Yeni yıla sayılı günler kala 2024 yılının mali bilançosu yavaş yavaş şekillenmeye başladı. Bu durum tarım ve turizm kenti Antalya’nın ekonomisini de ortaya çıkartıyor. Artan maliyetler Antalya’daki iş dünyasında daralmaya neden oluyor. EKİPDER Başkanı Reşat Güney, Antalya ekonomisine dair önemli açıklamalarda bulundu Başkan Güney, 2025 yılı ekonomi öngörülerini de paylaştı.
EKONOMİK ZORLUKLARLA KARŞI KARŞIYA
Başkan Güney, konuşmasında 2023 ile 2024 arasındaki 9 aylık dönemde Antalya'da yeni kurulan şirket sayısında yaklaşık yüzde 18'lik bir azalma yaşanırken, kapanan şirket oranı ise yüzde 21,2'ye yükseldiğini ifade ederek, “Antalya'da iş kurma hevesinin azaldığını ve mevcut işletmelerin zorluklarla karşılaştığını gösteriyor. Yüksek işçilik maliyetleri, artan taksit ve riskler gibi faktörler, girişimcilerin işletme kurma konusunda isteksizlik göstermelerine yol açıyor” dedi.
2024 yılı itibarıyla Antalya'da karşılıksız çek oranına dikkat çeken Başkan Güney, “9 aylık dönemde, karşılıksız çekler Antalya'daki toplam çek sayısının yüzde 6'sını oluştururken, bu çeklerin tutarı ise toplamda yüzde 5,9’a denk geliyor. 7 milyar TL'lik bir toplam çek miktarının 11 bin 172 adetinin karşılıksız olduğunu gösteriyor. Ülke genelinde karşılıksız çek oranı yüzde 89 artarken, Antalya’daki artış oranı yüzde 245’i buldu. Bu rakam, Antalya'nın ekonomik zorluklarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor” şeklinde konuştu.
TOPLAM TUTARI YÜZDE 303,6
Başkan Güney, konuşmasını şu sözlerle sürdürdü:
“Protestolu senetlerin sayısı ve tutarı da gözle görülür bir şekilde artmış durumda. 2024’ün ilk 9 ayında, protestolu senetlerin sayısı yüzde 20,9 artarken, toplam tutarı yüzde 303,6 oranında yükselmiş. Bu tutar, 2 milyar 231 milyon TL’ye tekabül ediyor. Antalya, protestolu senetlerde Türkiye'de sayı anlamında 4. sırada, tutar anlamında ise 5. sırada yer alıyor.”
“MİKTAR AZALIRKEN FİYAT YÜKSELİYOR”
Antalya'nın toplam ihracatında, 2023 yılına kıyasla bazı sektörlerde önemli düşüşler yaşandığını aktaran Başkan Güney, “Tarım sektöründeki ihracat yüzde 1 oranında düşerken, sanayi sektöründeki ihracat yüzde 10, madencilik sektörü ise yüzde 40 oranında geriledi. Bu veriler, Antalya'nın para kazandıran sektörlerdeki ihracatının zorlandığını ve ekonomik daralmanın izlerini taşıdığını gösteriyor” dedi.
2024 yılı itibarıyla domates ve sebze ihracatında önemli bir azalma yaşandığını ifade eden Başkan Reşat Güney, “Domatesin miktar endeksi bir önceki yıla göre yüzde 35,25 azalırken, sebze ihracatında ise yüzde 50 oranında bir düşüş kaydedildi. Meyve ihracatındaki azalma ise yüzde 131,81 oldu. Bunun nedeni, üretim alanlarının küçülmesi, yüksek maliyetler ve iklimsel faktörler olarak öne çıkıyor. Artan girdi maliyetleri nedeniyle üretim ciddi şekilde daralmış ve bu da ihracat rakamlarını etkilemiş” diye konuştu.
TARIMDA ÜRETİM ALANLARI DARALIYOR
Tarım sektöründe girdi maliyetlerinin ciddi bir ekonomik yük oluşturduğunu aktaran Başkan Güney, “Sebze fiyatları yüzde 186, meyve fiyatları ise yüzde 32 oranında artmış durumda. Ayrıca, tarımda üretim alanları daralıyor, maliyetler artıyor ve iklimsel faktörler de bu durumu olumsuz etkiliyor. Maliyet artışları, üretimde ciddi sıkıntılara yol açıyor. Bu bağlamda, tarım sektöründe yaşanan zorluklar, Antalya'daki tarımsal üretimi de olumsuz yönde etkiliyor” şeklinde ifade etti.
