MÜJGAN IŞIK / ANTALYA GÜNDEM ÖZEL HABER
Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” sözünü devlet yönetimine yerleştiren ve bu anlayışı demokrasiyle taçlandıran cumhuriyetin ilanının 97. yıl dönümü koronavirüse rağmen Türkiye’nin dört bir yanında coşkuyla kutlanıyor. Bu yıl ki kısıtlamalara rağmen belediyeler virüse karşı önlem alarak, Antalyalıların 29 Ekim’i coşkuyla kutlanması için birbiri ile yarıştı
Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün “Egemenlik kayıtsız,
şartsız milletindir” sözünü devlet yönetimine yerleştiren ve bu anlayışı demokrasiyle
taçlandıran cumhuriyetin ilanının 97. yıl dönümü koronavirüse rağmen
Türkiye’nin dört bir yanında coşkuyla kutlanıyor. Bu yıl ki kısıtlamalara
rağmen belediyeler virüse karşı önlem alarak, Antalyalıların 29 Ekim’i coşkuyla
kutlanması için birbiri ile yarıştı. Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal, bu
yıl 25 bin metrekarelik alanda arabalı konser ve film gösterimiyle kutlanacak
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nın büyük coşkusuna ortak olmak isteyen
Antalyalıların, Turunç Masa’nın çağrı merkezi üzerinden araçları için yer
ayırtması gerektiğini söyledi. Kutlamalar, bu yıl Çağlayan Mahallesi Bülent
Ecevit Bulvarı üzerinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk Spor Salonu yanında bulunan
25 bin metrekarelik alanda gerçekleştirilecek. Saat 18.00’de başlayacak
kutlamalarda Tolga Çandar sahne alacak ve ardından Rutkay Aziz’in Atatürk’ü
canlandırdığı Dolunay Soysert, Kenan Işık, Savaş Dinçel gibi isimlerin rol
aldığı Cumhuriyet filmi gösterilecek.
Belediye Başkanı Ümit Uysal, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nı gerekli tüm
önlemleri alarak pandemi koşullarında da kutlayacaklarını söyledi. Başkan
Uysal, kutlamalarla ilgili şöyle konuştu:
“Bu yıl 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’mızı, maalesef, pandemi koşullarında
kutlayacağız. Ama muhakkak kutlayacağız. Bizim için çok önemli. 29 Ekim
Perşembe, saat 18.00’de Çağlayan Mahallemizde, Bülent Ecevit Bulvarı üzerinde
Gazi Mustafa Kemal Atatürk Spor Salonu’nun hemen yanında yer alan boş alanda
önce arabalarımızdan Tolga Çandar konserini dinleyeceğiz daha sonra hep
birlikte Cumhuriyet filmini izleyeceğiz”
ÖZEL KUTLAMA
Konyaaltı Belediyesi, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nı çok özel
bir etkinlikle kutlayacak.
Cumhuriyetin 97. kuruluş yıl dönümü, Konyaaltı’nda coşkuyla kutlanacak.
Konyaaltı Belediyesi, Mustafa Kemal Atatürk‘ün Türk milletine armağanı olan Cumhuriyet için
özel bir etkinlik planladı. ‘O’nun sesi bir asırdır kulağımızda’ adlı program,
28 Ekim Çarşamba akşamı Konyaaltı Belediyesi önünde gerçekleştirilecek. Saat
19.30’da başlayacak etkinlikte Oda Orkestrası, sahne alacağı konserle vatandaşları
coşturacak. Pandemi nedeniyle etkinlikte Covid-19 tedbirleri uygulanacak.
Gecede vatandaşları bir de sürpriz bekliyor. Cumhuriyet Bayramı özel film gösteriminde,
üç boyutlu görüntüler eşliğinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün çok özel
görüntüleri dev ekranda paylaşılacak. Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 29 Ekim
Cumhuriyet Bayramı coşkusunun kent genelinde yaşanması için düzenlediği mobil
konserler bir hafta öncesinden başladı. Mobil konser Antalya’nın her yerinde 29
Ekim coşkusunu yaşattı.
CUMHURİYET NASIL KURULDU?
Osmanlı Devleti, 1876 yılına kadar mutlak monarşi, 1876-1878 ve 1908-1918 arasında meşruti monarşi ile yönetilmişti. I. Dünya Savaşı’nda yenilgiye uğramasının ardından işgale uğrayan Anadolu’da halkın işgalcilere karşı Mustafa Kemal Paşa önderliğinde verdiği Milli Mücadele, 1923 yılında milli güçlerin zaferi ile sonuçlandı. Bu süreçte, “Büyük Millet Meclisi” adıyla 23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanan halkın temsilcileri, 20 Ocak 1921’de Teşkilat-ı Esasiye Kanunu adlı yasayı kabul ederek egemenliğin Türk ulusuna ait olduğunu ilan etmiş ve 1 Kasım 1922’de aldığı kararla saltanatı kaldırmıştı. Ülke, meclis hükûmeti tarafından yönetilmekteydi. 27 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyeti’nin istifası ve yerine meclisin güvenini kazanacak yeni bir kabinenin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, yönetim biçiminin Cumhuriyet olması için İsmet Paşa ile birlikte bir kanun değişikliği tasarısı hazırlayarak 29 Ekim 1923’te Meclis’e sundu. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda yapılan değişikliklerin kabulü ile Cumhuriyet, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ilan edilmiş oldu. Cumhuriyetin ilanı, Ankara’da 101 pare top atışı ile duyuruldu ve 29 Ekim gecesi ile 30 Ekim 1923 tarihinde başta Ankara olmak üzere tüm ülkede bir bayram havasında kutlandı
BAYRAM KABUL EDİLMESİ
Cumhuriyet ilan edildiği sırada henüz 29 Ekim günü bayram ilan edilmemiş, kutlamalar konusunda bir düzenleme yapılmamıştı; 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günündeki şenlikleri halk kendiliğinden organize etti. Ertesi yıl, 26 Ekim 1924 tarihli 986 numaralı kararname ile Cumhuriyet’in ilanının 101 pare top atılarak ve planlanacak özel bir programla kutlanmasına karar verildi. 1924 yılında yapılan kutlamalar, daha sonra yapılacak olan Cumhuriyet’in ilanı kutlamalarının başlangıcı oldu. 2 Şubat 1925’te, Hariciye Vekaleti’nce (Dışişleri Bakanlığı) düzenlenen bir kanun teklifinde 29 Ekim’in bayram olması önerilmiştir. Bu teklif Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan’da karara bağlandı; 19 Nisan’da ise teklif TBMM tarafından kabul edildi. 628 sayılı bu kanun ile 29 Ekim, Cumhuriyet’in milli bir bayram olarak kutlanması resmi bir hüküm şekline geldi. Cumhuriyetin ilan edildiği gün, 1925’ten itibaren ülke içinde ve dış temsilciliklerde resmî bir bayram olarak kutlanmaya başladı. Hükûmet 27 Mayıs 1935’te milli bayramlar hakkında yeni bir düzenleme yaparak ülkede kutlanan bayramları ve içeriklerini yeniden belirledi. Daha evvel Meşrutiyet’in ilan günü olan Hürriyet Bayramı ile Saltanatın kaldırılış günü olan Hâkimiyet Bayramı milli bayramlar arasından kaldırılarak kutlanmasına son verildi. Cumhuriyet’in ilan edildiği gün 29 Ekim “ulusal bayram” olarak ilan edildi ve devlet adına yalnız o gün tören yapılması karara bağlandı.
