi altına alınmıştır.
Açık alanda tarımla uğraşan çiftçiler son yıllarda kuraklıkla mücadele ediyor. Bu konuda çiftçiye nasıl destek sağlıyorsunuz?
Köy Bazlı Verim Sigortasında, kuru tarım alanlarında üretimi yapılan buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, nohut, kırmızı mercimek ve yeşil mercimek ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluk ürünlerinde, köy genelinde kuraklık, don, sıcak rüzgâr ve sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerinin neden olduğu verim kayıpları teminat kapsamına alınmaktadır.
2024 yılında kuraklık sebepli hasarlardan dolayı sigortalı üreticilere 303 milyon TL hasar ödemesi gerçekleştirilmiş ve tarımsal üretimin devamlılığına katkıda bulunulmuştur. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklaması doğrultusunda, Köy Bazlı Verim Sigortasında 2025 yılında yepyeni uygulamalar üreticilerimizin hizmetine sunulacaktır. Bu kapsamda, ayçiçeği (yağlık) ürününün teminat kapsamına alınarak, Devlet desteği oranının %60’dan %70’e çıkarılacağını ifade edebiliriz. Ayrıca, köy bazlı verimler de ortalama %16 oranında arttırıldı.
Devlet Destekli Sera Sigortası yaptırmak isteyen bir üreticinin, serasında hangi hususlara dikkat etmesi gerekiyor?
Devlet Destekli Tarım Sigortası ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen kayıt sistemlerine (Örtü Altı Kayıt Sistemi – ÖKS) kayıtlı olan ve risk değerlendirmesi sonucunda, Genel Şartlar ve Tarife Talimatlar doğrultusunda sigortaya kabulü uygun görülen seralara ve içindeki ürünlere teminat sunulmaktadır. Bu doğrultuda üreticilerimizin öncelikle kayıtlılık ön şartını yerine getirmesi gerekmektedir.
Seranın ölçülen fiili alanının, Örtü Altı Kayıt Sistemi’ndeki (ÖKS) kayıtlarıyla uyumlu olması hususuna dikkat edilmelidir. Sonrasında ise Sistem’de yer alan üye sigorta şirketlerinin yetkili acenteleri vasıtasıyla tarım sigortalarını kolaylıkla yaptırabilirler.
Sera Sigortası yaptıran üreticilerimiz, ürün, konstrüksiyon, örtü, teknik donanım bedellerindeki artış maliyetlerini göz önünde bulundurarak, Tarsim tarafından gönderilen SMS’i de dikkate almak suretiyle, sigorta bedellerini güncelleme işlemi yaptırmaları büyük önem arz etmektedir.
Sera Sigortasının kapsamı nedir? Ürünler ve seralar hangi risklere karşı güvence altına alınmaktadır?
Seralarda, konstrüksiyon, örtü malzemesi, teknik donanım ve içindeki bitkisel ürünler, dolu, deprem, taşıt çarpması, fırtına, hortum, yangın, heyelan, sel ve su baskını, kar ve dolu ağırlığı risklerine karşı teminat kapsamındadır. Bu risklere bağlı olarak, cam ve konstrüksiyonda oluşan hasarlar için enkaz kaldırma masrafı da karşılanmaktadır.
Yüksek tünelde yetiştirilen ürünler ve plastik örtü ile alçak tünelde yetiştirilen ürünler ile seralarda üretimi yapılan saksılı süs bitkileri de güvence altındadır.
2025 yılından itibaren Sera Sigortasında yeni uygulamalar üreticilerin hizmetine sunulacaktır. Mevcut durumda 5. risk kategorisine girdiği için, fırtına teminatı almayan seralara isteğe bağlı olarak fırtına teminatı sunulacaktır.
