AYFER ŞİMŞEK/ ANTALYA GÜNDEM ÖZEL Pandemi nedeniyle ve kış mevsimine girdiğimiz şu günlerde 7’den 77’ye herkese seslenen uzamanlar, “Dirençli olmak istiyorsanız, sofranızda pırasaya yer verin” dedi. Yüksek oranda C ve K vitaminleri bulunan mucize sebze pırasa vücut direncini artırıp, hastalıklara karşı korunmamıza yardımcı oluyor

Pandemi nedeniyle ve kış mevsimine girdiğimiz şu günlerde 7’den 77’ye herkese seslenen uzamanlar, “Dirençli olmak istiyorsanız, sofranızda pırasaya yer verin” dedi. Yüksek oranda C ve K vitaminleri bulunan mucize sebze pırasa vücut direncini artırıp, hastalıklara karşı korunmamıza yardımcı oluyor. Lezzetli yemekleri yapılan pırasa herkes tarafından sevilerek yeniliyor.  Çocuklar bazen yemek istemeyebilir. Onlara mutlaka sevdirmemiz gerekir. Pırasa ayrıca önemli bir besin kaynağıdır. Çocuklarda sağlıklı büyümeye yardımcı olur.

PIRASA KIŞ SEBZESİDİR

Pırasa Akdeniz bölgesinde tabii olarak yetişen çok yıllık bir bitkidir. Soğanı çok uzun ve gömlekli olur. Pırasa yazın ürün alınmak için ilkbaharda veya güzün ve kışın ürün alınmak için yazın ekilir.  Pırasa, yılın her mevsiminde yetişen veya iki senede bir yetişen ve genellikle yaprakları için yetiştirilen bir bitkidir. Bazı ülkelerde, tipik olarak salata, hamburger ve daha birçok yiyecekle soğuk ve çiğ olarak yenir.  Zambakgiller ailesinden olan pırasa, kök ve gövdesi toprağın altında olan bir kış sebzesidir. Faydaları saymakla bitmeyen pırasa sofralarımızdan eksik etmememiz gereken bir sebzedir. Çocukların çok fazla sevmediği pırasanın özellikleri, çeşitleri ve faydaları Ülkemizde sıklıkla tüketilen ancak aslında gerçek faydaları pek çok kişi tarafından bilinmeyen sebzelerden olan pırasa, geçmişi uzun yıllar öncesine dayanan oldukça faydalı bir besindir. Zambakgiller ailesinden olan bu bitki kış sebzeleri arasında yer alır. Yetişme aşamasında hem kökü hem de gövdesinin toprak altından büyüdüğü pırasa, yeşil yaprakları ile de şeritler halinde yeryüzünde gelişim gösterir.

SOĞANSI BİR BİTKİ

Ekildiği ilk yılda soğanını veren bu bitki ikinci senesinin sonunda ise boyu neredeyse 1 metreye ulaşan sapı ile dikkat çeker. Birçok çeşidi olmasına ve ülkemizde yaygın olarak yetiştirilmesine rağmen en sık tercih edileni kartal pırasası olarak bilinen türüdür. C vitamini açısından en zengin yeşil yapraklı sebzeler arasında ilk sıralarda yer alan pırasa ister çiğ ister pişmiş olarak tüketilebilir. Fakat ülkemizde en çok pişmiş hali yenilir. Kökünün görüntüsünün adeta bir sarımsağı andırdığı pırasa insan sağlığı için faydalı birçok içeriği de bünyesinde barındırması ile bilinir.

