Osmanlı döneminden beri düzenlenen ve kültürümüzde önemli bir yere sahip olan Kırkpınar Yağlı Güreşleri bu yıl da büyük bir heyecanla geçti. Milyonlarca insanın takip ettiği turnuvayı geçtiğimiz yılın da şampiyonu olan Yusuf Can Zeybek kazandı.
Başpehlivan ünvanlının bu yıl da Antalya’ya gitmesinin ardından birçok kişi geçmişteki Kırkpınar Başpehlivanları kimlerdir diye merak etmeye başladı.
Gelin, Kırkpınar Yağlı Güreşleri tarihindeki başpehlivanlara birlikte bakalım.
Kırkpınar Başpehlivanları Listesi!
Bu yıl 663’üncüsü düzenlenen Kırkpınar Yağlı Güreşleri yine büyük ses getirdi. 4 Temmuz ile 7 Temmuz arasında yapılan güreşlerde başpehlivanlık unvanı yeniden Antalya’ya gitti.
Üst üste yedi yıldır Antalyalı güreşçilerin şampiyon olduğu güreşlerde Yusuf Can Zeybek geçtiğimiz yılın ardından tekrar başpehlivan oldu. Antalyalı güreşçilerin başpehlivanlığa adeta ambargo koyduğu Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin daha önceki şampiyonları merak edilmeye başlandı.
Bu nedenle sosyal medyada sık sık geçmişteki Kırkpınar Başpehlivanları kimlerdir sorusu soruluyor. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin Osmanlı Padişahı I. Murad’ın 1361 yılında Edirne’yi fethettiği tarihten bu yana düzenlendiği söyleniyor.
Ancak güreşlerin resmi kayıtları sadece 1924 yılından bu yana tutuluyor. Bu nedenle Osmanlı döneminde başpehlivan olanların tam listesi bulunmuyor.
Cumhuriyet Dönemi Başpehlivanları Kimler?
Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin kayıtları 1924 yılından bu yana düzenli olarak tutuluyor. Bu sayede Cumhuriyet Dönemi başpehlivanları kimlerdir sorusuna net bir şekilde cevap verebiliyoruz.
Cumhuriyet Dönemi başpehlivanları şu şekildedir:
- Arnavut Benli Abdullah (1924)
- Geçkinlili Yusuf Pehlivan (1925)
- Edirne Çömlek köylü Kara Emin (1926)
- Manisalı Rıfat Güreşen (1927)
- Gostivarlı Mülâyim Pehlivan (1928)
- Gostivarlı Mülayim Pehlivan (1929)
- Kara Ali Acar (1930)
- Edirneli Himmet Pehlivan-Çoban Mehmet (1931)
- Kara Ali Acar (1932)
- Hüseyin Alkaya (1933)
- Gostivarlı Mülayim Pehlivan ile Hüseyin Alkaya (1934)
- Hüseyin Alkaya-(1935-1936-1937-1938-1939-1940-1941-1942)
- Kozpınarlı İbrahim (1943)
- Süleyman Ertaş (1944)
- Babaeskili İbrahim Erdi (1945)
- Sındırgılı Şerif Ünal (1946)
- İsmail Çolak ile Süleyman Ertaş (1947)
- Babaeskili Mustafa Yenici (1948)
- Sındırgılı Şerif Ünal (1949)
- Süleyman Ertaş (1950)
- İrfan Atan (1951)
- Tarzan Mehmet (1952)
- İrfan Atan (1953)
- İbrahim Karabacak (1954)
- İrfan Atan (1955)
- İbrahim Karabacak (1956)
- Hasan Acar (1957)
- Adil Atan (1958)
- İbrahim Karabacak (1959-1960)
- Mehmet Ali Yağcı (1961)
