Göller Bölgesinin en değerli göllerinden biri olan Salda, içerdiği mineraller ve zengin bileşenler ile bölgede önemli bir doğal yaşam alanı oluşturur. Beyaz kumsalı ve turkuaz suları ile kartpostalları aratmayan manzara sunan Salda Gölü, bilim dünyası açısından da önemli bir araştırma noktasıdır. NASA’nın son yaptığı çalışmalarda Salda Gölü ile Jezero Krateri'nin benzer özellikleri taşıdığı sonucuna ulaşıldı.
SALDA GÖLÜ BİLİME IŞIK TUTUYOR
Burdur’un Yeşilova ilçesinde yer alan Salda Gölü turkuazın çeşitli tonlardaki suları ve beyaz kumları ile ünlü tatil cenneti Maldivleri anımsatır. Sıra dışı görüntüsüyle ilde önemli bir turizm bölgesi olan Salda Gölü, Türkiye’nin en derin tatlı su göllerinden biri olarak gösterilir.
Salda Gölü turkuazın farklı tonlarındaki sularını içerisinde barındırdığı magnezyum ve minerallere borçludur. Mineral bakımından oldukça zengin olan bu göl kendine özgü bir biyoçeşitliliğe sahiptir. Çeşitli endemik türler yer almakta ve birçok kuş türü burada yaşamaktadır.
Göl suyunun temiz, tatlı ve mineralli olması bölgede verimli bir biyoçeşitlilik oluşmasına neden olmuştur.
Bölgede tespit edilen 20 bitki türünden 5’inin sadece bu bölgede yaşayan endemik türler olduğu tespit edilmiştir. Farklı zamanlarda yapılan araştırmalar sonucunda çeşitli kuş, memeli, balık ve sürüngenden oluşan 114 tür tespit edilmiştir.
DOĞAL SİT ALANI
Salda Gölü ve çevresi, 1989 yılında 1.derece Doğal Sit Alanı olarak belirlenmiştir. Ancak ilerleyen yıllarda alınan yeni karar ile 1992 yılında bu göl ve çevresi 2. Derece Doğal Sit Alanı ilan edilmiştir. 2019 yılındaki Cumhurbaşkanlığı kararı ile Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edildi.
Salda Gölü, yalnızca ulusal alanda değil uluslararası alanda adını duyurmuş bir bölgedir. Göl ve çevresi çeşitli bilimsel araştırmalara konu olmuş ve NASA’nın makalelerinde yer almıştır.
Gölün içindeki magnezyum ve minerallerin cilde iyi geldiğine inanılır. Doğanın ve bilimin buluştuğu göl ve çevresi uluslararası boyutta önem teşkil eder.
SALDA GÖLÜ’NÜN MARS İLE BENZERLİĞİ NEDİR?
Salda gölünün Maldivleri anımsatan beyaz kumsalları hidromagnezit minerallerden oluşur. Yapılan araştırmalar sonucunda Salda Gölü ile Mars’taki Jezero Krateri'nin benzer mineralleri taşıdığı ortaya çıktı.
Dünyadan milyonlarca kilometre uzaklıkta olan kızıl gezegen Mars’a yolculuk ortalama 9 ay sürer. NASA’nın 2020’deki Mars yolculuğu yaklaşık 6,5 ay sürdü. 2011 yılındaki Mars yolculuğu ise 8,5 ay sürmüştü. Bu araştırmalarda bilim dünyasını sarsacak önemli bilgilere ulaşıldı. Bunlardan biri de Mars ile Salda Gölü arasındaki benzerlikti.
NASA’nın önceki yıllarda yayınladığı makalesinde Mars’taki krater ile Salda Gölü arasındaki benzerliklere dikkat çekilmiştir. Makalede şu ifade yer alır: "Jezero kraterine seyahat edemeyebilirsiniz ama ona en yakın yeri görmeye gidebilirsiniz: Salda Gölü, Türkiye"
Uzun yıllardan beri Kızıl Gezegen Mars, NASA’nın araştırmalarının odağında. 2000’li yıllarda yapılan çalışmaların üstüne yenileri eklenerek Mars’ın bir zamanlar çok daha sıcak ve ıslak bir gezegen olduğu ve kalın bir atmosfere sahip olduğu ortaya çıktı.
NASA’nın 2020 yılında uzaya gönderdiği Perseverance isimli keşif aracı, Mars’ta ilkel yaşam formlarını aradı. Bunun için kızıl gezegendeki devasa bir göl olan Jezero’nun derinliklerine indi. Bu kurumuş krater gölünün, Salda Gölü’ne birçok açıdan benzediği keşfedildi.
AYNI YÜZEY VE MİNERALLERİ TAŞIYORLAR
Salda Gölü’nde yer alan hidromagnezit tortular, mikroplar tarafından aşındırılan kayalara Mikrobiyalit deniyor. Mikrobiyolitler, okyanuslardaki resif veya mercan kayaların benzerleridir. Bu oluşumlara ve minerallere Mars’taki Jezero kraterinde de rastlanmıştır.
Kraterde kil, karbonat ve farklı türlerde birçok kaya bulunuyor. Salda Gölü ile Mars’taki Jezero krateri arasındaki benzerlikler ışığında Mars’ta milyarlarca yıl öncesinde yaşam olup olmadığı araştırılacak. NASA’nın devasa bütçelerle geliştirdiği bu araştırma bilim dünyasına yeni bir bakış getirecek.
NASA'nın bilim araştırmaları sorumlusu Dr Thomas Zurbuchen, önceki yıllarda verdiği röportajda "Eğer Himalayalar ve Alpler'deki bir jeolojik örneğin niteliğini gerçekten anlamak istiyorsak, insanları oraya götürmeliyiz. Bu Mars'ta da aynı" dedi.
NASA'nın konu hakkındaki bir makalesinde ise "Jezero kraterine seyahat edemeyebilirsiniz ama ona en yakın yeri görmeye gidebilirsiniz: Salda Gölü, Türkiye" ifadesi ile Salda Gölü ve Mars arasındaki benzerliklere dikkat çekilmiştir.
