Kepez 1 ve Kepez 2 HES bölge halkının ulaşımdan çevreye, sanayiden ev ihtiyaçlarına kadar bölgedeki elektrik ihtiyacını karşılar. Antalya’nın en büyük ilk 10 HES’leri arasında yer alan Kepez Hidroelektrik santrallerinin kuruluşu Cem uzan ve ailesine ait olan Uzan Grubu’na dayanır. İlerleyen yıllarda bu tesisler kamu bünyesindeki şirketlerin idaresine geçmiştir.
HES NEDİR?
Hidroelektrik santrali (HES) en genel haliyle suyun gücünden faydalanarak enerji elde etmektir. HES sisteminde barajlarda biriken sular yüksekten düşerek enerjiye dönüşür. Özellikle akarsuların gücünden faydalanarak elektrik enerjisi üretilir. Suların belirli bir yükseklikten düşerken ortaya çıkardığı enerjinin dönüşümü ile elektrik enerjisi ortaya çıkarılır. Yer çekimi potansiyel enerjisine göre önce kinetik enerji ardından yüksek hızda türbin çarkına çarpan sular bağlı olan jeneratör motorunun dönmesi ile elektrik enerjisi üretir. Yenilenebilir enerji türü olan hidroelektrik santraller doğanın gücünü enerjiye dönüştürerek temiz, çevre dostu ve insana faydalı bir enerji üretir.
Hidroelektrik santraller birçok yapının birleşimi ile oluşur. Hidroelektrik santrallerinin yapım aşamasında doğa için çeşitli dezavantajlar bulunur. Bu barajların yapımı öncesinde bölgedeki doğanın tahrip olmasına söz konusudur. Ancak bunun dışında yenilenebilir bir enerji çeşidi olan hidroelektrik santraller hem elektrik hem de su ihtiyacını karşılamak için oldukça verimlidir. HES’ler bölgedeki elektriği karşılarken aynı zamanda o bölgedeki konutların ve tarım afazilerinin su ihtiyacını da karşılar.
KEPEZ’İN ELEKTRİĞİ BURADAN GELİYOR
Antalya Kırkgözler kaynaklarından çıkan sular farklı kolların birleşmesiyle bir nehir haline gelir. Bu nehir giderek büyüyerek Türkiye’nin en büyük düdenlerinden olan Bıyıklı Düdeni içinde kaybolur. Birkaç kilometre boyunca yer altında akan sular ardından Düden Çay’ında tekrar yeryüzüne çıkar.
Kırkgözler’den çıkıp Bıyıklı düdeni içinde kaybolan bu su Kepez Hidroelektrik Santralinin yararlandığı kaynağı oluşturur. Suların yer altından yer üstüne olan macerasında kuvvetle yüksek aktığı bölgeler enerji üretmek için en elverişli yerlerdir.
Kepez HES ortalama 109.107.375 kilovatsaat elektrik üretimi ile ortalama 30.041 kişinin elektrik ihtiyacını karşılar. Bu HES Kepez bölgesindeki elektrik ihtiyacını ulaşım, ev elektrik ihtiyaçları, sanayi, çevre gibi çeşitli alanlarda kullanılan elektriği üretir.
Kepez Hidroelektrik Santralinin yapımı için Kırkgözler mevkii üzerinde bir regülatör inşa edilmiş ve yaklaşık 20 km’lik kanal ile Kepez bölgesine ulaşılır. Suların 170 metrelik düşüşünden yararlanan hidroelektrik santral bu gücü elektrik enerjisine dönüştürür.
İlk planlarında 16.000 kW olarak tasarlanan santral bölgenin daha fazla imkana sahip olması nedeniyle gücünü 26.400 kW’a çıkarmıştır. Kepez 1 HES 1961 yılında kuruldu. Kurulu gücü 26,4 MW olan HES’in 3 adet ünitesi bulunur. Yıllık üretimi ise 150 GWh olarak öne çıkar.
Kepez 1 HES, Düden Çayı üzerine kurulmuş bölgenin elektrik ihtiyacını büyük ölçüde karşılayan hidroelektrik santraldir. Kepez 1 HES Antalya’nın en büyük 8.’inci enerji santrali olarak öne çıkar. Günümüzde kamu firması olan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından işletilir.
Kepez 2 HES 1986 yılında kuruldu. 2 adet ünitesi olan hidroelektrik santralin yıllık üretimi 20 GWh olarak belirtiliyor. Ünsal mahallesinde yer alan Kepez 2 HES Kepez bölgesinde elektrik üretimde önemli role sahip Kepez 2 HES’in sadece konut elektrik tüketimi baz alındığında yaklaşık 6 bine yakın konutun elektrik ihtiyacını karşıladığı biliniyor. Antalya’nın 19.’uncu büyük enerji santralidir.
Kepez elektriğini geldiği düden suları, çevre tahribi ve yapılaşma nedeniyle tehdit altında olan doğal kaynaklardan biridir. Yalnızca su ihtiyacı değil elektrik ihtiyacı içinde faydalanılan bu akarsular bölgede korunması gereken en hassas oluşumlardır.
KEPEZ ELEKTRİK TARİHÇESİ
Kepez Elektrik bir dönemler Cem Uzan şirketleri grubuna aitti. Kemal Uzan tarafından kurulan Uzan grup Antalya ve Adana’da önemli elektrik üretim tesislerini bünyesinde bulunduruyordu.
Kepez Elektirik Cem Uzan ve ailesine ait Kepez Elektrik ile Çukurova Elektrik A.Ş. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından alınan kararla Enerji Bakanlığı Adana ve Antalya’daki tesislere el koydu ve bu tesislerin Türkiye Elektrik İletim A.Ş`ye (TEİAŞ) devredilmesini talep etti.
Cem Uzan ve ailesine ait olan Uzan Holding Türkiye’de faaliyet gösteren Star TV, Metro FM, Telsim ve Türkiye İmar Bankası gibi önemli yapılara sahipti. 2003 yılında İmar Bankası’na TMSF tarafın el konulmasının ardından Uzan Grubuna ait şirketlere birer birer el konuldu. Bunlardan biri de Antalya ve Adana’da faaliyet gösteren elektrik üretim tesisleriydi. Uzan Grubun hakları 2004 yılında feshedildi. Günümüzde Kepez 1 ve 2 HES, kamuya ait firma olan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından işletilir.
