Türkiye’nin ve Avrupa’nın önemli zeytin üretim merkezlerinden Antalya’da zeytin hasatı başladı. Hasatın başladığı Marmara bölgesinde Marmarabirlik’in açıkladığı rakama göre 1 kilo zeytinin üretim maliyeti 34 Lira 20 Kuruş oldu. Antalya’da da bu rakama yakın bir bedelin ortaya çıkması bekleniyor.
İHRACAT KOTASININ ETKİSİ
Sezonun kurak geçmesi nedeni ile zeytin rekoltesinde düşme beklenirken, Tarım Bakanlığı’nın 1 Ağustos 2023 tarihinden bu yana sürdürdüğü dökme ve varilli zeytinyağı ihracat yasağını kaldırarak 50 bin tonluk ihracat kotası getirmesi, arz fazlası olmasını ve fiyatların düşmesine neden olması bekleniyor.
ZEYTİNYAĞI FİYATI DEĞİŞMEZ
Antalya’nın zeytin ve zeytinyağı üreticilerinden Zafer Tan, hasat öncesi önemli açıklamalarda bulundu. Kamuoyunda zeytin ve zeytinyağı fiyatlarındaki artış beklentisi olduğunu ancak bunun karşılık bulmayacağını düşündüğünü belirten Tan, “İhracat kotası nedeni ile iç piyasada arz fazlalığı olacaktır. Geçtiğimiz yıl zeytinyağının litresi 250 TL idi. Bu yıl maliyetler çok arttı. Sadece elektrik ve işçilik maliyetleri yaklaşık 2 katına çıktı. Antalya’da 1 kilo zeytinin üreticiye maliyeti 40 Lira oldu. 5 kilo zeytinden 1 litre yağ çıkıyor ve 1 litre zeytinyağının maliyeti 200 Lira’nın üzerinde olacak. Ancak rekoltenin yüksek, ihracatın kısıtlı olması nedeni ile tüketiciye yansıyan fiyatların artmasını beklemiyoruz” dedi.
KURAKLIK ÇOK OLUMSUZ ETKİLEDİ
Yaşanan kuraklık nedeni ile zeytin kalitesinde ciddi düşüş olduğunu belirten Tan, şunları söyledi: “Toplanan zeytinler kuraklık nedeni ile kuru ve çekirdek iriliği yok. Potasyum eksikliği var. Ağaç hasta olduğu için verim olsa bile kalite düşük. Yeşil zeytinin asitleri normalde düşük çıkar, şu anda yüksek. Zeytinin tanesi küçük ve çekirdek neredeyse yok. Tüm bu nedenlerden dolayı bu yıl fiyatlar hemen hemen aynı olacak. Zeytinyağının fiyatları çok değişmez”.
ÜRETİCİ ZARAR EDECEK
Dünyanın en önemli zeytin üreticisi ülke konumunda olan İspanya’daki fiyatlardan örnek veren Zafer Tan, “Şu anda İspanya’da sızma yağ 6,94 Euro, yemeklik zeytinyağı 6,5 Euro, yüksek asitli zeytinyağı 5,85 Euro. Alım yok ve bu rakamlar 5 Euro’ya kadar düşecek. Ellerinde 100 bin ton stok var ve zeytin üretimi fazla. Dünya piyasasında zeytin otoritesi İspanya. Fiyatı aşağı çekip yılbaşına kadar zeytinyağını toplayıp, yılbaşından sonra yükselteceklerdir. Bu nedenle öngördüğümüz fiyat 140 Lira ile 200 lira arasında olacaktır. Bu rakam da geçtiğimiz yılın yüzde 40 düşüğü anlamına geliyor. Bu rakamlar üreticinin zarar etmesi anlamına geliyor” şeklinde konuştu.
GİRDİ MALİYETLERİ ETKİLEYECEK
Zeytinyağının geçen yıl toptan 175 Lira’nın altında satılmadığına dikkat çeken Tan, “Önceden taban fiyat veriliyordu. Geçen yıl Marmarabirlik yüksek fiyat verdi ve vatandaş o taban fiyatın altında satmadı. Her sınıf zeytinyağının fiyatı ayrıdır. Marketlerde birim fiyatı 250-300 Lira civarında devam eder. Çünkü maliyetler yüksek. Elektriğe 2 kez çok yüksek oranlarda zam geldi. Nakliye geçen yılın iki katı oldu. Ambalaj, işçilik, dolumu yapan firmaların maliyetlerine göre fiyat belirleyecek. Üretici zarar ederken, market raflarında fiyat biraz daha yüksek olabilir” diye konuştu.
