Antalya’da bir araştırma hane halkının ev dışı gıda tüketimi ve tüketici eğimlerini ortaya koydu. Semra Gönül ve Bahri Karlı’nın yaptığı, “Antalya İlinde Hane Halklarının Ev Dışı Gıda Tüketimi ve Tüketici Eğilimleri” adlı çalışma ortaya koyuyor ki hazır gıda tüketimi hane halkı için önem taşıyor.
EN ÇOK YAŞANILAN ALAN ŞEHİR OLDU
Antalya’da hane ortalaması 4 kişi olarak biliniyor. Araştırmaya katılan, yüzde 60,42’si şehirde, yüzde 27,34’ü ilçede ve yüzde 12,24’ü köyde doğmuş. Bir başka araştırma gösteriyor ki Antalya’da bulunan bireylerin yüzde 75,51’inin şehirde, yüzde 13,65’inin ilçede ve yüzde 10,84’ünün köyde doğmuş. Gelir grubuna göre insanların ikamet şekilleri incelendiğinde, bireylerin yüzde 57,55’inin mülk sahibi olduğu, yüzde 38,02’sinin kirada oturduğu ve yüzde 4,43’ünün ise diğer (akraba evinde, lojman vb.) barındığı belirlenmiş.
YÜZDE 70’DEN FAZLA EVLİ BULUNUYOR
Araştırmada yer alan kişilerin gelir seviyelerine göre medeni durumları incelendiğinde, ortalama verilere göre yüzde 70,83’ü evli, yüzde 24,74’ü bekâr ve yüzde 4,4’ü boşanmış olduğu ortaya çıktı. En yüksek gelir grubunda evlilik oranı yüzde 86,21 olarak tespit edilmiş ve katılımcılar arasında hiç boşanmış birey bulunmadığı da görülmüş. Analiz sonuçları, tüketicilerin gelirleri ile medeni durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğunu gösteriyor. Gelir grubu arttıkça evli olma oranı artmakta, buna karşın gelir düzeyi azaldıkça boşanma ve/veya bekâr olma oranı artıyor. Türkiye genelinde yapılan bir çalışmada ise tüketicilerin yüzde 74,70’i evli, yüzde 20,10’u bekâr ve yüzde 5,20’si boşanmış olarak bulunmuş. Tüketicilerin aile içindeki statüleri incelendiğinde, bireylerin ortalama yüzde 61,98’i aile reisi, yüzde 25,52’si ev hanımı ve yüzde 12,50’si evin çocuğu olduğu ortaya çıkmış.
YİNE ARAŞTIRMALAR GÖSTERİYOR Kİ YARIDAN FAZLASI MEMUR
Antalya ilinde görüşme yapılan kişilerin sosyal statüleri incelendiğinde, ortalama yüzde 67,19’unun memur, yüzde 26,30’unun işçi, yüzde 3,65’inin ev hanımı, yüzde 2,08’inin öğrenci ve yüzde 0,78’inin emekli olduğu belirlenmiş. Tüketicilerin sosyal statüsü ile gelirleri arasında istatistiksel bir ilişki tespit edilmiş. Başka bir araştırmada da görüşme yapılan kişilerin yüzde 69,60’ının devlet memuru, yüzde 16,50’sinin serbest meslek sahibi, yüzde 8,60’ının işçi, yüzde 2,70’inin emekli, yüzde 1,90’ının ev hanımı ve yüzde 0,70’inin çalışmadığı belirlenmiş.
11 YIL VE ÜZERİ İKAMET EDENLER DAHA FAZLA
Gelir grupları ortalamasına göre kişilerin yüzde 63,02’si 11 yıl ve üzeri, yüzde 10,94’ü 8-10 yıl, yüzde 10,68’i 1-3 yıl, yüzde 8,07’si 4-5 yıl, yüzde 7,29’u ise 6-7 yıl Antalya ilinde ikamet ettiklerini belirtmiş. Görüşülen tüketicilerin gelirleri ile Antalya ilinde ikamet etme süreleri arasında istatistiksel açıdan önemli bir fark olmadığı ortaya konmuş.
