Karayolu trafik kazasına bağlı yaralanmalar dünya çapında önemli bir halk sağlığı problemidir ve zihniyetin önde gelen nedenlerinden biridir. Dünyada trafik kazalarından dolayı her yıl yaklaşık 1.3 milyon kişi hayatını kaybetmekte ve 20-50 milyon insan yaralanmaktadır. Yaralanmalarda sekel kalma oranı yüksektir. Antalya’da son yıllarda bu kazalarda artış yaşanıyor.
DÜNYA ÇAPINDA 1 MİLYONDAN FAZLA İNSAN ÖLÜYOR
2016 yılında ortaya konulan sonuçlar doğrultusunda, dünya çapında 1.35 milyon insanın trafik kazası nedeniyle öldüğü ve tüm karayolu ölümlerinin yüzde 5-35’inin alkolle ilişkili olduğu tahmin edilmiştir. Amerika’da alkollü araç kullanma ölümleri, tüm trafik ölümlerinin yüzde 28’ini oluşturuyor. Alkol, önemli bir trafik kazası nedeni olup, bu kazalardan dolayı yaralanma, ekonomik zarar, mortalite ve morbiditenin artmasına sebep olmaktadır. Yüksek gelirli ülkelerde gerçekleşen ölümcül kazalarda sürücülerin yaklaşık yüzde 20’sinde kan alkol seviyesi çok yüksek iken; orta düzey ve düşük gelirli ülkelerde bu oran yüzde 69 civarındadır.
ALKOL EN BÜYÜK NEDEN
Kuzey, Orta ve Güney Avrupa'da yapılan ölçümlerde tüm trafik kazaları içinde alkole bağlı trafik kazaları sırasıyla yüzde 45, yüzde 40 ve yüzde 35 oranlarında yer alıyor. Yapılan bir çalışmada trafik kazası yapan sürücülerin kan alkol ölçümlerinde yüzde 40.2’sinin alkollü, yüzde 66.7’sinin ise ceza gerektiren düzeyde alkol olduğu tespit edilmiştir.
2030’A KADAR YARIYA İNDİRME HEDEFLENİYOR
Alkollü araç kullanan kişilerin bu davranışı tekrarlama ve suç işlemeye yatkın olduğu görülmüştür. Bu kişiler, zararlı etkilerini deneyimlemelerine rağmen davranışlarını değiştirmekte zorlanıyor. Toplumun güvenliğini tehdit eden ve maddi kayıplara yol açan bu durumun sebeplerinin araştırılması ve önlemler alınması zorunlu hale geliyor. Bilimsel araştırmalar yapılarak etkin müdahale programlarının geliştirilmesi gerekiyor. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, karayolu trafik ölümlerini ve yaralanmalarını 2030 yılına kadar yarıya indirmeyi hedefliyor. Bu hedefe ulaşmada halk sağlığı hemşirelerinin kayıt tutma, sistemli hale getirme, eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarını artırma gibi önemli görevleri bulunuyor.
SÜRÜCÜLERİN PROFİLLERİ BELİRLENDİ
Antalya’da artan nüfusa bağlı olarak trafik kazalarında yaralanmalar ve ölümlerde artış yaşanıyor. Son yıllarda gerçekleşen kazalar nedeniyle tedbirler alınsa da yeterli olmuyor. Yapılan bir araştırmada sürücülerin profilleri belirlendi. Araştırma için ikinci kez alkollü araç kullanırken güvenlik güçleri tarafından belirlenen ehliyetlerine iki yıl süreliğine el konulan ve geri alan sürücüler ele alındı.
İŞTE SÜRÜCELERİN ORTALAMA BİLGİLERİ
Antalya’da alkollü kullanıp ehliyetini kaptıran sürücülerin bilgileri ortaya çıktı. Buna göre;
Yaş ortalamaları 41,47
Çoğunluğu erkek
Eğitimin durumu ise yüzde 76,5’i lise ve altı
Yarısından fazlası il merkezinde yaşıyor
Çoğunluğu bir işte çalışıyor
Maddi hasarlı kaza yapma oranları yüksek
Haftada birkaç kez alkol kullanıyorlar
Sigara içenlerin oranı yüksek
Alkolün yanında sıra keyif verici madde kullanımı var
İçki içme nedenleri arasında sosyalleşme ve keyif alma ilk sırada geliyor
Alkol Kullanım Bozukluğu Tarama Testi’nde yaklaşık 1/3’i sekiz puan ve üzeri ‘zararlı alkol kullanım davranışı’ gösterenlerden oluşuyor.
UYGULAMA İÇİN ÖNERİLER
Araştırma sonunda alkollü araç kullanımının azaltılması için öneriler yer alıyor. Buna göre;
Toplumun bilinçlendirilmesi
Sivil toplum örgütlerinin faaliyetleri
Güvenlik güçlerinin kontrolleri artırması
Sürücülerin düzenli takip edilip gerekirse yeniden eğitim verilmesi
Alkollü araç kullanan sürücüler için bilgi sisteminin oluşturulması
Sürücüler için yasal kan alkol seviye sınırının düşürülmesi
Alkollü mekanların kontrolü ve eğitimi
Alkollü araç kullananlara yönelik cezaların artırılması