- Mehmet Ali Yağcı ile Ali Çelik (1962)
- Sezai Kanmaz (1963)
- Mehmet Ali Yağcı (1964)
- Ali Çelik (1965)
- Ordulu Mustafa Bük (1966-1967-1968)
- Babaeskili Nazmi Uzun (1969)
- Ali Çelik ile Aydın Demir (1970)
- Hasan Şahin (1971)
- Mustafa Yıldız (1972)
- Davut Yılmaz (1973)
- Ali Çelik (1974)
- İptal edildi. (1975)
- Aydın Demir (1976-1977-1978)
- Sabri Acar (1979)
- Mehmet Güçlü (1980)
- Mustafa Yıldız (1981)
- Hüseyin Çokal (1982-1983-1984)
- Sabri Acar (1985)
- İbrahim Gümüş (1986)
- Recep Kılıç (1987)
- Recep Gürbüz (1988)
- Saffet Kayalı (1989)
- Ahmet Taşçı (1990-1991-1992-1993)
- Cengiz Elbeye (1994)
- Ahmet Taşçı (1995-1996-1997)
- Cengiz Elbeye (1998)
- Ahmet Taşçı (1999)
- Vedat Ergin (2000-2001)
- Hasan Tuna (2002)
- Kenan Şimşek (2003)
- Recep Kara (2004)
- Şaban Yılmaz (2005)
- Osman Aynur (2006)
- Recep Kara (2007-2008)
- Mehmet Yeşilyeşil (2009-2010)
- Ali Gürbüz (2011-2012)
- İsmail Balaban (2013)
- Fatih Atlı (2014)
- Orhan Okulu (2015)
- Recep Kara (2016)
- İsmail Balaban (2017)
- Orhan Okulu (2018)
- Ali Gürbüz (2019)
- Pandemi nedeniyle yapılmadı. (2020)
- Ali Gürbüz (2021)
- Mustafa Taş (2022)
- Yusuf Can Zeybek (2023)
- Yusuf Can Zeybek (2024)
Cumhuriyet dönemi başpehlivanlarını listeledikten sonra en ünlü başpehlivanlara kısaca bakalım.
Bandırmalı Kara Ali Kimdir?
Cumhuriyet döneminde düzenlenen Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin en başarılı isimlerinden biri olan Bandırmalı Kara Ali (Ali Acar), 1900 yılında Bandırma’da doğdu.
1930, 1931, 1932 ve 1933 yıllarında üst üste başpehlivanlık ünvanını kazanarak büyük bir başarıya imza attı.1980 yılında vefat etti.
Tekirdağlı Hüseyin Kimdir?
Tekirdağlı Hüseyin (Hüseyin Alkaya), 1908 yılında Bulgaristan’ın Kırcaali şehrinde doğdu. 1927 yılında ailesiyle Türkiye’ye göç etti.
1935 ila 1942 yılları arasında üst üste sekiz kez başpehlivan olarak Kırkpınar Güreşleri’ne damgasını vurdu. 1982 yılında vefat etti.
İbrahim Karabacak Kimdir?
Samsun’da dünyaya gelen İbrahim Karabacak, 1954, 1956, 1959 ve 1960 yıllarında başpehlivanlık unvanını kazandı. 1958 yılında güreşte dünya üçüncüsü oldu.
Ahmet Taşçı Kimdir?
Ahmet Taşçı, 1958 yılında Kocaeli’nde doğdu. 1990, 1991, 1992, 1993, 1995, 1996, 1997 ve 1998 yıllarında başpehlivanlık ünvanını kazandı.
Ali Gürbüz Kimdir?
Ali Gürbüz, 1987 yılında Antalya’da doğdu. Babası eski Kırkpınar Başpehlivanı Recep Gürbüz’dür. 2012, 2013, 2019 ve 2021 yıllarında başpehlivan oldu.
Orhan Okulu Kimdir?
Orhan Okulu, 1989 yılında Antalya’da doğdu. 2015 ile 2018 yıllarında Kırkpınar Başpehlivanı oldu. Elmalı Yağlı Güreşleri’ni 2013 ile 2018 yılları arasında üst üste altı kez kazandı.
Yusuf Can Zeybek Kimdir?
