Geçen yıl kilosu ortalama 10 – 14 liradan ihraç edilen kirazın fiyatları yarı yarıya düştü. İç piyasaya ürün veren üreticiler, 2 ila 4 lira arasından satış yapmak zorunda kaldı. Bu düşüş durmazsa, Antalya’da kiraz üretimi yapılan Elmalı, Korkuteli, Gündoğmuşlu üreticiler zarar görecek.

Türkiye genelinde kiraz üretiminde artış yaşanırken fiyatların gerilemesi üreticiye zor durumda bırakıyor. Hava şartlarının da etkisi ile kirazda üretimin erken başlaması Antalyalı üreticinin ürününü pazarlamasını zorlaştırdı. Kiraz fiyatlarının geçen yılın altında seyretmesi tüm üreticilerini zarara sokacak.

Kiraz üreticileri, plansızlık ve pazarlama sorunu yüzünden her yıl aynı senaryonun yaşanmaya başladığını belirterek, “Mazotun litresi olmuş 6 TL’yi geçmiş, biz toplanması ve pazarlanması zor olan kirazı bu fiyata bile satamıyoruz. Böyle giderse kiraz bahçeleri yok olur” diye konuştular.

Mevsim şartlarından dolayı Türkiye’de kirazın beklenen yaklaşık 25 gün önce olgunlaşmasının yanı sıra hasıladaki artış fiyatları indirdi. 2017 yılında kilosu 10 – 14 liradan ihraç edilen kaliteli kirazın fiyatı yarıya düştü. İç piyasaya verilen kirazda bu durumdan etkilendi. Üretici 5 liradan sattığı ürünü birkaç gün sonra 2 ile 3 liradan pazarlamakta zorlandı. Kiraz fiyatlarındaki düşüş, Haziran ayı ile birlikte hasadın başladığı Antalya’nın Elmalı, Korkuteli, Gündoğmuş ilçelerindeki üreticileri de olumsuz etkiledi. Kilosu ortalama 5 liradan satış yaptıklarını belirten üreticiler, “Umarız önümüzdeki günlerde fiyatlar yükselirde, bundan aşağısını görmeyiz. Çünkü zarar ederiz” dediler.

Öte yandan Ege ve Marmara bölgesinde fiyatların düşmesi, Türkiye’nin bilinen kiraz üretim bölgesi olan Isparta ile bu alanda yeni gelişme gösteren Konya’nın Hadim ve Bozkır ilçelerindeki üreticileri de sıkıntıya soktu. Kirazcılar, üretimdeki plansızlıktan, girdilerdeki artıştan ve pazarlama sorunundan yakındılar. Kooperatifleşmenin olmaması yüzünden kirazın birkaç firmanın insafına kaldığını belirten üreticiler, “Bunlarda kendi çıkarlarını düşünüyor. Her yıl aynı senaryo tekrarlanıyor. Fiyatlar ilk günün hep gerisine iniyor. Bu yıl iç piyasaya verilen ürünün fiyatı 5 liradan başlamıştı, bugünlerde 2 – 3 liradan gidiyor. Mazotun litresinin 6 lirayı geçtiği Türkiye’de, işçi emeği ile zor şartlarda toplanan kirazın fiyatının bunun altında kalması kabul edilemez. Ağız tadı ile kirazımızı satamıyoruz. Bu gidişle yeni kurulan bahçeler bile sökülür” şeklinde konuştular.

İHRACATCILAR UMUTLU

Kiraz ihracatının 2018 yılında Nisan ve Mayıs aylarında başarılı bir seyir izlediğini belirten Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Uçak, son günlerde kiraz fiyatlarındaki dalgalanmanın kısa sürede aşılmasını ve ihracatın bundan sonraki süreçte de katma değerli bir şekilde devam etmesini beklediklerini kaydetti.

Türkiye’de Nisan ayında uzun yıllar ortalamalarına göre kurak ve sıcak bir iklim yaşandığına işaret eden Uçak, “Mevsim şartlarından dolayı kiraz 20-25 gün erken olgunlaştı. Mayıs ayında kiraz bölgelerinde yağışlar olunca üretici kirazı bir an önce toplayıp satma telaşına düştü. Piyasaya kiraz arzı çok olunca arz-talep dengesi bozuldu. Şu anda fiyatlar tekrar artışa geçti. İhracata gidecek kiraz türlerinin fiyatları üreticimizi mutlu edecek seviyeye çıktı. İhracatımızın Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında artmasını bekliyoruz” şeklinde konuştu.

FİYATLARA YANSIMADI

Öte yandan Türkiye’nin bu yılki kiraz ihracatında artış olduğu bildirildi. Kiraz üretiminde dünya lideri olan Türkiye, 1 Nisan – 31 Mayıs 2017 tarihleri arasında 18 milyon 928 bin dolarlık kiraz ihraç etmişken, 2018 yılının aynı döneminde 53 milyon 802 bin dolarlık kiraz ihracat gerçekleştirdi. Böylece yılın ilk 5 ayındaki kiraz ihracatında parasal olarak yüzde 184, miktar bazında ise yüzde 164 artış kaydedildi.

Türkiye’nin kiraz ihraç ettiği ülke sayısı 48’e ulaştı. Almanya, 29 milyon 709 bin dolarlık kiraz ihracatı ile Türkiye’nin en fazla kiraz sattığı ülke olursan onu Rusya takip etti. Rusya’ya ilk 5 ay içinde. 8 milyon 517 bin dolarlık kiraz gönderildi. Üçüncü sırada yer alan Norveç,  Türkiye’den aynı süre içinde 4 milyon 602 bin dolarlık kiraz aldı. NİHAT TOKLU-ANTALYA GÜNDEM