Antalya’nın Patara antik kentinde dünyaya gözlerini açan Aziz Nikolas, Noel Baba olarak anılıyor. Onun yaşamı ve mucizeleri özellikle Hıristiyanlar için büyük önem taşıyor. Demre’de bulunan Myra Aziz Nikolas Kilisesi’ne hac amaçlı gelenler Hıristiyanlar, Aziz Nikolas’tan geriye kalan kemik parçalarını görmek içinde Antalya Müzesi’ni ziyaret ediyor.
PATARA’DA DOĞDU
Aziz Nikolas’ın ailesi hakkında çok az bilgi bulunuyor. Babası Epiphanius’un hububat ticaretiyle uğraştığı ve maddi durumunun iyi olduğu, ayrıca ailesinin Hıristiyanlığa sıkı sıkıya bağlı olduğu bilinen bilgiler arasında. Başka bir kaynağa göre ise babasının adı Nonna, annesinin adı Feofan ve dedesinin adı Nikola’dır. Nikolas, doğmadan önce anne ve babası uzun süre çocuk sahibi olamamışlar ve Tanrı’ya dua ederek bir evlat istemişlerdir. Duaları kabul olmuş ve Nikolas doğmuştur, ardından vaftiz edilerek bu aldığı söylentileri de bulunuyor. Patara’da doğduğu biliniyor.
ANNE KARNINDA KUTSANMIŞ
Anlatılan rivayetler arasında anne karnındayken kutsanmış ve doğumu sırasında annesi acı çekmemiştir. Doğduğu gün konuştuğu, dünyaya geldiği için Tanrıya şükürlerini sunduğunu rivayet edilir. Anlatılanlar arasında da vaftiz olmak için vaftiz suyuna gittiği, Tanrı’ya saygı göstermek için saatlerce ayakta kalması, çocukluktan itibaren oruç tutması, annesinin sütünü Çarşamba ve Cuma günleri dışında içmemesi, gençliğinde kilise duvarının altında kaldığı halde burnu bile kanamaması gibi birçok mucize arasında gösterilir.
İLK GİREN OYDU
Aziz Nikolas, Myra’daki manastırın başpiskoposu olarak görevine başlamıştır. Anlatılanlara göre manastıra giren ilk kişinin başpiskopos olacağı mucizesi gerçekleşmiş. Karara göre ilk kim manastıra girerse başpiskopos o olacaktır, uzun bekleyişin ardından ilk giren kişi genç Nikolas olmuştur.
MUCİZELER KENDİNİ GÖSTERİR
300’lü yıllarda Hıristiyanlara yönelik zulümler devam ederken Aziz Nikolas hapse atılır ve 313 yılında Milano Fermanı ile serbest kalır. Bir anlatıya göre, 325 yılında İznik Konsili'ne katıldığı burada Arius'a karşı sert eleştirilerde bulunduğu ve hatta tokat attığı belirtilir. Yine bir mucize gerçekleşir ve bu olay nedeniyle ceza almış, başpiskoposluk nişanı elinden alınarak hapse atılır. O gece Hz. İsa ve Hz. Meryem ona görünerek, atkı ve İncil'i teslim eder. Sabah, Aziz Nikolas'ın elleri çözülmüş ve İncil okuduğunu görenler, bu durumu Doğu Roma imparatoruna haber verirler. İmparator Aziz Nikolas'ı serbest bırakır. İznik Konsili'nde adı geçmemesinin nedeni, Arius'a attığı tokat nedeniyle hapse atılmış olmasıdır.
MYRA’DA ÖLMÜŞTÜR
Aziz Nikolas’ın yaşamı, Hıristiyanlığın saf düşüncesini savunmakla ve pagan inanışlarıyla mücadele etmekle geçirmiş. Artemis’e ait tapınağını yıktırmıştır. Sade bir yaşam sürdüğü anlatılarda yer alan Aziz Nikolas, 6 Aralık 342 yılında Demre’de bulunan Myra antik kentinde yaşamını yitirmiş ve buraya gömülmüştür.
NAAŞI TÜRKLERDEN KORUMAK ADINA İTALYA’YA KAÇIRILDI
Türklerin Antalya’yı ele geçirmeye başlamasıyla birlikte 1087 yılında Aziz Nikolas’ın mezarı açılır ve İtalya’ya taşınarak ve Bari’de bir kiliseye gömülmüştür. Günümüzde Antalya Müzesi’nde Aziz Nikolas’a ait kemikler sergileniyor. Katolik ve Ortodoks ülkelerde 6 Aralık'ta Aziz Nikolas'ı anma etkinlikleri olarak düzenlenir.
