Kuşaktan kuşağa nesinden nesle aktarılan beddualar, Türk kültüründe önemi yer tutmaktadır. Genellikle kalıp ifadeler olarak zaman içerisinde devam etmiştir. Türk kültüründe yaşamında kaybolmaya yüz tutmuş sözlerde bu araştırmada yer alıyor. Antalya ağızlarındaki beddualar günümüzde de kullanılsa da bazıları eskisi gibi kullanılmıyor.
Antalya ağızlarında tespit edilen beddualar belli başlı kalıplara göre sıralanmış durumda, bunlar ise şu şekilde:
ÖLÜM İÇERİKLİ BEDDUALAR
Allā canını ala, Allā çıranı söndüre, Allā seni yerle yeksan ede, Allā yerle yeksan ede seni, Allā tez zamanda canını ala, Allā seni sabā çıkarmiya, Boyun devrile, boyun posun devrilesice erif, Can acısına ōrayasıca, Canı çıkasıca, Çeneŋ çekile, Çeŋesi sıkılasıca, Darācına asılasıca, Daş düşe başıŋa, Defteri dürülesice, Depeŋ üsdüne düşesin, Dört gişinin omzunda gėdesin, Dört teker altında kalasıca, Elin ġurusun, Elleri teneşire çıkasıca, Eviŋde bayguşlā öte/ötesice, Ġara çeŋesi sıkılasıca, Ġara yer çeksin, Ġara teneşirciglerde yıkanıvı, Ġara yere giresice, Ġara yere ġark olasıca, Ġara heberin gele işşallah, Ġarġalā gözünü oysun, Gebersin, Geberesice, Geberirsin inşallah, Ġıran önlēnden gėdive, Ġıran girip yōl olasıca, Gözünüŋ feri sönesice, Gör ġurşunnara gelesin, Ġulāŋa ġurşun akasıca, Ġoca ġoca ġayalar altında ġalıP zor nefes veresin.
Îmansız geberesin, Kapıcī çekilesice, Kefeniŋ elimle biçēn, Mundar gidesise, Sabaha çıkamayasıca, Seni teneşirlē paklasın, Sırtı teneşire gelesice, Sinine ataşlā yāsıca, Son içtîŋ bu ola, Son yėdîŋ ola, Soyhası ġalasıca, Soykan olur îşallah, Soykası batasıca, Suyu iliyesice, Tahtalara gelesice, Teneşirde yıkana/yıkanasın, Teneşir üsdünde yunasıca, Teneşir tahtasında yünesin, Üsdün başın teneşirde yıkana/yuna, Yālı ġurşunlar altında ġalasın, Yedi kat yere batasıca, Yedi kat yere giresice, Yerin dibine geçesice, Yerin dibine giresice, Yensiz yakasız köynek gėyesin “Kefen giyesin”, Yūcular yıkayasıca “Ölü yıkayıcılar yıkayısıca”, Yüzünü teneşir paklasın.
EZİYET VE ZULÜM İÇERİKLİ BEDDUALAR
Adı baTasıcanıŋ enī, Allā belanı vėre/vėrsin, Allā iki cihanda yüzünü güldürmiye, Allāhın ġazābına ūrayasıca, Allah beleni vėre, Allah bin bir türlü beleni vėre, Alnının ortasından vurulasın emi, Alnından vurulasın emi, Anandan emdîn süd, burnunnan fitil fitil gele/gelsin, Araba altlānda ġalasın emi, Āzından burnundan gelsin, Başına daş düşe, Başıŋı yēsice, Boynu altında ġalasıca, Burnundan fitil fitil gelesice, Burnu dığlayasıca, Dādan taştan devrendelek gėdip paramparça olasın, Dādan taştan kessek küssek gėdip kıymığın ġalmaz ınşallah, Derde düşesice, Derdlere ġarılasıca, Döklü ġalasıca, Elin ayāŋ ġurusun, Etleri tıpīr tıpīr dökülesice, Etleri lime lime dökülesice, Gün güneş görmeyesice, Gün ışīŋa hasred ġalasın, İçin için göynüsün, İçi göynüyesice, İki cihanda yüzüŋ gülmeye, İşin gücün rast gėtmeye/gitmesin, Ġaraŋılādan çıkamayasıca, Ġolu ġanadı ġırılasıca, Ġolu ġanadı sınılasıca, Günyüzü görmeyesice, Mürd olasıca, Sesi solū kesilesice, Şeytandan bulasın, Şeytanlar cinliler uylaya inşallah.
