Türkiye’nin en köklü festivalleri arasında yer alan Antalya Altın Portakal Film Festivali, geçtiğimiz yıl iptal edilmişti. Peki, ne oldu da iptal edildi? Geçtiğimiz yıl düzenlenmesi planlanan film festivaline sayılı günler kala “Kanun Hükmü” filmine uygulanan sansür tartışmaları nedeniyle iptal edilmişti. Tartışmalara neden olan ‘Kanun Hükmü’ filmi önce festivalden çıkartılmış ardından tekrar festivale dahil edilmişti. Buna neden olan şeyse film hakkında FETÖ propagandası yaptığına dair yargı kararı olup olmadığıydı. Yaşanan bu tartışmalar sinema dünyasında epeyce yankı buldu. Hatta festivalde jürilik yapan sanatçılar tek tek festivalden ayrılma kararı almıştı.
Süregelen tartışmalarda festivalde sponsorluk yapan Kütür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere bütün sponsorlar festivalden çekildiğini duyurmuştu. Bunun üzerine Antalya Büyükşehir Belediyesi Başkanı Muhittin Böcek sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla 60’ıncı Altın Portakal Film Festivali’nin iptal edildiğini açıklamıştı. Aynı zamanda yıl bitmeden festivalin yapılacağını açıklayan Başkan Böcek, bir türlü festival yapamamıştı. Sansür tartışmaları devam ederken, Başkan Böcek 60’ıncı film festivalinin 2024 yılı 5-12 Ekim tarihleri arasında yapılacağını açıkladı. Tüm çalışmalar hız kesmeden devam eden festivalde jüri üyeleri belirlendi. Aynı zamanda festivalde harcanacak bütçenin 5 milyon TL olduğu öğrenildi. Ancak festivale ilk darbe Sinema Yazarları Derneğinden (SİYAD) geldi. SİYAD yaptığı açıklamada festivalden çekildiğini duyurdu. Bu durum karşısında festivalin tekrar iptal olup olmayacağı soruları akıllarda yer edinmeye başladı. Sinema eleştirmeni Tuncer Çetinkaya, SİYAD’ın aldığı kararın kartopu etkisi oluşturabileceğini belirtti.
ORGANİZASYON REZALETİ
Sinema Eleştirmeni Tuncer Çetinkaya, geçen yılın iptal edilen 60’ıncı Altın Portakal Film Festivalin bir organizasyon rezaleti olduğunu söyledi. Eleştirmen Çetinkaya, festivale dahil edilen filmlerin herhangi bir yasal karar olmadan sansür edilmesinin doğru olmadığını vurgulayarak, “Ben bir sinema yazarıyım aynı zamanda Antalya'da bulunan ender Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) yazarlardan birisiyim. SİYAD neden böyle bir karar aldı? Çünkü 60. Altın Portakal Film Festivali bir yapım, bir belgesel gerekçe gösterilerek iptal edilmişti. Bir organizasyon rezaleti bu. Geçen yıl bir organizasyon rezaleti yaşanmıştı ve sansür içselleştirilmişti. Festivalin yönetimi, yöneticileri organize eden yetkililer tarafından ve bu çok tartışmalı bir karardı. Hakkında bir mahkeme kararı olmayan bir filmin sadece festivalin yöneticileri tarafından yasaklanması yasal anlamda da bir sıkıntı doğurur ve bu büyük bir yanlıştı. Bu doğrultuda bütün festivalin iptal edilmesine yol açtı bu durum Festivale seçilen film hakkında yasal bir engel olmadığı müddetçe ‘Kanun Hükmü’ filmi için değil, bu bütün filmler için genel bir cevap bu… Bir filmin üzerinde yargı engeli yoksa bütün filmler festivallerle özgürce buluşabilmelidir” diye konuştu.
CİDDİ BİR MAĞDURİYET VAR
İptal edilen festivale katılan filmler ve yönetmenleri mağduriyet yaşadığını ancak bunun giderilmesi adına hiçbir adım atılmadığını ifade eden Eleştirmen Çetinkaya, “60’ıncı Altın Portakal Film Festivali için bir sürü ‘Ulusal Kısa Film’ ve ‘Belgesel’ kategorilerinde filmler başvuruda bulunmuşlardı. Bunlar seçilmişlerdi ve yarışmaya hak kazanmışlardı. Burada bu filmler ve bunların yönetmenleri üzerinde çok ciddi bir mağduriyet var. Bu insanlar mağdur oldu. Ancak şu anki belediye yönetimi bu sansürle hesaplaşmak adına herhangi bir karar almadığını duyuyoruz. 5 milyon liralık bir bütçesi olduğu söyleniyor. Yapılan resmi açıklamada festivalin 5 milyon bütçesi olduğu ve en iyi filme 1 milyon TL verileceği açıklaması var” diye belirtti.