2024 yılının Başpehlivanı Yusuf Can Zeybek, 1994 yılında Antalya’da doğdu. 2023 ve 2024 yıllarında arka arkaya iki kez Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde başpehlivan oldu.
Osmanlı Dönemi Başpehlivanları Kimler?
Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin I. Murad’ın Edirne’yi fethettiği 1361 yılından bu yana yapıldığı düşünülüyor. Osmanlı dönemi Kırkpınar Başpehlivanları düzenli olarak kayıt altına alınmadığı için elimizde tam bir liste bulunmuyor.
Osmanlı döneminde başpehlivanlık kazanan güreşçilerden bazıları şu şekildedir:
- Adalı Halil (18 defa)
- Akçakocalı Ali (21)
- Arnavutoğlu Ali
- Avcı Pehlivan
- Bursalı Rüstem
- Bursalı Şüca
- Cin Pehlivan
- Çatalcalı Nakkaş Eyüp
- Çoban Hacı Veli
- Çömlekköylü Kara Emin
- Çorumlu Zeynel
- Deli Murat
- Demir Hasan (Baba)
- Elazığlı Egemen
- Er Sultan
- Filibeli Kara Ahmet
- Filibeli Kara Osman Filiz Nurullah
- Geredeli Hikmet
- Hamlacı Kaysıoğlu
- Hasahırlı Abdurrahman
- Hergeleci İbrahim
- Hraçba İdris
- Hüseyin Zünnunoğlu
- İbrahim Paşa
- Kara Ahmet
- Kara İbrahim
- Kara İbo
- Kara Murat
- Katrancı Halil
- Katrancı Mehmet
- Kazıkçı Karabekir
- Kel Aliço (27 defa)
- Koç Ali
- Koç Mehmet
- Koca Yusuf
- Kurtdereli Mehmet
- Küçük Danacı Karagöz
- Makarnacı Hüseyin
- Mümin Hoca
- Pomak Ali
- Pomak Osman
- Seren Hüseyin Paşa
- Silivrili Molla İzzet
- Soyulcu Mehmet
- Ş. Başı Kara İbrahim
- Şeyh Cemaleddin
- Şumnulu Mestan
- Tazdaz Ali
- Tekirdağlı Sarı Hafız
- Turgut Reis İpçi
- Yozgatlı Kel Hasan
- Yörük Ali
Kırkpınar Başpehlivan Ödülü Ne Kadar?
Geçmişteki Kırkpınar Başpehlivanları kimlerdir sorusuna yanıt bulanlar başpehlivanlık ödülünün ne kadar olduğunu da öğrenmek istiyor.
Bu yıl düzenlenen 663. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde başpehlivanlık ünvanını kazanan Yusuf Can Zeybek 550 bin TL para ödülü aldı.
Antalyalı Başpehlivanlar Listesi
Antalyalı pehlivanlar son yıllarda Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde fırtınalar estiriyor. Başpehlivanlık unvanı son yedi yıldır Antalya’ya gidiyor.
Kırkpınar’da başpehlivanlık kazanan Antalyalı güreşçiler şu şekilde:
- Yusuf Can Zeybek (2023-2024)
- İsmail Balaban (2013-2017)
- Ali Gürbüz (2019-2021)
- Mustafa Taş (2022)
- Orhan Okulu (2015-2018)
- Mehmet Yeşil Yeşil (2009-2010)
- Osman Aynur (2006)
- Cengiz Elbeye (1994-1998)
Kırkpınar Başpehlivanları En Çok Kazanan Kimdir?
Kırkpınar Yağlı Güreşleri’ni en çok kimin kazandığı merak ediliyor. Osmanlı döneminden bu yana devam eden oyunları en çok kazanan pehlivan Kel Aliço’dur.
1845’te Bulgaristan’ın Plevne şehrinde doğan Kel Aliço, Kırkpınar’da tam 28 kez başpehlivanlık ünvanını kazandı.
Bu yazımızda Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde Kırkpınar Başpehlivanları kimlerdir sorusuna yanıt bulduk.
