Uluslararası Manavgat Girit'ten Side'ye Kültür ve Lezzet Festivali 24-25-26 tarihleri arasında gerçekleşti. 3 gün boyunca Tarihi Side’nin ev sahipliği yaptığı festivale adeta insan seli yaşandı. Birbirinde renkli anların yaşandığı Girit lezzet Festivali’nde sempozyumlar, paneller, kültür tanıtımları ve eğlenceli konserler gerçekleştirildi. Apollon Tapınağı alanında festivalin son gününde Manavgat ve Girit söyleşisi gerçekleştirildi. Apollon Tapınağı’ndaki “Manavgat ve Girit” başlıklı söyleşide iki kadım yerleşim arasında kültürel bağlar ele alındı
Söyleşiye Kuşadası, Hatay, İzmir, Mersin, Adana, Silifke ve Antalya’nın tüm ilçelerinden gelen Giritlileri Side’de buluştu. Antalya Giritiler Derneği Başkanı, Gazeteci Cem Çon moderatörlüğünde yapılan söyleşide, Giritliler Federasyonu Başkanı Yunus Çengel, Yazar Halka kültür araştırmacısı Öznur Taner ve Emekli-Girit Mehmet Çoban geçmişin izlerini ve anılarını paylaştı.
GİRİT’TEN SİDE’YE YOLCULUK
Söyleşide söz alan Side’nin emeklisi Mehmet Çoban, eski Side'nin tarihini anlatı., Çoban, Giritlilerin Side’ye yerleşmesini ve geçmişteki yaşam zorluklarını anlattığı konuşmasında şu sözlere yer verdi:
Side deyince akla 1988'de 1888’de vilayet Side’de yerleştirilen Giritliler akla gelir. Giritliler Side yerleşti yerleştikleri zaman size de bir ormanlık bir orman 800 sene burada insan yaşamı görmemiş her türlü hayvanın bulunduğu bir yer. Fakat buranın ilk mimarı güzel bir proje yapıp ve bizleri buraya yerleştirdiler ondan sonra herkes kendi işini kendi yapmak zorunda kalıyoruz çünkü toprağımız yoktu 1920 Toprak reformuna kadar bizim hiçbir yerde yaşadık. Kurtuluşu sanatta aradık. Burada yaşamımız otlarla büyüdü yaşam şeklimiz buydu otlarla büyüdük kendi tarlamız kendi bahçemizi kendimiz ektik. 1946'da anıtlar kurulunun gelmesiyle meydana çıktı ve Side olarak anılmaya başlandı”
GİRİT KÜLTÜRÜ SİDE’DE HAYAT BULDU
Giritliler Federasyonu Başkanı Yunus Çengel, ise Side’yi Sultan Abdulhamit kurduğu köylerden biri olduğunu ifade ederek, “Araştırmalarımıza göre Sultan II Abdülhamid Giritliler geldiği zaman 42 köy ve mahalle kurmuş bu mahallelerden birisi de Side’de bulunan eski evlerde Sultanahmet evleri Aslında çok değerli Çünkü Osmanlı sivil mimarisinin son örnekleri. Kadriye, İhsaniye ve Ahmediye’de var 60 bine fazla Giritliler burada yaşıyor bu da gerçekten güçlü bir Giritli popülasyonu oluyor Side’nin ön plana çıkarılması çok önemli hem tarihsel arkeolojik anlamda hem de Girit kültürü açısından önemli bir yere sahip’ dedi.
Antalya Kültür Turizm Müdürlüğünde Halk Kültürü Araştırmacısı Öznur Taner, 2011’de yayımlanan “Side Giritlileri” kitabından bahsetti. Yazar Taner, Giritli kültürünün sağlıklı yaşam tarzını ve yaşanan göç acılarının nesiller üzerindeki etkilerini dile getirerek, konuşmasında “11 yıllık bir araştırmadan sonra, 2011 yılında kitabımızı basmak nasip oldu. Bu kitap bir ilk; benim gibi bir fahri Giritli için büyük bir onur. Tabii ki acemi bir çalışma. Göç yolda düzelir; yeni baskılarda daha da iyileşecek, eklenecek yerleri var.
Ama bir başlangıç için kendimden razıyım. Bugün kitabımın 25 yıl sonra anımsatılması için düzenlenen bu festivali organize eden herkese teşekkür ediyorum. Çok kıymetli bir etkinlik oldu. Giritlilerin buraya gelişiyle ilgili çok trajik olaylar var. Ben tarihçi değilim, hepsini anlatmam mümkün değil. Bir kitaptan pasaj verebilirim, "Benden selam söyle Anadolu'ya. Toprağını kanla suladık diye bize garezin var. Kardeşi kardeşe kırdıran cellatların Allah bin belasını versin." Ne yazık ki kardeşin kardeşe kırdırılması hâlâ devam ediyor. Ama dilerim son bulur” ifadelerine yer verdi.
Söyleşinin sonunda Manavgat Belediye Başkanı Niyazi Nefi Kara, katılımcılara plaket verdi.
