Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, son dönemlerde daha az konuşulmaya başlanan pestisit ile ilgili yaptığı yazılı açıklama dikkatleri üzerine çekti. Yıldırım, yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:
“Yaş meyve sebze ihracatında pestisit için zorunlu ve isteğe bağlı olmak üzere iki farklı analiz yapılıyor. İhracatçı üreticiden ürün satın alırken bahçeden, seradan numune alarak özel analiz yaptırıyor. Bu isteğe bağlı analiz olarak adlandırılıyor, zorunlu değil. İhracatçı pestisit kalıntısı olup olmadığını görerek ürün almak için bu analizi yaptırıyor. Yılbaşına kadar ihracatçılar analiz başına ortalama bin lira ödüyordu.
RESMİ ANALİZLER VAR
İhracatta zorunlu ya da resmi analizler de var. Bu da ülkesine, ürünün gideceği ülkeye göre değişiyor. Avrupa’ya yapılacak ihracatta istenen analiz ile Rusya’ya yapılacak ihracattaki analiz farklı. İhracat işlemleri yapılırken gümrük beyannamesinin kapatılması için sağlık sertifikası gerekiyor. Sağlık sertifikası almak için analiz zorunlu olarak yapılıyor. Bu analizlerin bedeli de ürün fiyatına ekleniyor. İşini doğru yapan ihracatçı ürünün geri dönmemesi için bu analizleri titizlikle yapmasına rağmen geri dönen ürünler de oluyor. Pestisit kalıntısı nedeniyle ürünlerinin geri dönmesi analiz yapan laboratuvarlara iş yaratıyor.
SERBEST BIRAKILMASINI İSTENİYOR
Türkiye’deki meyve sebze üretim alanlarının çok küçük olduğunu, ihracatçının bir TIR’a farklı bahçeden ürün yüklemesi nedeniyle çok sayıda analiz yaptırmak zorunda kaldığını belirten ihracatçılar, bunun maliyetleri artırdığını söylüyor. İhracatçılar, taban fiyat uygulamasının serbest piyasa ekonomisine, rekabet şartlarına aykırı olduğunu ve kabul edilemeyeceğini, ihracatın durma noktasına geldiği bir dönemde ciddi maliyet unsuru olan pestisit analiz ücretlerinin serbest bırakılmasını istiyor.
Bakanlık bu isteği haklı bularak yönetmelikte değişiklik yapabilir veya uygulanmasını erteleyebilirdi. Bunun yerine laboratuvar yöneticileri ile ihracatçıların kendi aralarında anlaşmalarını istiyor. Laboratuvar yöneticileri anlaşmaya yanaşmadığı gibi 1000 lira civarında olan analizi yaklaşık 4 bin liradan yapmak istiyor.
Özetle, laboratuvar sahiplerinin uygulanmasını istediği, ihracatçıların ise isteğe bağlı pestisit analizlerinde istemediği “taban fiyat” uygulanacak mı uygulanmayacak mı? Bakanlığın bu konuda net bir açıklama yapması gerekiyor.”