GENEL ANLAMLI BEDDUALAR
Adı batasıca/batsın, Ahım senden çıka, Ahım tuta seni, Allā yüzüŋü güldürmiye, Allā seni rezil rusvā ede, Allā saŋa ȫle bir dert vėrsin ki nerden geldîni bilemeyesin, Allah ėyilik yüzü göstermiyesice, Allah upuzun ömür vėre de çeker îşallah, Ak südüm saŋa harām ola/ossun, Emdirdīm süT harām ossun, Ananıŋ südü saŋa harām ossun, Bahdın ġara olasıca, Başını yėsice, Benden ıraġ/uzak, Allah’a yakın olsun, Çotu çıkasıca, Döküleġalsın yapacān iş, Duddūn dal ġurusun, Ettîni Allā gözǖn öŋüne vėrsin, Ettīŋi bulasın, Ettiklēni çekesice, Ġara yere çekesice, Ġazanıp da yiyemeyesin, Huyu batasıca/batsın, İmansız ġuransız ölesin, İrezil olasıca, Ġurān çarpsın, Muradıŋ gözünde ġalsın, Oŋmasın bitmesin “İflah olmasın”, Seni gidi meçikli “seni gidi uğursuz”, Suya sabuna hesret ġalasıca, Yüzüŋü şeytanlar göresice, Yüzleri gülmeyesice.
SOY SOP İLE İLGİLİ BEDDUALAR
Allā zürriyet vėrmiye, Allah el gadā et nasiP etmeye/etmesin, Çocuk yüzüŋe hasret ġalasın, Çocuk izlerini yėrde gözle, Dōumaya da çatında ġala, Dölü oŋmayasıca, Dölsüz döşsüz ġalasın, Dölsüz ġal inşallah, Evlat yüzü görmeyesin, Ġarnın dolu, ġucān boş ġalsın, Ġıran giresice/girsin, Ġıranlık, Ġısır ġal inşallah, Köküne ġıran giresice, Kökü ġuruyasıca, Kökü kesilesice, Nahha çor çocuk sābı olamayasıca, Ocā batasıca, Ocāŋ söne, Ocağıŋda incir ācı bite, Ōl uşşak nasip olmaya/olmasın, Öksüz ġalasıca, Sen nahıl ireng netdīsen seniŋ çorun çocūŋda saŋa irengetsin, Soyu sopu kesilesice, Soysuz sopsuz ġalasıca, Sülalen batsın, Yėriŋ yurduŋ olmıya, Yetim ġalasıca, Yüzüŋ zǖriyet görmesin.
HASTALIK İÇERİKLİ BEDDUALAR
Ak düşe gözlēŋe, Allā çektirsin, Boāzında ġılçık ġala, Ciēriŋ sökülesice, Ciğerin, dalāŋ düşşeġalsın, Çenen çekileġalsın, Dizleri topal ġalıp sütüm sürüm sürünesice, Elden ayaKdan kesilesice, Eriyip gėdesice, Ġan ġusasın/ġussun, Ġan irin ġusasıca, Gözün kör ola da ayāŋ topal ġala, Gözüne diziŋe dursun emi, Gözüne diziŋe durasıca, İlîn kemîn kurıya, İnme inesice, Marazlā giriveresice, Müzül hastalığına ġarasın, Oŋulmaz dertler olasıca, ÖlmēP de sürünesice, Sökel hastalığına ġarasın, Yağır ġafalı ġalasın, Yel gire bedenine, Yanıġaradan gėdesice.
MUHATABININ ENGELLİ OLMASINI DİLEYEN BEDDUALAR
Ayā ġırılasıca, Barmaklān ġurusun, Elden ayaktan düşesice, Elleri ġırılasıca, Eline gözüŋe dursun, Dili tutulasıca, Felç olasıca, Ġara dilleri dutulasıca, Gözü çıkasıca, Gözü kör olasıca, Gözüŋ kör olasıca, Gözüŋ kör ossun, İki gözü kör olasıca, Kör olasın, Körkötürüm olasın/olasıca, Nahha iki gözü kör olasıca, Nahha ōlum gözün kör olsun, Yatalak ġalasıca, Yüzü kesilesice.
