Tarım kenti olan Mersin’de şeftali üretimindeki artışın yüksek olması narenciye kenti olarak da anılmasını sağlıyor. 1000 rakımda da 500 rakımda da ürün çeşitliliğine ev sahibi yapan Mersin’de üreticiler isyan ediyor. Ürünlerini bir kısmı elde kalan üreticiler, çözüm istiyor. Mersin Ziraat Odası Başkanı Musa Yılmaz, “Çukurova-Mersin tarım kenti, şeftali üretimde çok ciddi potansiyel var. Ancak hasat zamanı piyasa tıkandı, tüccarlar frene bastı,” diyerek hasat dönemindeki tıkanıklığa değindi.
O FABRİKA ÜRÜN ALIYOR REKOLTEYİ BELİRLİYOR
Yılmaz, “Meysu Fabrikası, ürünleri alıyor ve rekolteyi belirliyor. Ellerimizden gelen her şeyi yapıyoruz ancak bu adaletli değil. Devlet, bu adamlarla bizi bıraktı. Devletten katkı yapan yok. Hasat yapılan köyleri ziyaret ettiğimde köylünün canı yanıyor, çözüm istiyor. Yaşanan sıkıntıdan dolayı maliyetler üçe katlandı. Geçen yıl alıcı, çiftçi anlamış şeftalinin kilosunu 12 TL’den alıyorlar ama şu an pazarda, markette 30 TL’den aşağı şeftali yok. Market-üretici sorunu sürüyor buna da alış-satıştan kaynaklandığı gösteriliyor.”
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI İLGİLENMEDİ
Yılmaz, üreticilerin para kazanamadığı ve narenciyenin dalda kaldığını belirtiyor. Çözümsüz kalan sorunları için Tarım ve Orman Bakanı ile görüştüklerini, sıkıntıları anlattıklarını ancak bir çözüm ya da gelişme olduğunun altını çiziyor. 10, 20 dönümlük arazisi olan küçük işletmelerin zarar ettiğini ifade eden Yılmaz, kırsaldaki sıkıntının büyük olduğunu belirtiyor. Yılmaz, “Biz köylülerimizi 12 ay köyde yaşatamıyoruz. Artan maliyetler nedeniyle çiftçi borcunu ödeyemiyor, ödeyemeyince tarlasını, arazisini satmak zorunda kalıyor. Çiftçiler geçinmek için şehre gidiyor, farklı sektörlere yöneliyor.”
AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ BELASI
Yılmaz, meyveleri tehdit eden Akdeniz Meyve Sineği konusunda da yardım istedi. Yılmaz, “Akdeniz Meyve Sineği belası yayılıyor. Mersin, Adana ve Hatay’da görülüyordu şimdi ise yavaş yavaş İç Anadolu Bölgesi’ne yayılıyor. Niğde’de görülmüş, bakanlığın bir an önce bu böceklere karşı el atması gerekiyor. Böcek meyvenin kalitesini düşürüyor ve üretiminde azalmaya neden oluyor. Maliyetleri de arttırıyor” dedi. Akdeniz Meyve Sineği, meyvelerin göbek kısmında emgi yaparak meyvenin kalitesini düşürüyor. Özellikle narenciye ürünlerinin yanı sıra zeytin, dut, nar, muz, yerfıstığı gibi meyveler ile pek çok süs bitkisine zarar veriyor. Yayılma alanının genişlemesi meyve üretimde düşüşe yol açıyor.
SULAMA SÜRELERİ UZADI
İklim değişikliğinin yavaş yavaş görüldüğü Mersin’de de tarım için sulamaların belirli aralıklarla artırıldığını aktaran Yılmaz, “Hava şartlı malum, yer altında, barajları besleyen su kaynakları azaldı. Önceden bir haftada yapılan sulama ayarı artık 15 ya da 20 günlük aralıklarla yapılıyor. Bu da ürünün gelişimini etkiliyor. Önceden Torosların tepelerinde karlar olurdu, kar yağardı. 4-5 metreyi aşardı. Şimdi kar yağmıyor, yağsa da kalmıyor. Bu kar mayıs ayına kadar kalırdı şimdi yağmur bile zor yağıyor.”
YAPAY GÖLETLERDEKİ SULARI KULLANIYORLAR
Tarım arazileri için kullanılan akıllı tarım sistemlerinin büyük arazi sahiplerinin yapabildiğini küçük arazi sahiplerinin ise yapamadığını aktaran Yılmaz. Yapay gölet yaparak sulama ihtiyaçlarını karşılayan arazi sahiplerinin yağışların az olması nedeniyle yavaş yavaş göletlerdeki suların azaldığını da belirtti. Bu da toprağın tam olarak beslemiyor. Yılmaz, büyük tarım arazisi sahipleri bu teknolojilerden yararlanıyorken küçük arazi sahipleri ise zarar ettiğini ifade etti.
ÖNCEDEN ÜZÜM ŞEHRİ İDİ ARTIK ÜZÜM DE YOK
Yılmaz, muhtar olduğu 2000 yılında Tekel’den sorumlu devlet bakanı olan Rüştü Kazım Yücelen, fabrika istediklerini belirtti. Yılmaz, “Yücelen, bir yıl sonra suma fabrikasını yaptırdı. Önceden üreticiler üzümlerin ikinci sınıf ürünleri başka fabrikalara gönderirken suma fabrikası yapıldıktan sonra 4 yıl boyunca üretici para kazandı. 2004 yılında ise fabrika özelleştirildi ve İsveçli bir firmaya verildi. Alım sırasında fiyatı uzaktan belirliyorlar. Üretici üretim maliyetini karşılayamaz hale geldi, üzün şehri olan Mersin’de üzüm üretiminde düşüş yaşandı. Emin olun on yıla kalmadan bu gidişle çiftçilik biter, çiftçi enflasyona yenik düşer ve dayanamaz,” dedi.
Üzümden sonra şeftali üreticilerinin de kaderi hükümetin ellerinde, enflasyona yenik düşen çiftçiler bu gidişle tarımı bırakacak gibi görünüyor. Yılmaz, devletin buna bir an önce el atmasını istiyor.
