Tüm Türkiye’de olduğu gibi tarımın başkenti Antalya’da da artan hayat pahalılığı sebebiyle semt pazarlarına yanaşılmıyor. Sebze ve meyvedeki etiketlerin her geçen gün değiştiği semt pazarlarında bu sefer esnafa ‘Geçinebiliyor musunuz?’ diye sorduk.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-1-Small.jpg PAZARCI DERTLİ 1Pazarcılar, komisyoncudan aldıkları ürün maliyetlerinin her geçen gün arttığını dile getirirken poşet, mazot ve eleman parasının da yerinde sabit kalmadığını söyledi. Her gün vatandaş ile etiketteki fiyat miktarı sebebiyle kavga ettiklerini belirten pazarcılar, “Vatandaşlar zannediyor ki biz 5 liraya alıp 30 liraya satıyoruz. Oysaki komisyoncu belirliyor pazardaki ürünleri. Bizler 30 liraya aldığımız bir ürünün üzerine en az 5 en fazla 10 lira fiyat farkı ekliyoruz. Pazarcıda artık kazanamıyor, geçinemiyor. Evimize zar zor ekmek götürüyoruz.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-2-Small.jpg PAZARCI DERTLİ 2Eskiden pazarcılık yaparak bir ev bir araba alabilirdik ama artık sadece hayalini kuruyoruz” diyerek serzenişte bulundu. Pazara sebze ve meyve almayan gelen bir vatandaş ise, “Pazardaki fiyatlar o kadar pahalı ki bazen akşam pazarına gelmeye çalışıyoruz bir iki lira daha uyguna alabilmek için. Eskiden 50 kuruşa aldığımız şeyleri şimdi 10 liraya alıyoruz. Pazarı boydan boya geziyoruz gördüğümüz ürünün daha uygun etiketlisini bulabilmek için. Bir de tarım faaliyetinin yüksek olduğu bir şehirde yaşıyoruz. Birçok ürün Antalya’da yetişiyor ama buna rağmen pahalı. Türkiye’de artık ne vatandaş geçinebiliyor ne de pazarcı” dedi.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-4-Small-1.jpg PAZARCI DERTLİ 3“GÜNÜN ŞARTLARINA GÖRE ÜRÜN MALİYETİ DEĞİŞİYOR”
Sınıf öğretmenliğinden emekli olduktan sonra pazarcılık yapmaya başladığını ifade eden Ali Yener, komisyoncuların ürünleri pahalıya sattığını bu yüzden de üreticiden alışveriş yaptığını söyledi. Yener, “Üreticinin sayısı azaldığı için girdiler çok yüksek. Bir traktörün mazotu 40 liraya dayandı. En vasıfsız işçi günlük 500 lira alıyor. Gübreye, elektriğe ve suya gelen zamlar üreticiyi etkiliyor. Üretici ürünlerin fiyatını yükseltince bizlerde yükseltmek durumunda kalıyoruz. Ben 12 ay üretici ile çalışıyorum. Kışın Antalya sahil üretici ile çalışıyorum.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-7-Small.jpg PAZARCI DERTLİ 4Komisyoncudan alışveriş yapmıyorum. Komisyoncu ürünlerin üzerine fahiş fiyatlar biçiyor. Ürün alırken direkt üreticiyle ilişki kurduğum için problemli ürün almam. Günün şartlarına göre aldığım ürünün fiyatı değişiyor. Ürünü üreticiden aldıktan sonra üreticideki fiyatı neyse üzerine 10 lira koyuyorum. 25 liraya aldığım bir ürünü 35 liraya satıyorum. Ürünleri koyduğumuz poşetin maliyeti 60 lira oldu” ifadelerini kullandı.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-12-Small.jpg PAZARCI DERTLİ 5“VATANDAŞIN CEBİNİ, SOFRASINI DÜŞÜNÜYORUZ”
Sebze ve meyve tezgahlarındaki fiyatlar sebebiyle vatandaşla sık sık tartışlarını ifade eden pazarcı Abdullah Güneş, ürünlerin komisyoncuda pahalı olduğunu üzerine en fazla 10 lira fiyat eklediklerini kaydetti. Vatandaşın cebini ve sofrasını düşüklerini ifade eden Güneş, “Pazarcılar olarak artık bizlerde eskisi gibi geçinemiyoruz. Ben komisyoncudan alıyorum ürünlerimi üreticiden alamıyoruz. Komisyoncu pahalıya satıyor biz yine vatandaşın cebini, sofrasını düşündüğümüz için daha uyguna satmaya çalışıyoruz. Örnek veriyorum inciri 40 liraya alıyoruz, 45 lira maliyeti oluyor. 50 liraya zor satıyoruz. En az 5 en fazla 10 lira üzerine fiyat koyuyoruz sattığımız ürünün. Ürün akşam pazarına kaldıysa alış fiyatından veriyoruz ama yine de müşteriyi memnun edemiyoruz. Vatandaşlar artık sebze meyve alamıyorlar. Tezgâha bakıyorlar inceliyorlar ama almadan gidiyorlar ya da az alıyorlar. Artık vatandaşta, pazarcıdan gelen zamlara alıştı. Ben bugün bir ürünün etiketine 100 lira yazsam kimse şaşırmaz.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-6-Small.jpg PAZARCI DERTLİ 6“MASRAFLARIMIZI ÇIKARTAMIYORUZ”
