Türkiye’de tarım alanında yaşanana sorunlar devam ediyor. Tarım sektörü, son yıllarda artan maliyetler, tarımsal üretim politikaları ve çiftçilerin yaşadığı ekonomik nedenlerle karşı karşıya kalıyor. Türkiye genelinde son verilere göre, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı olan çiftçi sayısı 2 milyon 319 bin 426 olduğu görüldü. Ayrıca Devlet Su İşleri 2023 yılı faaliyet verilerine göre, Türkiye’de 24 milyon hektarlık alan ekilebilir tarım arazisi, sulanabilir tarım alanı ise 8,5 milyon hektar araziyi kapsıyor. Buda yüzde 81,90 orana tekabül ediyor. Ancak yaşanana ekonomik kriz karşında tarım sektöründe üretim azalıyor. Tarımsal Üretim Politikalarında yapılan değişiklikler çiftçileri zor durumda bırakıyor. Orman ve Tarım Bakanlığında 2 yıl ekilmeyen tarım arazilerinin kiralanması, 2025 yılına kadara gübre ve mazot desteğini geri çekilmesi gündemde yer almıştı.
Tarım Bakanlığı son olarak kamu kurum ve kuruluşlarında tarım fazlası olan patateslerin kullanımı için verdiği kararda ise tarımsal üretim politikasının tutarsızlığını gözler önüne seriyor. Öte yandan yaşanan sorunlar devam ederken, Tarım Bakanlığı’nın üretim planlaması kapsamında Antalya’da, patates, soğan ve kuru fasulye üretimin yasaklanması kararı çiftçileri zor durumda bırakıyor. Hal böyle olunca çiftçide ne yapacağını bilemez durum da kalıyor. Bunun yanı sıra üretim maliyeti çiftinin sırtında kalıyor. Konuyla ilgili konuşan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Antalya Şubesi Başkanı Ali Top, tarımsal üretim politikalarında çiftçilerin mağduriyet yaşadığını aktardı. Başkan Top, Antalya’da üretimi yasaklanan ürünlerin ilerde büyük bir soruna neden olacağını belirtti. Ayrıca Başkana Ali Top, tarımsal üretim planlamasını ziraat mühendisleri tarafından yapılması gerektiğini savundu.
ÜRETİM DIŞI KALACAK
Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Antalya Şubesi Başkanı Ali Top, patates, soğan gibi ürünlerin tarımsal üretim kapsımda Antalya’da üretim dışı kalacağını belirtti. Başkan Top, üretim dışı kalan ürünlerin nereden temin edileceğini sorusunu yönelterek şu ifadelere yer verdi.
“Hükümet burada ‘Herkes patates tüketsin’ diyerekten, Milli Eğitim Bakanlığı öte yandan öğrencilere ücretsiz öğün vermeyen hükümet kalkıyor böyle bir telkinde bulunuyor. Bu absürt bir durumdan başka bir şey değil. Eğer üretim planlaması yapılır da bazı bölgelerde bazı bitkilerin dikimi yasaklanırsa, patateste, pancarda veya kenevirde olduğu gibi, bazı bölgelerde kısıtlama yapacaksınız. Belki adam kendi ihtiyacı için yöresel bir çeşit yetiştirmiştir. Patates, bizim için bir dönem önemliydi ve Elmalı’nın bir köyünde faydalı böcek üretiminde kullanılan patates o köyde yetiştiriliyordu. Eğer Antalya’da üretimden dışlanırsa, o köy de üretim dışı kalacak. Bu durumda o ihtiyacı nereden karşılayacak insanlar?”
“TARIMSAL ÜRETİM PLANLAMASINDA ZİRAAT MÜHENDİSLERİ YER ALMALI”
Başkan Top, üretim planlamasında ziraat mühendislerinin yer alamsı gerektiğini belirtti. Tarım bakanlığında kamu kurum ve kuruluşlarında üretim fazlası olan ürünlerin kullanılması çiftçiye destek olunmayacağını dile getiren Başkan Top, “Burada iki konu var: Birincisi, kısıtlanmalı mı, kısıtlanmamalı mı? Üretim planlamasının kesinlikle sektörün belirleyici unsurlarından biri olan Ziraat Mühendisleri Odası’nın da içinde yer aldığı uzman bir komisyon tarafından yapılması lazım. İkincisi, madem bu kadar tüketilmesini istiyoruz, madem bu kadar canlanmasını istiyoruz, daha yakın zamanda buğdayda yaşadığımızın aynısını mısırda yaşamayalım diye dışarıdan gelen ürünlere kota konulmalı. Gidip de Ukrayna'dan buğday alınmamalı. Üreticimizin daha fazla katkı sağlaması bu şekilde mümkün olur. Yoksa kamu kuruluşlarında patates tüketimiyle çok fazla katkı sağlayamayız” şeklinde konuştu.
“ÇİFTÇİ MEKSİKA ÇIKMAZI İÇİNDE”
Türkiye’de çiftçinin ‘Meksika çıkmazı içinde’ olduğunu vurgulayan Başka Top, “Türkiye’de üretici Meksika açmazı içinde maalesef” dedi.
Başkan Top, konuşmasını şu şekilde sürdürdü: “Üretmek zorunda çünkü üretmekten başka yapabileceği bir şey yok, hayatını devam ettirmek için. Maalesef, başka bir çaresi olmadığı için üretmeye devam ediyorlar. Ürettiğini de zaman zaman her ne kadar yola, sokağa dökülse de aslında 3 kuruşa hâlde satılıyor. Yola, sokağa dökülenler aslında toplam üretimin belki yüzde 5’i, belki yüzde 10 bile değildir. Ama neticede ucuz bir şekilde gidiyor. Pazarda ise maalesef tüketiciye ucuz ulaşmıyor. Hükümetin dikkat etmesi gereken konulardan biri de geriye doğru bir fiyat takibi yapmak. Hangi aşamada bu kadar artıyor? Üretici niye düşük fiyata satıyor, ama pazarda bu kadar yüksek fiyata satılıyor? Geriye dönük bir fiyat takibi yapılmalı. Yoksa üretici, mecbur olduğu için, üretmeye devam edecek. Mazot alabildiği, traktörünü tamir ettirebildiği sürece. Ancak birkaç yıl sonra maalesef bunları da yapamayacağız ve tamamen gıdada dışa bağımlı hale geleceğiz.”
ÇİFTÇİLER MAĞDUR OLUYOR
Başkan Top, Tarımsal üretim planlaması kapsamında çiftçilerin mağdur olduğunu ifade etti. Tarımsa üretim planlamasını yapan kişileri eleştiren ZMO Başkanı Ali Top, “Tarımsal ürettim planlamasında çiftçi kesinlikle mağdur oluyor. Bu planlamayı yapan insanlar, hayatta bir kez olsun eline çapa, kürek alıp üretim yapmamış insanlar. Gerçek anlamda sahayı ve bölgeyi bilen insanlardan oluşan bir komisyon olduğunu düşünmüyorum.
Ancak bizi bu komisyonlardan dışlıyorlar çünkü gerçekleri söyleyeceğimiz için bizi taca atıyorlar. Sahayı temsil eden biri olarak kesinlikle o komisyonun içinde olmamız gerektiğini her platformda savunuyoruz. Bu yapılmadığı sürece de bu yanlışlar devam edecek. Şu an mevcut üretim planlamasını yapan kişiler, bölgeyi, iklimi, suyu ve toprağı bilen insanlar değil, maalesef” diyerek sözlerini tamamladı.