Antalya'nın 2023 yılı itibariyle ihracat verilerine baktığında, tarım, sanayi ve madencilik sektörlerinde belirgin bir düşüş yaşandığı söyleyen Başkan Güney, “Tarımda yaklaşık yüzde 1, sanayide yüzde 10 ve madencilikte ise yüzde 40'lık bir azalma söz konusu. Antalya'nın toplam ihracatı, 2023 yılına kıyasla azalmış durumda. Tarımda miktar endeksi yüzde 35,25, sebzede yüzde 50, meyvede ise yüzde 131,81 oranında düşüş yaşandı. Bu düşüşün sebepleri arasında, ekim alanlarının küçülmesi, yüksek girdi maliyetleri ve iklim değişiklikleri öne çıkıyor” ifadelerine yer verdi.
60 FİRMA 400 MİLYON DOLAR TİCARİ KAYIP
Başkan Güney, Antalya'nın turizm sektörü hala önemli bir gelir kaynağı olmaya devam ettiğini ve bu sektördeki tüm paydaşların hem altyapı hem de üst yapı açısından desteklenmesi gerektiğini ifade etti. Antalya, turizmde önemli bir ekonomik kazanım sağlıyor söyleye Başkan Güney Konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Ticaret Antalya'nın ticaret hayatına ciddi bir katkı sağlayan 60 firma, geçtiğimiz dönemde konkordato ilan etti. Bu firmaların toplam ticari kaybı yaklaşık 400 milyon dolar. Bu durum, şehre yapılan yatırımların ve ticari faaliyetlerin ekonomik açıdan büyük bir etkisi var. Antalya'nın ihracatına dair rakamlar da dikkat çekici. 2023 yılı itibariyle Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 5'ini Antalya tarımı oluşturuyor. Tarım sektörü, Türkiye'nin toplam tarım ihracatından yüzde 3,5 pay alırken, sanayi sektörü de ülke ihracatının yüzde 2'sine katkı sağlıyor. Antalya'nın sanayi ihracatı 2023'te 594 milyon dolar olarak kaydedildi. Bu oran, Türkiye'nin sanayi ihracatının yüzde 0,3'üne denk geliyor.”
ANTALYA EKONOMİSİ SIKINTIDA
Antalya'da bütün sektörlerde bir daralma yaşandığını, ticarette ciddi sıkıntı çektiğini açıklayan Başkan Güney, “Antalya, diğer şehirlere kıyasla avantajlı bir konumda olsa da iş insanları 2024'ü zorlu bir yıl olarak geçirdi. Peki, 2025'te yatırım yapmayı planlayanlar olacak mı? 2025 yılı da bu ekonomik sürecin devam edeceği, daralmanın daha da derinleşeceği bir yıl olacak. 2024'ten daha zor bir yıl geçireceğimiz öngörülüyor. Bu dönemde işletmelerin ve herkesin tasarruf öncelikli bir yaklaşım benimsemesi gerekiyor” dedi.
2025'TE DE BENZER BİR TABLO
2025, 2024'ten çok daha zor geçeceğini altını çizen Başkan Güney, “Verdiğim rakamlar 2024'teki durumu gözler önüne seriyor ve 2025'te de benzer bir tablo ile karşılaşabileceğimizi gösteriyor. Bu durumda, borçlanmaktan kaçınmak, mümkün olduğunca harcamalarımızı azaltmak büyük önem taşıyor. İster bireysel ister kurumsal ister şirket bazında olsun, harcama kararlarımızı dikkatli almalı, gereksiz giderleri kısıtlamalı ve önceliklerimizi net bir şekilde belirlemeliyiz. Eğer harcamalarımızı kontrol etmezsek, büyük problemlerle karşılaşmamız kaçınılmaz olabilir. Tüm işletmelerin, tasarrufu en öncelikli konu olarak ele alması gerekiyor” diyerek sözlerine son verdi.
