Tarihte bugün 5 Ağustos 1826 yılında edebiyatın unutulmaz isimlerinden İbrahim Şinasi dünyaya geldi. Peki, Türk toplumunda Tanzimat’ın ilanı ile başlayan batılılaşma sürecinin ilk ve en önemli yazarı olan İbrahim Şinasi kimdir?
İstanbul’da doğan Şinasi Türk gazeteci, şair ve oyun yazarı olarak kariyerine pek çok eser kattı. İlköğrenimini Mahalle Sıbyan Mektebi’nde ve Feyziye Okulu’nda tamamlayan Şinasi, Müşiriyeti Mektubî Kalemi’ne katip adayı olarak girdi. Şinasi aynı zamanda Arapça ve Farsça, Fransızca öğrenmesinin ardından devlet tarafından Paris’e gönderildi. Paris’te edebiyat ve dil çalışmaları yaparak Ernest Renan ile tanışan Şinasi, doğu kültürleri araştırmacısı olan Pavet de Courteille’nin çalışmalarına yardım etti. 1854 yılında tekrardan İstanbul’a dönen Şinasi bir süre Tophane Kalemi’nde görev yapmasının ardından Meclis-i Maarif üyeliğine atandı. Sadrazam Mustafa Reşit Paşa’nın görevinden ayrılması üzerine sakalını kestiği için üyelikten çıkarıldı. Reşit Paşa 1857’de yeniden sadrazam olunca, eski görevine döndü. 1869’da tekrar İstanbul’a dönünce bir matbaa açtı, eserlerinin basımıyla uğraşmaya başladı. 1860’ta Agâh Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahvâl gazetesini çıkaran Şinasi devlet işlerini eleştirmesi ve Sultan Abdülaziz’e karşı girişilen eylemin düzenleyicilerinin yanında yer alması nedeniyle 1863’te Meclis-i Maarif’teki görevine son verildi. Gazeteyi Namık Kemal’e bırakan Şinasi, 1865’te Fransa’ya gitti. Orada sözlük çalışmalarına yöneldi.
Tanzimat’la başlayan Batılılaşma hareketinin öncülerinden biri olarak dil, edebiyat ve düşünce hayatının değişmesinde etkili oldu. Şinasi’nin en önemli eserlerinden birisi 1860 yılında yazdığı Şair Evlenmesi adlı komedi oldu. Bu komedi batılı anlamdaki ilk Türkçe oyun olarak edebiyat tarihine geçti. 13 Eylül 1871 yılına gelindiğinde ise İbrahim Şinasi İstanbul’da yaşamını yitirdi.
ESERLERİ
Tercüme-i Manzume (Çeviri şiirler)
Şair Evlenmesi (Bir perdelik komedi, 1860. Türk edebiyatında yazılan ilk tiyatro eseridir, fakat oynanmamıştır.)
Müntehebat-ı Eş’ar (Şiirler)
Durub-ı Emsal-i Osmaniye (Atasözleri)
Müntehebat-ı Tasvir-i Efkar (Seçme makaleler, 2 cilt)
Tercümân-ı Ahvâl Mukaddimesi (Tanzimat edebiyatındaki ilk makale)