ANNELER BABALARDAN DAHA ETKİN
Satın alma kararlarında etkili kişinin yüzde 50 ile anne olduğu, onu yüzde 28,39 ile babanın takip ettiği, anne ve babanın ortak kararı ise yüzde 12,5’ini, çocukların ise yüzde 9,11 ile etkili olduğu anlaşılmış. Tüm gelir gruplarında ve gruplar ortalamasında gıda satın alma konusunda annenin karar verici olduğu görülmüş. Gıda tercihlerinde ise anne ve babanın eğitim seviyelerinin etkili olduğu da belirlenmiş.
EV DIŞI GIDA TÜKETİMİNDE ÇOCUKLAR ÖNDE
Ev dışı gıda tüketiminde ise çocukların yüzde 28,91 ile daha etkin olduğu bulunmuş. Çocuklardan sonra da annenin yüzde 20,31’le etkili olduğu görülmüş. Türkiye’de gıda tüketimine yüzde 17 ile annenin, yüzde 10,10 ile babanın, yüzde 12,10 ile çocukların, yüzde 60, 10 ile anne ve babanın, yüzde 0,70 ile dede-büyükannenin karar verdikleri ortaya çıkmış.
AYLIK GIDA HARCAMALARINDA EV DIŞI GIDA YÜKSEK PAYA SAHİP
Tüketicilerin gıda ürünlerine yaptıkları harcamaların toplam gelirleri içerisindeki payı ortalama yüzde 20,04 iken, bu oranın gelir grupları içerisinde yüzde 13,67 ile yüzde 25,99 arasında değiştiği görülüyor. Gelir gruplarına göre ev dışı gıda harcamalarının aylık gıda harcamaları içindeki payı ortalama yüzde 34,63 olduğu ortaya konulmuş.
TÜKETİLEN EV DIŞI GIDANIN ÖZEL BİR NEDENİ OLMADIĞI ORTAYA ÇIKTI
Antalya’da görüşülen tüketicilerin yüzde 50,78’i ev dışında gıda (restoran, hazır gıda, kebapçı, ev yemekleri işletmeleri, okul vb. kafeteryalar, ortak yemekhaneler, hazır yemek alıp evde yemek vb.) tüketimlerinde herhangi bir özel nedeni olmadığı ifade etmiş. Görüşülen tüketicilerin yüzde 22,66’sı farklı tatlar deneyimlemek için derken yüzde 12,76’sı ise sosyalleşmek için ev dışı gıdaya yöneldiklerini belirlenmiş. Ev dışı gıdayı tercih etmeme durumları gelir grupları içerisinde yüzde 41,38 ile yüzde 54,04 arasında değişim gösteriyor. Hane gelirleri ile ev dışı gıda tüketim durumu arasında istatistiksel bir ilişki bulunmamış.
RESTORANLAR BİRİNCİ SIRADA YER ALIYOR
Antalya’da yapılan çalışmada bireylere ev dışı gıda tüketimlerinde tercih yerleri sorusu sorulmuş. Bireylerin ev dışı gıda tüketiminde en fazla tercih ettikleri restoranlar yüzde 36,98 oranı ile ilk sırada yer almış. Onu ise yüzde 18,49 oranıyla ikinci sırada en çok tercih edilen kebap (tablacı) lahmacun-döner takip ederken, üçüncü sırayı yüzde 8,85 ile hazır gıda ve pizzacılar izlemiş.
Araştırmaya ortaya koyuyor ki Antalya’da en çok restoranlar ev dışı gıda alanında etkin rol oynuyor ve geleneksel yiyecekler bu sıralamadaki yerini koruyor. En az tercih edilen ise işlenmiş, hazır gıdalar, pizza gibi hızlıca tüketilecek yiyecekler olmuş.
