Türkiye’nin gözde turizm kenti Antalya’da olası felaket senaryoları gündemde. Antalya’da her geçen gün sorunlar artarak devam ederken, 29 Kasım 2024 tarihinde meydana gelen deprem Antalyalı vatandaşları korkuttu. Turizmden, tarihi zenginliğe kadar pek çok destinasyon sağlayan Antalya, birçok tehditle karşı karşıya kalıyor. Deprem riski, sel ve orman yangınları gibi doğal afetlerden, ilkim değişikliğinin getirdiği kuraklık ve aşırı sıcaklık, kentsel yapılaşmanın getirdiği hava kirliğine kadar uzanan geniş bir risk zinciri kentte yaşamı ve ekonomiyi etkisi altına alıyor. Bunun yanı sıra turizm kenti Antalya’da aşırı yoğun yaşanan turizm sektörünün yarattığı çevresel zararlar da kenti tehdit ediyor. Aynı zamanda yoğun göç alan Antalya’da demografik yapıda ciddi sorunlar arasında yer alıyor.
DOĞAL AFETLER
Antalya’yı tehdit eden en başlıca faktörler arasında deprem riski yer alıyor. Akdeniz fay hattına yakın alan Antalya’da deprem riski yüksek olduğu biliniyor. Deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, Antalya’da 7 üzerinde şiddetli depremlerin olma ihtimalini pek çok kez gündeme taşımıştı. Bu kapsamda Antalya’da ciddi deprem riski tehdidi altında kalıyor.
Bunun yanı sıra Akdeniz iklimine sahip olan Antalya’da seli, su baskınları ve taşkınlara maruz kalıyor. Dünyaca ünlü sahillere sahip olan Antalya’da deniz taşmaları da kenti olumsuz etkiliyor. Öte yandan yaz aylarında ciddi derecede sıcak ve kurak geçerken, orman yangınları Antalya’nın doğal yaşamını tehdit ediyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Dünyada hızla değişen ikilim şartları önemli bir boyut atladı. İklim değişikliğine bağlı küresel ısınma beraberinde pek çok sorunu getiriyor. Akdeniz iklimine sahip olan ve kıyı kesimiyle önemli kentler arasında yer alan Antalya’da küresel ısınma hissediliyor. Buna bağlı olarak deniz seviyesinin yükselmesi Konyaaltı Sahili’ni başta olmak üzere sahil şeridini tehdit ediyor. Öte yandan hissedilen iklim değişikliği Antalya’nın su kaynaklarının da kurumasına yol açıyor. Sahil kesiminde ani hava değişiklikleri de Antalya’yı tehdit ediyor.
TARIM VE SU SORUNLARI
Turizm cenneti olmasının yanı sıra Türkiye’nin önemli tarım kentleri arasında olan Antalya’da tarım ve su sorunları ciddi boyutlara ulaşıyor. Kuraklık tehdidi altında alan Antalya’da yeraltı su kaynakları hızla tükenmeye devam ediyor. Oymapınar, Karacaören ve Kırkgöz su kaynakları ciddi tehdit altında. Antalya’nın yerel jeoloji mühendislerinin sık sık bahsettiği su sorunu gündemde yer alıyor. Türkiye genelinde tarımın yüzde 43’ünü taşıyan Antalya’da tarımsal sulamada sorunlar yaşamaya devam ediyor. Yaz aylarında artan aşırı sıcaklıklar tarım topraklarını tehdit ediyor. Tarımsal faaliyetler toprak erozyonuna neden olurken, bilinçsiz yapılaşmada toprağın verimliğini azaltıyor. Tarım kenti Antalya’da bir başka tehdit altında bırakan konu ise yüksek girdi maliyetleri üretimi sekteye uğratıyor.
KENTSEL SORUNLAR
Antalya’nın ranta açık olması da tehditler arasında. Tarihi kent Antalya’da plansız kentleşme riskleriyle karşı karşıya. Artan nüfus kontrolsüz yapılaşma Antalya’nın zengin ve tarihi yapısının kaybolmasına neden oluyor. Kangrene dönen ulaşım ve trafik sorunu, araç sayısı, altyapı ve denetimsizlik Antalya’yı tehdit etmeye devam ediyor. Öte yandan Antalya’da yerleşim yerinde yetersiz altyapı nedeniyle su patlakları son zamanlarda tehdit haline geldi.
TURİZMDEN KAYNAKLANAN RİSKLER
Antalya, dünyanın her yerinden turist akınına uğrayan kentler arasında yer alıyor. Her yıl 15 milyondan fazla turisti ağırlayarak rekor kırmaya devam ediyor. Ancak her yıl aratan turist sayısı çevresel zarara, deniz kirliği ve tehdit altında olan su kaynaklarının tükenmesine neden oluyor. Yaz kış demeden 12 aylık turizm olanaklarına sahip olan Antalya’da mevsimden mevsime değişine ekonomik dengeler pek çok sektörü olumsuz etkiliyor.
BİYOLOJİK VE ÇEVRESEL TEHDİTLER
Antalya’da ciddi derecede hissedilen iklimsel değişimler biyoçeşitlilik kaybına neden oluyor. Antalya’nın deniz ve karada bulunmak üzere pek çok endemik canlıları barındırırken, flora ve fauna üzerinde ciddi tahribatları beraberinde getiriyor. Özellikle Süveyş kanalından Akdeniz’e sızan istilacı türler Akdeniz’in doğal yaşamını tehdit ediyor.
SOSYAL VE EKONOMİK SORUNLAR
Göç ve İşsizlik: Antalya'ya göç edenlerin entegrasyonu ve istihdam yaratma sorunları devam etmektedir. Yüksek konut fiyatları, artan emlak fiyatları, yerel halk için ekonomik baskı oluşturuyor. Antalya'nın bu tehditlere karşı önlem alması, sürdürülebilir bir şehir planlaması ve doğal kaynak yönetimi uygulamaları hayati önem taşır.
