Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi CHP Antalya Milletvekili Av. Cavit Arı; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından engelli, yaşlı, şehit yakınları ve gazileri ücretsiz taşıyan şehir içi özel halk otobüslerine, Ücretsiz Seyahat Kapsamında yapılan Gelir Desteği ödemelerine ilişiklin olarak, son düzenlemenin üzerinden 1 yıl geçmesine rağmen bir iyileştirme yapılmamasına tepki göstererek, konuyu cevaplaması için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’a verdiği önergesiyle TBMM gündemine taşıdı.
Av. Cavit Arı önergesinde; “Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca engelli, yaşlı, şehit yakınları ve gazileri ücretsiz olarak taşıyan şehir içi özel halk otobüslerine Ücretsiz Seyahat Kapsamında Yapılacak Gelir Desteği ödemeleri 01.07.2023 tarihinden geçerli olmak üzere %50 artırılmıştı.
Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir özel ulaşım aracına 51 İl’de aylık 1.800 TL olan destek ödemesi miktarı 2.700 TL’ye, Ankara, İstanbul ve İzmir gibi Büyükşehirlerde şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracına ödenen aylık 2992 TL destek ödemesi 4500 TL’ye, Antalya gibi Büyükşehir Belediyesi olan diğer 27 Büyükşehirde ise 2250 TL destek ödemesi 3375 TL’ye yükseltilmişti.
Her kesimden esnafı iflas noktasına getiren ekonomik dar boğaz, ihtiyacı olan vatandaşlarımıza ücretsiz toplu taşıma hizmeti sunan şehir içi özel halk otobüsü esnafımızı da ciddi anlamda etkilemiştir.” dedi.
BİR YILI GEÇEN SÜREDİR AYNIDIR
Av. Cavit Arı; “Bugün Türkiye geneli tüm il ve ilçelerde faaliyet gösteren 28100 Özel Halk Otobüsü bulunmaktadır. Özellikle toplu taşıma özel tüketim değil insanların zorunlu ihtiyaçlarından biridir. Salgın döneminden bu yana yaşanan ekonomik kriz sonucu artan maliyetler, son dönemde akaryakıt üzerinden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarlarında yapılan düzenlemeler neticesinde esnafımız zor günler geçirmektedir. Direkt ve dolaylı tüm vergilerini ödeyen, önemli oranda istihdam sağlayan, hizmet aldığı sektörlere verdiği katkıyla katma değer oluşturan ancak hiç bir avantaj sağlanmadığı gibi üstüne bir de ücretsiz hizmet yaptırılan ve aylık ücretsiz binişlerin sadece bir gününün ödendiği özel halk otobüsü esnaflarımızın hakkının gözetilmesi gerekmektedir.
Son artış tarihi olan 01.07.2023 tarihinde 1 litre benzin 25.03 TL, 1 litre mazot 24.93 TL’dir. Bugün ise 1 litre benzin 46.45 TL, 1 litre mazot ise 46.46 TL olmuştur. Bunlara ilave olarak araç parçalarında da % 100 geçen artış olmuştur. Yani kısacası neredeyse tüm giderler en az 2 katı artmışken, esnafa ödenen para ise bir yılı geçen süredir aynıdır. Ayrıca ödemelerin düzensiz olduğu mayıs ayı ödemesinin dahi önceki hafta ödendiği dikkate alırsak taşımacı esnafı zor duruma düşmektedir.
Antalya İlimizde esnafımız ortalama 380 araç ile çalışmaktadır. 2024 Mayıs ayında özel toplu ulaşım aracını kullanmış olan indirimli yolcular ödeme yapmış olsalardı araç başına 26,000 TL ücret olacaktı.
Aynı şekilde tamamen ücretsiz binen yolculardan ücret alınmış olsaydı 380 araca, araç başı 57,622 TL ücret alınacaktı. Ancak otobüsçüler sadece 3.375 TL almaktadır. Ayrıca belediye şirketlerinden toplu taşıma hizmeti sunan şirketlere ait otobüs ve raylı sistemlerde aynı şekilde yolcu taşınmaktadır. Bu nedenle belediye şirketlerine de aynı oranda ücret ödemesi gerekmektedir.
Şu anda Türkiye genelinde ücretsiz taşımanın oranı yaşanan kriz dolayısıyla yüzde 40’lara kadar ulaşmıştır. Buradan hareketle vatandaşlarımızı sıkıntıya sokmadan ve mağduriyete yol açmadan, on binlerce ailenin geçim kaynağı ve mesleği olan bu sektörün de yok olmasına izin vermemeliyiz. Çünkü çözüm bulunmadığı takdirde bırakın ücretsiz taşıma yapmayı yakıt dahi alamayacak olan esnaflarımız zaten çalışamayacaktır. Mağduriyetin önlenmesine yönelik destek ödemesi rakamlarının artırılması ve mağduriyetlerin yaşanmaması ve zararlarının telafisine yönelik vakit kaybetmeden bakanlıkça çalışma yapılması gerekmektedir.” dedi.
BELEDİYE ŞİRKETLERİNEDE SAĞLAYACAK MISINIZ?
Av. Cavit Arı; “Şehir içi ücretsiz toplu taşıma hizmeti sunan otobüsçü esnafımızın mağduriyetinin giderilmesine ve zararlarının telafisine yönelik olarak destek ödemesi rakamlarının en az iki kat artırılması ihtiyacı bulunmaktadır. Bu konuda esnafımızın mağduriyetinin giderilmesi noktasında bir çalışmanız bulunmakta mıdır veya çalışma başlatmayı düşünüyor musunuz? Aynı şekilde toplu taşıma hizmeti sunan belediye şirketlerine de araç başına ödeme yapmayı düşünüyor musunuz?” diye sorarak önergesini Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’a verdi.
