Aşure, bakliyat ve yemişlerin birlikte kaynatılmasıyla hazırlanan bir yemektir. Aşure geleneği, bu yiyeceğin Muharrem ayında pişirilmesi ve dağıtılması etrafında şekillenir. Aşure, Arapça "aşura" kelimesinden gelir ve İbranice'de "onuncu" anlamına gelen "asor" kelimesinden türetilmiştir.
Muharrem ayının 10. gününde aşure genellikle Hz. Muhammed'in torunu Hz. Hüseyin'in Kerbela'da şehit edilişini anmak için yapılır. Aşure yapımı ve içeriği, uygulayan toplulukların inanışlarına göre değişebilir. Aşure genellikle kabuğu alınmış buğdayın yanı sıra fasulye, nohut, kayısı, ceviz, üzüm, incir gibi malzemelerin uzun süre kaynatılmasıyla yapılır.
Pişirilen aşurenin duası yapılır ve şifalı olduğuna inanıldığı için öncelikle hasta ve çocuklara ikram edilir. Aşure daha sonra çevredeki insanlara dağıtılır. Aşurenin kabı yıkanmadan geri verilir ve artarsa meyve ağaçlarının dibine dökülür.
Aşure geleneği İslam, Musevilik ve Hristiyanlık gibi farklı dinlerde farklı isimlerle bilinmektedir. Anadolu'da hala yaşanan bu geleneğin günümüzde köy derneklerinin düzenlediği çeşitli etkinliklerle bir şenlik haline dönüştüğü görülmektedir.
Anadolu Yemek Sanatı kitabımızdaki aşure tarifinde bulunan malzemeler
3 su bardağı aşurelik buğday
1 su bardağı fasulye
1 su bardağı nohut
1 su bardağı kuru üzüm
6 adet incir
6 adet kayısı
6 su bardağı şeker
3 tek karanfil (cezvede bir taşım kaynatılıp suyu dökülmüş)
Tarçın
Ceviz içi
Bir gece öncesinden buğday, fasulye ve nohut ayrı ayrı ıslatılır. Buğday iyice piştikten sonra ayrı ayrı pişirilmiş nohut ve fasulye de katılarak bir süre daha kaynatılır. Şeker ve yıkanmış üzüm ilave edilir. Küçük doğranmış incir, kayısı eklenir. Beş dakika daha pişirdikten sonra karanfil karışıma dâhil edilir. Pişen aşure sıcak sıcak kâselere alınır. Üzeri ceviz ve tarçın ile süslenir.
Türkiye’nin hemen her yöresinde yapılan aşurenin içindeki malzemeler de yöreden yöreye değişir. Buna göre bakla, börülce, mısır gibi malzemeler katıldığı gibi üstüne de nar ve susam da eklendiği görülür. Bazı yörelerde aşure pekmezle tatlandırılır.
