28 Mart 1938 yılında İstanbul’da gözlerini açan Genco Erkal’ın babası deniz subayı Reşat Bey annesi ise moda tasarımcısı ve terzi Nebahat Erkal idi. Galatasaray Lisesi İlkokulu’nda okuduktan sonra orta öğrenimi için Robert Kolej’ine gitmiştir. Yükseköğretimini ise İstanbul Üniversitesi’nin Psikoloji Bölümü’nde tamamlamıştır.
Küçük yaştan itibaren tiyatroya ilgi duymasıyla Robert Kolej’inde okuduğu yıllarda da devam etti. Ailesi onaylamasa da tiyatroyla amatör olarak uğraştı. 1957 yılına gelindiğinde ise amatör bir oyuncu olarak Genç Oyuncular Topluluğu’nda yer aldı.
KENTER TİYATROSU’NDA YER ALDI
Profesyonel tiyatroya ise usta tiyatrocu Muhsin Ertuğrul’dan gelen teklif ile oldu. Kenter Tiyatrosu’nda sahnelenen ‘Çöl Faresi’ adlı oyundaki rolüyle ilk profesyonel oyununa giriş yapmış oldu. İlk profesyonel rejisi de ‘İskemleler’ ve ‘Ders’ oyunları olmuştur. Oyunculuğuna daha sonra Gülriz Sururi—Engin Cezzar Tiyatrosu’nda yapmıştır. Ankara’da askerlik yaparken Ankara Sanat Tiyatrosu’nda oyunculuğa devam etti. 1963 yılında ise Arena Tiyatrosu’nda sahnelenen Aslan Asker Şvayk oyunundaki Şvayk rolüyle dönemin tek tiyatro ödülü olan İlhan İskender Ödülü’nü kazanmıştır. Daha sonra Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu’nda Keşanlı Ali Destanı’nı yönetmiştir.
TEK KİŞİLİK USTA
1965 yılına gelindiğinse ise Nikolay Gogol’un, önemli eserlerinden biri olan ‘Bir Delinin Hatıra Defteri’ adlı öyküsünü tiyatroya uyarlayıp Türkiye’de Batılı anlamda metne dayalı sahnelenen ilk tek kişilik oyun olarak sahnelenmiştir. Genco Erkal, bu tiyatro ile tek kişilik tiyatro oyunlarının ustası olarak anılmıştır. Bu oyunu 1969, 1992 ve 2014’te farklı yorumla sahnelemiştir. Ankara Tiyatrosu’nda Asaf Çiğittepe’nin sahnelediği ‘Arturo Ui’nin Önlenebilir Yükselişi’ oyunuyla Brecht Tiyatrosu ile tanışmıştır.
DOSTLAR TİYATROSU’NU KURDU
10 yılda farklı tiyatrolarda oyunculuk ve yönetmenlik yaptıktan sonra Mehmet Akan, Şevket Altuğ, Ferit Erkal, Arif Erkin Güzelbeyoğlu ve Nurten Tunç ile 1969 yılında Türkiye’de politik tiyatronun gelişiminde öncü rol üstlenen Dostlar Tiyatrosu’nu kurmuştur. 1980’li yıllara kadar, ‘Ha Me Ka Ha Ha Pe’, ‘Durdurun Dünyayı İnecek Var’, ‘Rosenbergler Ölmemeliydi’, ‘Asiye Nasıl Kurtulur?’, ‘Havana Duruşması’, ‘Analık Davası’, ‘Azizname’, ‘Alpagut Olayı’ ve birçok eser sahnelendi. 1980 yıllarda ise ekonomik nedenler ve salonsuzluk nedeniyle dağılsa da Dostlar, yapımcı tiyatrosu olarak oyunlar sahnelemeye devam etmiştir.
ALTIN PORTAKALI İKİ KEZ KAZANDI
Birçok sanatçının eserlerini sahneleyen Genco Erkal, senfonik konserlerde birçok yapıtı anlatıcı olarak seslendirmiştir. Sinemada 1982’de ‘At’ ve 1983’de ‘Faize Hücum’ filmleri ile Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde iki kez ‘en iyi erkek oyuncu’ dalında ‘Altın Portakal’ almıştır. Birçok eseri uyarlayıp oynayan Genco Erkal, birçok ödüle değer görülmüştür.
PARİS VE AVİGNON FESTİVALİ’NDE ROL ALDI
1993-1998 yılları arasında Paris’te ve Avignon Festivali’nde Fransızca a oynamaya başlayan Genco Erkal üç Fransız yapımında da rol almıştır. Rol aldığı yapımlar ise Nazım Hikmet’in ‘Sevdalı Bulut’, Philippe Minyana’nın ‘Ou vas-tu Jeremie?’ ve Paulo Coelho’nun ‘Simyacı’ yapıtlarıdır. Senfonik konserlerde Prokofiev’in ‘Peter ile Kurt’, Stravinski’nin ‘Askerin Öyküsü’, Fazıl Say’ın ‘Nazım’ adlı yapıtlarında anlatıcı olarak seslendirmenlik yapmıştır.
UZUN ARADAN SONRA FİLMLERDE BAŞROL ALDI
At, Faize Hücum, Hakkari’de Bir Mevsim, Camdan Kalp ve Uzun filmlerinden uzun bir süre sonra 2008 yılında ‘Pazar: Bir Ticaret Masalı’nda, 2010 yılında ‘Prensesin Uykusu’ filmlerinde başrol almıştır. 2008 yılına gelindiğinde, 1993 yılında Madımak Oteli’nde yakılarak öldürülen otuz üç vatandaşın hikayesini konu alan Sivas’93 adlı belgesel tiyatroyu yazdı ve yönetti. 2009 yılında Howard Zinn’in, ‘Marx’ın Dönüşü’ adlı oyunu sahneledi.
2020 yılında Ayşe Yüksel tarafından ‘Güneşin Sofrasında-Genco Erkal’ın Dostlar Tiyatrosu Serüveni’ adlı eserler sanat yaşamının kitaplaştırılmasına izin vermiştir.
AİLESİ VE RAHATSIZLANIŞI
1974 yılında tiyatro oyuncusu Zeynep Tedü ile evlenmiş 1977 yılında boşanmıştır. Zeynep Tedü ile evliliklerinden 1975 yılında Ayşe Erkal dünyaya gelmiştir. 3 Eylül 2022 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ‘Şahdamarım’ adlı oyunu sergilediği sırada sahnede rahatsızlandı. İlk müdahale sahnede gerçekleşmiş daha sonra hastaneye kaldırılmıştır. Tedavi süreci başlayan kan kanseri nedeniyle 31 Temmuz 2024 tarihinde 86 yaşında yaşama gözlerini yummuştur.
