Toplumumuzda son yıllarda sağlıklı beslenme değerleri ‘Nasıl olmalı’  diye tartışılırken,  sebzelerin çiğ mi? Pişmiş mi?  olarak tüketilmesi gerektiği ortaya çıktı. Yemek pişirince besin değeri azalıyor mu? Pişmiş ve pişmemiş sebze yemeklerinden besin farkını Diyetisyen Ayşenur Akmaz’la konuştuk

Yediğimiz yemeklerin besin değerlerini bilmek herkesin hakkı.   Neyi nasıl yiyoruz yemeklerle aranızın iyi olması nedeniyle bir araştırma yaptık. Mutfakta ve yemek masası başında geçirdiğimiz zaman çok ise bizi dikkatle okumanızı tavsiye ediyoruz. Pişmiş-pişmemiş yemeklerin, besin değerlerini kaybedip-kaybetmediği, “içindeki vitaminler ”in azalıp-azalmadığını yönünde. Çiğ meyve ve sebzelerin sağlığımız üzerindeki önemi, ilk kez 70’li yıllarda uzmanlar tarafından araştırılmak üzere gündeme oturdu.

ÇİĞ BESİN

Çiğ meyve ve sebzelerin en büyük avantajı, tadını ve besinsel değerlerini koruması.  Bazı vitamin ve mineraller ısınınca yok oluyor. Örneğin C vitamini ısıya dayanıksız olduğu için turunçgillerin çiğ tüketilmesi öneriliyor. E ve B6 vitaminleri de ısınma sonucunda etkisini kaybediyor. Bazı mineraller de pişme sonucunda olumsuz etkileniyor. Örneğin magnezyumun yüzde 50 veya 60’ı yok oluyor. Bu amaçla magnezyum kaynağı olan besinler özellikle  çiğ tüketilmeli. Çiğ besinlerin bir başka faydası  da, az kalori içermesi. Meyve ve sebzeleri pişirirken şeker, yağ , tuz ve çeşitli baharatlar gibi kalorisi yüksek maddeler ekleniyor. Çiğ besinler vücudumuzdaki organizmanın daha düzenli çalışmasına katkıda sağlıyor.

PİŞMİŞ BESİN

Bazı meyve ve sebzeler pişince bakterileri yok ediyor. Özellikle kaynama süresi artıkça mikroplar tamamen yok oluyor. Pişmiş besinler, bazı vitamin ve minerallerin alımını kolaylaştırıyor. Örneğin pancar çiğ olarak B1 vitamini alımını engelliyor. Oysa pişirilince aynı vitaminin alımını kolaylaştırıyor.  Bazı yapraklı sebzeleri çiğ ya da az su ile kısa sürede pişirerek yiyin. Köklü sebzeler ise iyi pişirilmelidir.

KIZARTMADAN UZAK DURUN

Bir çok sebze çiğ yenildiğinde daha sağlıklıyken bazılarının da besin değerleri pişince açığa çıkabiliyor. Kızartma olmadığı taktirde sebze yemeklerinin her durumda sağlıklı olduğunu söyleyen  Diyetisyen Ayşenur Akmaz, Sağlıklı beslenme için kızartmadan uzak durun. Yeşil yapraklı sebzelerden olan özellikle ıspanağı da çok pişirmeyin diye uyarıyor. Sebzelerin yağda kızartılması başta kanser olmak üzere bir çok hastalığa davetiye çıkarıyor. İşte çiğ ve pişmiş yiyecekler nasıl tüketilmeli:

ÇİĞ VE PİŞMİŞ YİYECEKLER

Çiğ süt yerine pişmiş süt içmek daha sağlıklıdır.

Havuç, ıspanak, mantar pişirildiği zaman bakteriler ölüyor. Ve antioksidan etkisi artıyor.

Taze ve doğal kuruyemişler ile çekirdekler çiğ tüketildiğinde hem kolesterolü dengeliyor hem de kalp hastalıklarından koruyor.

Çikolatanın çok fazla yağ katkısı oluyor. Kakaoyu yalnız tüketmek daha sağlıklıdır.

Hindistan cevizi, çiğ tüketilince beyin ve kalp sağlığı için daha önemli bir rol oynuyor.

Sarımsağı çiğneyerek tüketmek, her bakımdan çok faydalı.

Turşu haline getirilmiş sebzeler metabolizmayı hızlandırıyor. Sindirime de fayda sağlıyor.

Brokolide, kansere karşı koruyan enzim bulunur. Çok sıcaklıkta pişirildiği zaman, bu enzim etkisini kaybediyor. Brokoli, çok iyi bir K vitamini kaynağıdır.

Lahana, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde C ve E vitaminleri boldur. Bunları çiğ yemek daha faydalıdır.

Brüksel lahanası, anti-kanserojen özelliği taşır ve yüksek oranlarda folik asit ve B6 vitamini gibi C , K ve B vitaminleri vardır.

Lahana, muazzam bir C ve K vitamini kaynağıdır. Hem pişmiş hem de çiğ yenilebilir.

Su teresi, anti-kanserojen özelliğine sahip ve kalsiyum, folik asit, iyot, demir, magnezyum ve A, B6, C ve K vitaminleri bakımından da zengindir.

AYFER ŞİMŞEK ANTALYA GÜNDEM