ÖLÜM SONRASI VE AHİRETTE KÖTÜLÜK DİLEYEN BEDDUALAR
Ahirete īmansız gėdesice, Allah seni mezer mezer dolaşdire, Allah 2 metre kefen de nasip etmesin, Ataşlar içinde yatsın, Bi Fatiha okuyanıŋ ġalmayasıca, Börtü böcek çıyānla yėyesice, Cehennemde cayīr cayīr yanasıŋ, Cehenneme direk olasıca, Cehenneme kütük olasıca, Cennet yüzü görmeyesice, Ġanġal dikenlēn üsdünde yatasıca, Ġurdun ġuşun yemē olasıca, Hordlayasıca, İte ġurda yem olasıca, Mundar gėdesice, Odla içinde ġalasın, Yaddığı yerde hordlayasıca, Yatacak sin bulamıya.
MUHATABININ EVSİZ BARKSIZ KALMASI VE YUVANIN YIKILMASI ÜZERİNE BEDDUALAR
Allā eviŋi harap ėde, Beni evimden ėtdin Allah da seni evinden etsin, Evinde baykuş öteġalsın, Ocā sönesice, Ocāŋız sönesice, Ocān başıŋa yıkıla/yıkılsın, Ocāŋ bata/batsın, Ocāŋa incir ācı dikilsin, Ocāŋda incir ācı bitsin, Ocāŋa incir ācı tikile, Yurdun, yuvan yıkılaġalır inşallah, Yurtsuz, yuvasız ġalasın, Yuvamı yıktın, senin de yuvan yıkılsın başıŋa, Yuvan yıkılaġalır inşallah.
EVLİLİKLE İLGİLİ BEDDUALAR
Allā ocānı söndürsün, Allā ġısmetini kapata, Allā yurdunu yuvanı yıksın, Allā yuvanı yıka, Bekâr kocayasın, kimse almiya, Çulsuza düşesin, Dulġarı olasın, Dumanın tütmeye, ocāŋ söne, Ġarısı ölesice, Gelinnik yüzü görmeyesin, Ġoca yüzü görmeyesice, Ġocası ölesice, Yuvası dağılasıca/dağılsın.
KÜFÜR OLARAK KULLANILAN BEDDUALAR
Allā ġahretsin, Allā o geliniŋ/damadıŋ belāsını vėrsin, Āzına sıçtīmıŋ enî, Bok yēsice, Ettîn çeyizin içine sıçīm, Ettîn pırtınıŋ içine sıçīm, Gödleri dıkanasıca/dıkansın, Köpēŋ bokunu yēsice, Meçiŋ kökünü yēsice.
DİĞER BEDDUALAR
Başına baykuşlar ġonasıca, Bȫ sokasıca, Canavarlar yēsice, Ġarġalar gözünü oysun, Ġarġalara yem olasıca, Gelin öldüren arısı sokasıca, Ġurda ġuşa yem olasın, Ġurdun ġuşun yemē olasıca, Sürü sürü canavarlar önüne gelesin, Allā yetirip böyütmeye, Çok kazanasın, az bulasın, Malın maşakkatın erisin gėtsin, Namerde muhtaç olasın, benden beş beter olasın, Yėcek ekmek bulmıya, Yēcek ekmē muhtaç olsun, Yēmiye ekmek bulmıya.
Ağı yēsice, Boğazında ġalasıca, Zehir zukkum yēsice~zehir zıkkım yēsice, Zıġġımın kökünü, daşın bekini yēsice, Zıġġımın kökünü yēsice, Ziftin pekini yė, Zukkum boazına, Başına taş düşesice, Başına taş yağa/yağsın, Delik deşşik olasıca, Ġulāŋa ġurşun giresice, Ġurşuna gelesice, Kör ġurşunnara gelesice, Ay sakalı ağarasıca!, Bastonlara dayanıp ġalasın, Belin büküleġalsın, Gȫsüŋde ak tüyler bite, Saçın sakkalın āra.
Ėllere avuç açarsın îşallah, Ġapı ġapı dilenesiŋ, İnim inim inleyesiŋ/inlesin, Sürüm sürüm sürünesiŋ/sürünesice, Aklı yitesice, Başını daşdān daşa çalasıca, Deli divāne olasın, Deliresice, Ġara iftiraya ūrasıca, Ġuru ġuru iftiralara ūrasıca, İftiradan heç ġurtulmayasıca, Gidişin ola, Arı namusu kesilesice.