“SİYAD’IN KARARI OLUMLU”
Eleştirmen Çetinkaya, SİYAD’ın aldığı kararın olumlu karşıladığını aktardı. Eleştirmen Çetinkaya, “Buradan bir sinema yazarı olarak soruyorum bu kadar önemli bir bütçeye ulaşmış bu Türkiye'nin malum ekonomik krizinde, bu kadar büyük bir bütçe ayrılmış bir festival, geçen yılın festivalini de bir arada yapmayı neden düşünmez? Sansürle neden hesaplaşmaz? üstelik kendilerinin iş başında olduğu, aynı belediye başkanının olduğu örneğin ya da aynı ANSET olduğu bir festivalde neden yüzleşmez? Sansür kararını neden iptal edip iki festivali bir arada yapmayı düşünmez? Belki de düşünüyorlardır ama bu konuda kamuoyuna yapılmış neden hiçbir açıklama yok. Bu anlamda Sinema Yazarları Derneğinin (SİYAD) almış olduğu karar son derece olumlu ve onurlu bir karardır. Doğru bir şey yapmışlardır” dedi.
ANTALYA ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİ İPTAL Mİ OLUYOR
Eleştirmen Çetinkaya, SİYAD tarından alınan kararın bir kartopu etkisi yaratabileceğini söyleyerek, “SİYAD Sinema Meslek Kuruluşlarına, Sinema Yazarları Derneği diğer meslek kuruluşlarına, oyuncular derneklerine, yönetmenler, yapımcılar derneklerine bir işaret fişeği yollamıştır. Bu bir kartopu etkisi yaratabilir. Çünkü sinema sanatının özgürce halkla buluşmasını savunan herkes 60’ıncı Altın Portakal Film Festivali’nde neler olduğunu unutmamalıdır ve dolayısıyla sansürün karşısında durmalıdır. Şu anki yönetime yeni görevine başlayacak olan sanat yönetmenine ve sonra belediye yetkilerine bir çağrıda bulunuyorum. Sansürle yüzleşin, geçmiş dönemde sansürle yüzleşmemenin etkileri görüldü. Bu dönemde de aynı şeyler olabilir. O yüzden 21’inci yüzyılda Türkiye'nin 5’inci büyük kentine yakışan bir festival yapmanın yolu sansürle yüzleşmek ve 60. Festival’i tekrar gündeme getirmektir. Orada mağdur edilen sinemacıların tekrar burada özgürce yarışmasını ve halkla buluşmasını sağlamaktır. Bu kadar büyük bütçeler varsa o zaman o bütçeler ikiye bölünüp 60 ve 61'e bölüştürülebilir” diye ifade etti.
ANTALYA ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİNDE NELER OLUYOR?
Düzenlenecek olan 60’ıncı altın portakal film festivali ve 61’inci film altın portakal film festivalinin aynı anda yapılması gerektiğini vurgulayan Eleştirmen Çetinkaya, “Şu anda yeni başvurular alındığına göre yeni filmler anlamına geliyor bu. Biliyorsun bugün sona eriyor başvuru süresi. Öyle bir açıklama da yapılmadı. ‘Geçen sene yarışmayan filmleri biz bu sene tekrar alıyoruz’ denmedi. Bu yüzden sansürle yüzleşilmedi. Yetkililer o sayfayı yok sayıyor şu anda festivalin organizatörleri sanki öyle bir şey hiç yaşanmamış gibi başını kuma gömüyor.
Bu tavır kabul edilemez. Bu yüzden Sinema Yazarları Derneğin aldığı tavır. Çok olumlu görüyorum İsmail Güneş'in bir açıklamasını var. Geçen sene filmi festivaldeydi. Sansürle yüzleşmeden bu işlerin olmayacağını sosyal medya sayfasında açıkladı. Yönetmen İsmail Güneş'e katılıyorum, onunla aynı fikirdeyim. Muhtemelen bu tepkiler artarak sürecektir. Organizasyon eğer sansürle yüzleşmezse bunun bedelini bir kez daha ödemek zorunda kalabilir. Hem 60’ıncı Altın Portakal Film Festivali hem de 61’inci Altın Portakal Film Festivali aynı anda yapılmalı, yapılabilir yani. Ayrı jürilerle, ayrı bir organizasyonla yapılabilir” diyerek sözlerine son verdi.