Pazarcı olarak kendi gider kalemlerinden bahseden Abdullah Güneş, “Pazarcıların tek giderleri komisyoncuya ödedikleri ürün parası değil. Ürünü koyduğumuz poşet, köpük, mazot bunların hepsine zam geldi. Bir ürünü satarken sadece ürün üzerinden hesaplama yapmıyoruz içine diğer gider kalemlerini de eklemek zorundayız. Geçen sene 1 paket köpüğü 25 liraya alıyordum şimdi 110 liraya alıyorum. Köpüğün tanesi eskiden bize 10 kuruşa geliyordu şimdi 50 kuruş, 1 liraya kadar dayandı. Eskiden bin lira kazandığında yetiyordu ama şimdi 2 bin lirada kazansan masrafını çıkartamıyorsun. Bin lira eleman parası, 500 lira yakıt parası pazarcıya kalıyor 500 lira. Pazarda çalışan bir eleman en az 15 saat çalışıyor, 700-800 lira günlük para alıyor. Eleman çalıştırıyorsan onların yiyeceğini içeceğini de karşılıyorsun. Eskiden 1 lira kazanıyorduk yetiyordu ama şimdi 4 lira bile kazansak yetmiyor. Eskiden eleman parası 70-80 liraydı en iyi çalışana 100 lira verirdik. Şimdi 800 lira veriyoruz. Çalışacak eleman da bulamıyoruz. Kişi başı günlük en az 100 lira yiyecek maliyeti var. Haftanın 5 günü pazara çıkıyorum ama geçinmeye yetmiyor. Aylık 20 bin lira para kazanıyoruz bunun zaten 12-13 bin lirası kiraya gidiyor. 2-3 bin lira elektrik, su, telefon gibi faturalar tutuyor. Aylık minimum 15 bin lira giderimiz var. Bunun içinde daha mutfak masrafı dahi yok. Eskiden pazar işinde çalıştığında bir ev bir araba alabiliyordun ama şimdi ömür boyu çalışsan da alamıyorsun bunları. Artık sadece hayal ediyoruz” diyerek serzenişte bulundu.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-8-Small.jpg PAZARCI DERTLİ 7ANTALYA’DA YETİŞEN ÜRÜN BİLE PAZARDA PAHALI
Antalya’da yetişen sebze ve meyveleri bile komisyoncudan pahalıya aldıklarını aktaran Güneş, “Sebze ve meyve fiyatlarında herhangi bir düşüş beklemiyoruz aksine her geçen gün artmaya devam ediyor. İşin kötü tarafı, Antalya’da yetişen bir ürünü bile pahalıya alıyoruz. Yol mesafesi daha kısa komisyoncu daha az mazot harcıyor ama bizlere yine de pahalıya satıyorlar. Ben meyve satıyorum. İncirim Aydın’dan, Üzüm Manisa’dan, çilek Konya’dan, şeftali Bursa’dan, muz ise Gazipaşa’dan geliyor. Muzu 30 liraya satıyorlar Antalya ilçesinde yetişmesine rağmen ama bizler alamıyoruz çok pahalıya denk geliyor. 30 liraya aldığım muzun maliyeti 32 lira 35 liraya satıyoruz. Akşama kadar 100 kilo satsan 300 lira. 300 liraya ne alabilirsiniz? Hiçbir şey. Çalıştırdığım elemanın günlüğünü çıkartmaya bile yetmiyor” diye konuştu.
Başka bir esnaf ise, pazarcının durumunun berbat olduğunu, yurttaşın geçinemediği gibi pazarcılarından geçinemediğini söyledi. Pazarda sattığı ürünleri komisyoncudan aldığını ifade eden pazarcı bu yüzden kâr marjının da düşük olduğunu söyledi.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-11-Small.jpg PAZARCI DERTLİ 8“BİR TENCERE YEMEĞİN MAALİYETİ EN AZ 100 LİRA OLDU”
Semt pazarına evi için sebze ve meyve alışverişi yapmaya gelen bir yurttaş, artan hayat pahalılığı yüzünden isyan etti. Yurttaş, “Pazardaki fiyatlar o kadar pahalı ki bazen akşam pazarına gelmeye çalışıyoruz bir iki lira daha uyguna alabilmek için. Eskiden 50 kuruşa aldığımız şeyleri şimdi 10 liraya alıyoruz. Pazarı boydan boya geziyoruz gördüğümüz ürünün daha uygun etiketlisini bulabilmek için. Bir de tarım faaliyetinin yüksek olduğu bir şehirde yaşıyoruz. Birçok ürün Antalya’da yetişiyor ama buna rağmen pahalı. Türkiye’de artık ne vatandaş geçinebiliyor ne de pazarcı.
https://antalyaningundemi.com/wp-content/uploads/2023/09/PAZARCI-DERTLI-1-Small.jpeg PAZARCI DERTLİ 9Eskiden semt pazarları ucuz olurdu marketteki ürünler pahalı olurdu ama artık aradaki fark giderek azaldı. Bir tencere yemek pişirmenin maaliyeti artık en az 100 lira oldu. Türkiye’de hayal edemeyeceğimiz, bugüne kadar görmediğim bir hayat pahalılığı var. Pazara geldiğimizde artık karnımızı doyurmak için değil biraz bundan aldım diyebilmek için geliyoruz. 1 kilo ürüne 50-80 lira diyor pazarcı her üründen vatandaş nasıl bir kilo alsın? Cebimizdeki paramız her geçen gün erimeye devam ediyor” diyerek pahalılık sebebiyle yaşadığını sıkıntılardan bahsetti.
AYŞEM SİCİM GÜNDEM ÖZEL HABER https://antalyaningundemi.com/
