Son yıllarda yurt içi ve yurt dışından yoğun göç alan Antalya tarım, turizm ve endüstri faaliyetlerinde ivme kazandı. Antalya’da artan tüketim ve üretim faaliyetleri ile kentin hava kalitesinde ne tür değişimler meydana geldi merak ediliyor? İşte Antalya’nın haziran ayı hava kalitesi…
HAVA KİRLİLİĞİ NEDEN OLUR?
Hava kirliliğine neden olan birçok faktör vardır. Hava kirliliğinin çoğunlukla büyükşehirlerde, endüstri faaliyetlerini yapıldığı, yoğun kentleşme olan bölgelerde meydana geldiği bilinir.
Havanın kirli olduğu bölgelerin başında İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirler gelir. Bu şehirlerde yoğun yaşam alanı olmasından dolayı trafik, endüstri, çeşitli üretim ve tüketim faaliyetleri yoğunlaşmıştır. Bu nedenle havaya karışan zararlı maddelerin oranı küçük yerleşim yerlerine göre çok daha fazladır.
HAVA KİRLİLİĞİNE NEDEN OLAN ETKENLER
Hava kirliliğine neden olan etkenlerin başında endüstriyel faaliyetler gelir. Fabrikalar, enerji santralleri gibi bölgelerde fosil yakıtlarının yakılması sonucunda ciddi bir hava kirliliği ortaya çıkar.
Bunun yanı sıra yoğun trafik olan bölgelerde araçların egzozlarından çıkan gazlar da hava kirliliğine neden olan etkenlerin başındadır.
Tarımsal faaliyetler nedeniyle ortaya çıkan gazların neden olduğu hava kirliliği tarım ve hayvancılığın yoğun olduğu bölgelerde görülür. Pestisit ve gübre kullanımı sebebiyle ortaya çıkan amonyak ve metan gazları kirliliğe sebep olur.
İnşaat yapımı ve asfalt çalışması gibi durumlar da havayı kirleten bileşenler ortaya çıkarır. Aynı zamanda özellikle yaz aylarında ortaya çıkan orman yangınları da havayı kirleten durumlardan biridir.
HAVA KİRLİLİĞİNDE GİZLİ TEHLİKE PM10
Hava kirliliğine sebep olan en önemli etkenlerin başında PM10 denilen toz zerrecikleri yer alır. Gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu tozların çapı 10 mikrometreden küçük olarak ifade edilir.
Uzmanlar havayı kirleten maddeler arasında en tehlikeli olanını PM10 olarak gösterir. İnsan sağlığı için oldukça tehlikeli olan bu maddeler akciğerin derinlerine kadar inebilir. Bu toz zerreciklerine solunum sisteminin direnç gösteremediği ve akciğerlerde uzun vadede sorunlara yol açtığı bilinir.
Sadece akciğerde değil aynı zamanda kana karışır ve kanın içindeki karbon dioksitin oksijene dönüşümünü yavaşlatarak nefes darlığına sebep olur. Bu durumda oksijen kaybını gidermeye çalışan kalp daha fazla çalışır ve üzerinde ciddi bir baskı oluşur.
PM10 hava kirleticisi özellikle bebeklerde ciddi solunum sorunlarına yol açabilir. Uzun vadede astım bronşit gibi hastalıkların oluşmasına neden olur. Bu zararlı bileşen sadece insanlar değil aynı zamanda bitkiler üzerinde de olumsuz etkiye sahiptir.
PM10 oluşturan nedenlerin başında toz fırtınaları, orman yangınları, inşaat yapımı, egzoz gazları ve çeşitli endüstriyel faaliyetler gelir.
ANTALYA'NIN HAVA KİRLİLİĞİ
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı (UHKIA) ile tüm şehirlerin günlük olarak hava kalitesini paylaşıyor. Antalya’nın 6 bölgesinde hava kalitesini ölçen araçlar konumlandırılmıştır. Antalya şehir merkezi, Kumluca, Serik, Manavgat, Alanya, Gazipaşa gibi bölgelerde anlık olarak hava kalitesi belirli parametrelere göre ölçülür.
Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı’na göre Antalya’nın 1 Haziran’dan itibaren hava kalitesi durumu genel olarak iyi seviyededir. Ancak veriler her gün ve saate göre değişmektedir. Özellikle trafik yoğunluğunun arttığı saatlerde hava kalitesi iyi seviyeden orta seviyeye geriler.
Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı hava kalitesinin iyi olduğu saatlerde yapılacak aktiviteleri de sıralar. Buna göre dışarıda bisiklet sürmek, açık hava sporları, piknik gibi aktiviteler önerir.
Antalya merkezinde bazı günlerde ve saatlerde özellikle trafik kaynaklı hava kirliliği oluşmaktadır.
Hava kalitesi puanı 0-50 arası iyi olarak sınıflandırılır. 50-100 arası orta, 100-150 arası hassas, 150-200 arası sağlıksız, 200-300 kötü, 300-500 tehlikeli olarak sınıflandırılmıştır.
Antalya’nın hava kalitesi genellikle 0-50 arasında puanlanmış ancak belirli günlerde bazı ilçelerde 50-100 arası puanlama yapılmıştır. Hava kirliliğine neden olan etmenler arasında PM10 ve trafik gösterilmiştir.
6 Haziran Antalya merkezde hava kalitesi orta seviyeye gerilemiştir. 14,15,16 Haziran’da da hava kalitesi puanı orta seviyededir.
KUMLUCA’NIN HAVA KALİTESİ DİĞER İLÇELERE ORANLA DAHA KÖTÜ
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı’nın Haziran ayındaki verilerine göre Antalya’nın 5 noktasında hava kalitesi genellikle iyi seviyedeyken Kumluca ilçesinde hava kalitesi orta olarak puanlanmıştır.
Kumluca İlçesi 1 Haziran’dan 20 Haziran’a kadar olan sürede hava kalitesi puanı 50-60 puan arasında seyretmiştir. Hava kirliliğinin en önemli nedeni de PM10 denilen toz zerrecikleri olarak gösterilmiştir.
