Gübre üreticilerinin şikayetçi olduğu Gübre Takip Sistemi (GTS) için başlatılan hukuki süreç tamamlandı. Gübre Üreticileri ve İşletmecileri Derneği’nin (GÜİD) açtığı dava hakkında Danıştay’ın verdiği temyiz kararı ile GTS’ye yapılan tüm itirazlar reddedildi. 6 Nisan 2017 tarih ve 30030 sayı ile Resmi Gazete de yayınlanan yönetmelikle, piyasaya arz edilen gübrelerin izlenmesini sağlayan GTS’nin sektöre ek maliyet getirdiği savunularak yürütmeyi durdurma ve iptal davası açılmıştı. Danıştay, konuyla ilgili kararında, "milli güvenlik ve kamu yararı gözetilerek yapılıyor" diyerek itirazı kabul etmedi.
HER GÜBRE GTS’YE DAHİL OLMAMALI
Gübre Üreticileri ve İşletmecileri Derneği (GÜİD) Başkanı Metin Güneş, Türkiye’de terör olaylarında kullanılan el yapımı patlayıcı yapımında amonyak nitrat kullanımını önlemek için 2017’de GTS’nin uygulanmasına başlandığını belirterek, sistemin sektöre ciddi sıkıntılar yaşattığına dikkat çekti. GTS ile artarak devam eden sorunlar yaşadıklarını belirten Güneş, “Hiçbirimiz terörle ilgili alınacak önlemlerde GTS’ye karşı değiliz. Ancak tüm gübre çeşitleri GTS’ye dahil edilmemeli. Bu uygulama sektöre yıllık yaklaşık 50 milyon dolar ek yük getiriyor.”
YARGI SÜRECİ TAMAMLANDI
GTS’ye karşı hukuki süreci yürüten GÜİD’in, Danıştay’ın kararından sonra nasıl bir yol izleyeceği merak konusu oldu. Yerel mahkemeler ve Danıştay, GÜİD’in itirazlarının tamamını reddederek GTS’nin uygulanmaya devam etmesine karar verdi. Danıştay konu ile ilgili temyiz kararında, “Davacı GÜİD’in temyiz isteminin reddedilmesine, Davanın reddine ilişkin Danıştay 10. Dairesi’nin temyize konu kararının onanmasına” görüşlerine yer verdi. Bu kararla yurt içinde yargı süreci tamamlanan GTS ile ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gidilip gidilmeyeceği henüz kararlaştırılmadı.
SORUNLAR CİDDİ BOYUTA ULAŞTI
Bu arada Gübre Üreticileri ve İşletmecileri Derneği’nin açtığı davada ilginç detaylar yer aldı. GÜİD’in avukatı Mehmet Sönmez’in yürütmenin durdurulması istemi ile açtığı davada, çıkış amacı ‘el yapımı patlayıcı yapımında kullanılan nitrat bazlı gübrelerin takip edilmesi’ olmasına rağmen yönetmeliğin tüm gübreleri kapsayacak şekilde yayımlandığını belirterek, hiçbir yanıcı özelliği olmayan gübreleri de kapsayan bu tebligatın, çok ciddi boyutta sorunlar oluşturduğuna dikkat çekildi. Dava dosyasında, GTS için belirlenen tek yüklenici firma olan Duygu Havacılık Savunma Sanayi Ticaret A.Ş. firmasına ihale edilmesinin pazarda kaosa sebep olduğuna işaret edildi.
250-300 MİLYONLUK KÜLFET
GTS uygulamasının tarım sektörüne maliyetine yer verilen iddianamede, konu ile ilgili şu görüşlere yer verildi: “GTS’nin, üretici ve ithalatçı firmalara ek yük getirmeyeceği belirtilmiştir. Halbuki ülkemizde katı, sıvı, organik vs. olmak üzere 7 milyon ton gübre, 1, 5, 25, 50 litre veya kilogramlık ambalajlarda gübre satılmaktadır ve ambalaj başına 2-3 TL maliyet geleceği söylenmekte olup bu uygulamanın bütün gübrelerde yapılması, minimum 250-300 Milyon TL gibi yıllık ek maliyet oluşturacaktır. Bu maliyetler çiftçiye yansıyacak ve ülke ekonomisi için ciddi bir külfete sebebiyet verecektir.”