NOEL BABA OLMA ÖYKÜSÜ
Aziz Nikolas’ın Noel Baba olma öyküsü ise 9. Yüzyılda Avrupa’da başlamış ve büyümüştür. Karakter olarak iyilik sever biri olarak anılan Aziz Nikolas, 1931'de Haddon Sundblum tarafından çizilen modern imajıyla günümüzde ‘Noel Baba’ olarak tanınıyor. Son yüzyılda, Noel Baba'nın tüketim toplumu tarafından bir pazarlama aracı olarak kullanılıyor.
PROTESTANLARDA AZİZ DEĞİL
Aziz Nikolas, Hıristiyanlar için saygı görülen bir aziz durumdadır. Özellikle Katolik ve Ortodoks kiliselerinde 6 Aralık’ta anılırken, Kıpti, Süryani ve Ermeni kiliselerinde bu tarih 19 Aralık olarak kabul görüyor. Protestanlarda ise durum farklı çünkü 17. Yüzyıldan itibaren Aziz Nikolas’ı aziz olarak görmekten ziyade saygı gösterilmesi gereken biri olarak görüyorlar.
DENİZCİLER İÇİN AZİZ SAYILIYORDU
Aziz Nikolas’ın mucizelerinden bahsediliyor. Anlatıya göre, gemiyi etkisi altına alan bir fırtınada dua eden Aziz Nikolas, fırtınayı dindirmiş ve denize düşen bir denizciyi yeniden yaşam döndürmüştür. Aziz Nikolas’ın ikinci deniz mucizesinde, kutsal topraklardan dönerken gemi kaptanı onu kandırarak ticaret limanlarına uğratmayı planlar öyle ki Tanrı, Nikolas’ın kandırılmasını istemez ve birden fırtına yaratarak gemiyi doğrudan Patara’ya sürükler. Aziz Nikolas’ın bu mucizesinden sonra gemiciler ondan af diler. Üçüncü mucizede ise eski tanrıça Artemis şeytan olarak anılır ve onun mezarını ziyaret etmek isteyen bir grup Hıristiyan’a verdiği bir şişe yağı denize atarlar gemi batma tehlikesi geçirecekken Aziz Nikolas yardım eder.
İMPARATOR KONSTAN’İNİN RÜYASINA GİRMİŞ
Aziz Nikolas’ın mucizeleri bitmez, anlatıya göre, Aziz Nikolas, Myra’dan ayrıldıktan sonra Frigya’da isyanı bastıran üç komutanla ilgili bir mucize gerçekleştirir. Rivayet odur ki komutanlar, başarılarından rahatsız olan Vali Ablabius’un iftiralarına maruz kalıp hapis cezası ve idam cezası alırlar. Komutanlar Aziz Nikolas’a dua ederler. O gece Aziz Nikolas, İmparator Konstantin ve Vali Ablabius’un rüyalarına girerek komutanların suçsuz olduğunu bildirir. Böylece komutanlar affedilir. Yine bir başka mucizelerde ise üç yoksul kız kardeşe yardım etmesi, Myra’daki kıtlık sırasında tahıl sağlaması ve bir Vandallı askerin hazinesini koruması gibi olaylar yer alır. Bir anlatıda da büyülenmiş bir adamı iyileştirmiş ve birçok insanın hayatını kurtardığı aktarılır.
AZİZ NİKOLAS KİLİSESİ HIRİSTİYANLAR İÇİN HAC MERKEZİ
Likya Birliği’nin başkenti Patara’dan Myra’ya taşınması ve buranın piskoposluk merkezi haline gelmesi Aziz Nikolas’ın önemini daha da arttırıyor. Ölümünden sonra önem kazanan Aziz Nikolas’ın yaşamını yitirdiği Myra, Hıristiyanlar için önemli hac merkezi haline gelmiş durumdadır. M.S. 529’dan önce yapılan ve günümüzde Antalya’nın Demre ilçesinde bulunan Aziz Nikolas Kilisesi, deprem ve saldırılar gibi olaylara rağmen ayakta kalmış ve Orta Çağ Bizans sanatını yansıtıyor. Aziz Nikolas, yardımseverliği ve mucizeleriyle tanınmış, Batı ve Orta Avrupa’da 9. ila 11. yüzyıllar arasında büyük saygı görmüş. Onun bu efsanevi kişiliği, Noel Baba figürüyle özdeşleşmiş, özellikle çocukları koruyan biri olarak anılmaya devam ediyor. Demre’deki kilise, inanç turizmi açısından büyük önem taşımakta ve bölgeye hem kültürel hem de ekonomiye büyük katkı sağlıyor.
