Türkiye’nin pek çok yerinde madencilik faaliyeti yürütülüyor. Yürütülen maden faaliyetleri çevreye ciddi derecede zarar veriyor. Öte yandan Akdeniz ve Ege bölgesinde de maden faaliyeti yapılıyor. Ancak bölgede yürütülen faaliyetler, bölgenin simgesi olan zeytin ağaçlarını ve zeytinlik alanları tehdit ediyor. Türkiye’de zeytin ağacı ile ilgili yasal düzenlemeler 3573 sayılı zeytincilik Kanun’unda belirtilmişti. Kanun kapsamında zeytin alanlarının korunması, zeytin ağaçlarının izinsiz kesilmesi durumunda uygulanacak yaptırımlar ve zeytinliklerin çevresinde yapıların kullanımı gibi hükümleri içeriyor.
Öte yandan zeytin kanunu 20’nci maddesi, “Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez.” Önemli bir yere sahip. Ancak Türkiye’de 1 Mart 2022 tarihinde yürürlüğe giren ve zeytin kanuna aykırı olan yönetmelik değişikliği gündemde yerini almıştı. Aynı tarihlerde kanundaki değişikliği durdurmak için imza kampanyası başlatılmıştı. Danıştay 8.dairesi 4 Eylül 2024 tarihinde oybirliği ile kararı iptal etti.
PEKİ ZEYTİNCİLİK KANUN ANTALYA’DA UYGULANIYOR MU?
Antalya’da yüksek rakımlı alanlarda zeytin yetiştiriciliği yapılıyor. Zeytin kanunu Antalya’da zeytin kanunu uygulanıyor mu sorusu akıllara geldi. Konuya ilgili konuşan Antalya Ticaret Borsası 4. Meslek Komitesi Üyesi Zafer Tan ve Avukat Tuncay Koç Antalya’da kanunun uygulandığını dile getirdiler.
KARAR DURDURULDU
Avukat Tuncay Koç, zeytin kanun 20’nci maddesinin yürürlükte olduğunu dile getirdi. Avukat Koç, konuyla ilgili açılan davalar sonucunda yürütme kararının durulduğunu ifade ederek, “Zeytincilik kanunu hala yürürlükte ve zeytinlik alanlarını koruyan 20. madde geçerliliğini sürdürüyor. Akbelen'de zeytinliklerin madenciliğe tahsis edilmesine yönelik bir düzenleme yapılmıştı. Madencilik yönetmeliğine ek geçici bir madde eklenerek zeytinlik sahalarının madenciliğe açılmasına izin veren bir yönetmelik çıkarıldı. Ancak birçok kurum bu düzenlemeye dava açtı ve yürütme durdurma kararı alındı” şeklinde konuştu.
Avukat koç, konuşmasını şu sözlerle sürsürdü: “Hatta bu hafta içinde de düzenleme iptal edildi. Böylece Zeytincilik Kanunu’nun 20. maddesi uyarınca zeytinliklerin 2 kilometre yakınında herhangi bir yapılaşmaya veya madencilik faaliyetine izin verilmiyor.”
ANTALYA’DA UYGULANIYOR
Zeytin kanunun kapsamında Antalya’da zeytinlik alanları ile ilgili bir sorun yaşanmadığını söyleyen Koç, “Antalya’da, bana ulaşan bilgilere göre, şu anda bu konuda büyük bir sorun yaşanmadı. Küçük bireysel zeytinlik alanlarında belki bazı girişimler olabilir, ancak büyük projelerde bu madde hala uygulanıyor. İlerleyen süreçte her zaman böyle bir risk olsa da şu ana kadar Antalya'da ciddi bir durum yaşanmadı” dedi.
“ZEYTİN BAHÇESİNDE HİÇBİR İŞLEM YAPILMAZ”
Antalya Ticaret Borsası 4. Meslek Komitesi Üyesi Zafer Tan, Antalya’da zeytin bahçesinde kanun kapsamında hiçbir şekilde işlem yapılamayacağını ifade etti. Tan, “Antalya’da zeytini koruma kanunu uygulanıyor. Vatandaş kaçak çökmediği sürece, yakalanırsa zeytin kanunu devreye giriyor. "Zeytin Bahçesi" diye kayıtlı olan bahçede hiçbir şekilde işlem yapamaz”
ANTALYA’DA ZEYTİN HASADI DEVAM EDİYOR
Tan, Antalya’da tavşan yüreği zeytinin ön planda olduğunu aktardı. Zeytin üretiminin yoğun geçtiğini, bu yıl ise hasadın 55 bin ton civarında olacağı tahmini edildiğini ifade ederek, “Antalya'da şu anda Tavşan Yüreği zeytini ön planda. Beylik zeytini ise ana yörenin zeytini olarak biliniyor. Bu yıl zeytin üretimi yoğun geçiyor. Geçen yıllara kıyasla biraz daha fazla. Geçen yıl 35 bin ton civarında, 36 bin ile 40 bin ton arasında zeytin üretildi. Bu yıl ise 55 bin tonu bulması bekleniyor” sözlerine son verdi.