PIRASANIN FAYDALARI

Pırasanın faydaları o kadar çok ki saymakla bitmez. Kış aylarının vazgeçilmez sebzelerinden biri olan pırasa kanseri önler, kan şekerini düzenler, bağırsakların çalışmasını sağlar, yüksek kolesterolü düşürür, vücudu iltihap ve virüsten temizler, sağlıklı şekilde zayıflamaya yardımcı olur, kalp ve damar sağlığı için faydalıdır, kemiklerin güçlenmesini sağlar ve kemik erimesini önler. Faydaları bu kadar çok olmasına rağmen özellikle çocuklar başta olmak üzere birçok insan pırasanın tadını fazla sevmez. Ama sevdirmemiz gerekiyor. Bu görevde annelere düşüyor. Pırasayı sevdikleri bir yemeğin içine koyabilirler. Uzun ve yeşil şeritler halindeki yaprakları ile ilginç görünümlü bitkiler arasında yer alan pırasa saplarının tepelerinde açan çiçekleri ile dikkat çekmektedir. Pırasanın diğer pek çok bitkiden ayrılan en önemli farkı; yetiştirilme aşamasında kendini gösterir. Çünkü pırasa yetiştiriciliği önce tohumlarının ekilerek fide elde edilmesi ve sonrasında bu fidelerin ekilerek pırasa bitkisinin meydana getirilir.

ÇOCUKLARA MUTLAKA SEVDİRİN

Pırasa özellikle çocuklar tarafından çok sevilmeyen bir besindir. Ancak birazdan faydalarını sıralayacağımız bu sebze daha sık tüketilmelidir. Eğer sade haliyle yiyemiyorsanız onun yerine farklı gıdalarla eşleştirerek tüketebilirsiniz. Pırasanın yapraklarını omletlerde, çorbaların içerisinde, soslarda ve diğer sebzelerle birlikte kullanabilirsiniz. Bunun yanında küçük parçalar halinde doğrayarak salatalara ekleyebilirsiniz. Hafif haşlayarak pişirebilirsiniz. Bir diğer tüketme şekli ise yaprak ve saplarının kızartılmasıdır. Diğer sebzelerle birlikte pırasanın saplarını kızartarak daha lezzetli bir tat elde edebilirsiniz. Fakat şunu da eklemeden geçmemeliyiz ki uzmanlar tüm besinlerde kızartma yöntemini önermemektedirler. Bunun yerine haşlama, buharda pişirme veya fırınlama usulü en sağlıklı yöntemler olarak önerilmektedir. Bitkinin yenilen kısmı ise genellikle yaprakları ve gövdesi olarak belirtilebilir. Oldukça sağlıklı bir sebze olan pırasanın besin değeri hakkında bilgi verecek olursak, 100 gram pırasada; 60 Kalori, 0,3 g yağ, 1,5 g protein, 20 mg sodyum, 180 mg potasyum, 14 g karbonhidrat, 1,8 g diyet lifi, 3,9 g şeker, 0 mg kolesterol, 59 mg kalsiyum, 12 mg C vitamini, 0,2 mg B6 vitamini bulunmaktadır.

Ekildiği bölge ve ömürleri dikkate alındığında yüzlerce pırasa çeşidi vardır. Ülkemizde tüketilen pırasanın halk arasında isimlendirilen birkaç farklı çeşidi bulunur. Yetiştirildiği yöreye göre de çeşitli isimler alan pırasanın en iyi türünün beyaz yapraklı kamış pırasası olduğu söylenir. İlk oluşurken sadece bir saptan ibaret olan pırasa, ileri ki zamanlarda yapraklanır. Bu yapraklar ince uzun bir hal alır. Yaprakların biçimine göre de isimleri değişir.

PIRASANIN ZARARLARI

Yapılan araştırmalar pırasanın bilinen bir zararının olmadığını ortaya koymuştur. Ancak her besinin aşırı tüketimi birtakım yan etkilerin doğmasına sebep olur. Pırasa da bunlardan birisidir. Örneğin kuvvetli bir idrar söktürücü olduğu için çok fazla tüketildiğinde vücudun dengesini bozalabilir. Pırasayı da aşırı tüketmeyin. Pırasa lif bakımından son derece zengin, bir antioksidandır. İçerisinde barındırdığı A vitamini, C vitamini, E vitamini, K vitamini, B3  B5  ve B9  vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum, fosfor ve sodyum gibi mineraller sayesinde Vucut için önemli. Pırasa Çorbası, kıymalı pırasa yemeği, nohutlu pırasa, pırasa kavurması, pırasalı pilav, yumurtalı pırasa, pırasalı kabak, pırasalı patates graten, pırasalı patlıcan yemekleri yapılır. Hatta iç Anadolu bölgesinde yeni koparılmış, taze ince pırasa yemeklerin yanında çiğ olarak yenilir.