Türkiye’de devecilik eskiye oranla azalsa da günümüzde bazı bölgelerde devam ediyor. Antalya’da devecilik konusunda ender olan iller arasında yerini arıyor. Kırsal bölgelerde geleneksel uğraş olarak devecilik yapılıyor. Antalya’nın turizm ve tarım açısından gelişmiş olması, deve turlarının yerel turizme katkı sağlayan bir unsur olarak görülüyor.
ANTALYA DEVE YETİŞTİRİCİLİĞİ İÇİN UYGUN
Antalya, coğrafi ve iklimsel olarak deve yetiştiriciliği için oldukça uygun bir bölge olarak biliniyor. Geçmişte develeri, göç, yük taşımacılığı gibi çok farklı amaçlarda kullanılmış. Aynı zamanda etinden, sütünden, derisinden de yararlanılmıştır. Yörükler tarafından kullanılan develer günümüzde sayıca azalmış durumdadır.
GÜNÜMÜZDE SAYILARI ÇOK AZALDI
‘DEVECİLİK’ MESLEĞİ
Deve bakımı ve yetiştiriciliği, tarihte ‘deveci’ denilen meslek grubu tarafından yapılıyordu. Devecilik, devenin evcilleştirilmesinden bu yana gelişen bir uğraş olmuştur. Deve bakımı için birçok alanda bilgi ve hüner gerektiriyor. Her deveci bu konularda asgari bir bilgiye sahip olmak zorundaydı. Devecilik, birden fazla deveyi yönetmek ve belirli bir amaçla kontrol etmek üzerine kurulu olmuştur. Günümüzde Antalya’da devecilik iki ana grup tarafından sürdürülüyor. Birinci grup turizm amaçlı olurken ikinci grup ise ‘güreş devesi’ olarak belirtiliyor.
TEK HÖRGÜÇ VE İKİ HÖRGÜÇLÜ DEVELER
Develer, toynaklı memeliler grubuna dahil edilen bir türdür ve ana vatanı ise Kuzey Amerika’dır. Asya ve Afrika’ya yayılışı ise kıtaların kaymasıyla olduğu düşünülüyor. Evcilleştirilen en eski hayvanlardan biri olma özelliğine sahip develer yüksek yük taşıma kapasitesiyle kervancılıkta yayın olarak kullanılmıştır. Genellikle 30 yaşından sonra yürüme zorlukları yaşarlar. Dünyada iki tür deve bulunuyor. Tek hörgüçlü olanlar sıcak iklimlere uygun olurken, iki hörgüçlüler ise soğuk iklime uygundur.
ÇOK DÜŞÜK ORANI OLUYOR
Türkiye’de develer melezlenerek farklı ırklar haline getirilmiştir. Gebelik sürüleri 12-14 ay olan develerde düşük doğum oranları fazladır. Dişiler 3-4, erkekler ise 3 yaşında üreme olgunluğuna erişiyor. Çiftleşme mevsimi ise sonbahar-kış dönemi, bu dönemde erkek develer saldırganlaşıyor. Develerin bakımı ve beslenmesi kolaydır. Develerin su içmesi ancak kepez ve az miktarda tuzlu olmasıyla gerçekleşebiliyor. Aksi halde suyu içmiyorlar ya da çok az içiyorlar.
Yavru develerin bakımları oldukça hassastır. Doğumdan sonra yavrunun annesini emebilmesi için yardım edilmesi gerekiyor. İlk ayından sonra anne sütüne ek olarak ot yemeye başlarlar. Antalya yöresinde genellikle açık alanda bakılsa da kapalı alanlarda da bakılabiliyor.
DEVE BARINAKLARININ ADLARI VAR
Deve barınaklarına ‘develik’, ‘deve hanı’, ‘deve damı’ gibi adlar verilir. Genellikle bağımsız yapılardır. Bu yapılar devenin boyuna uygun olarak yapılır ve içerisine yemlik ile suluk yerleştirilir. Bu yapıların en ideal zemini kuru topraktır. Kışın tabanına saman serilir ve temizliği sık yapılır. Havalandırma sistemi ise cereyandan koruyacak biçimde düzenlenir. Tepe pencereleri ve kapıları kullanılarak kışın soğuktan, yazın ise sıcaktan korunmaları sağlanır. Özellikle güreş develeri, maddi ve manevi değerlerinden dolayı yıl boyunca barınaklarda tutulur.
