Antalya’nın tarihi Kaleiçi, Attaleia antik kentinin gelişmesi ile günümüze kadar gelmiş ve birçok yapıyı içinde kısmen de olsa korunmuş olması açısından büyük önem taşımıştır. Tanzimat Dönemi öncesinde Antalya’nın bulunduğu dönemle ilgili yazılı ve görsel belgeler arasında Kaleiçi’nin detaylı bir haritası bulunuyor. Harita incelendiğinse ise günümüzde Kaleiçi’nde bulunan birçok yapının o dönemde var olmadığı, bazılarının ise dönüşüm geçirip günümüzde kullanılmaya devam edildiği görülüyor.
41 TANESİ GÜNÜMÜZDE YOK
Kaleiçi’nin tarihi haritasında yer alan 62 yapının 41 tanesi günümüze ulaşırken geriye kalan yapılar ise ya yıkılmış ya da yangına kurban gitmiş. Kadın yarının bulunduğu bölgede bir zamanla Kemiklik Değirmeni’nin olduğu haritada görülebiliyor. Bu bölgede aynı zamanda Kemiklik Bahçesi ve bu bahçe ile değirmeni sulayan Şarampol’den geçen derenin olduğu görülüyor. Antalya Kışla Gazinosu Müdürlüğü’nün arka tarafında kalan bölgede bir Menzilhan’e bulunuyordu. Cumhuriyet Meydanı’na yakın bir konumda Ali Paşa Kapısı yer alıyordu. Antalya Valiliği Konağı’nın bulunduğu bölgede ise Müsellim Konağı yer alıyordu. Attalos Heykeli’nin olduğu yol ise Kadim Asiyab Yolu haritada görülüyor.
ATTALOS HEYKELİ’NİN OLDUĞU YERLERDE YAPILAR VARDI
Saat Kulesi’nin olduğu bölgede ise bir Kabir Çilehane’nin bulunduğu harita üzerinde görülebiliyor. Attalos Heykeli’nin bulunduğu yerin sağ tarafında bir zamanlar Bekir Paşa Konağı tüm ihtişamıyla duruyordu. Çilehane’nin yanında bir tane Lağaros Hanı bulunuyordu. Saat Kulesi’nin olduğu noktada ise Nevbethane Kapısı yer alıyordu. Attalos Heykeli’nin yan tarafında bulunan bedesten bir zamanlar Bekir Paşa Hanı idi. Tekeli Mehmet Cami’nin avlusunun karşısında bir zamanlar çarşı bulunuyordu, caminin arka tarafında yer alan lokantaların olduğu yerde ise bir okul da yer alıyordu. Bedestenin yanında yer alan yapılardan önce Müsellim Hanı haritada görünürken hanın hemen yanında ise bir fırının yer aldığı görülüyor.
IŞIKLAR CADDESİ MEZARLIKTI
Günümüze hediyelik eşya satılan bir mağaza olarak görev yapan tarihi yapının bulunduğu yerde bir zamanlar bu fırın yer alıyordu. Doğu Garajı’nın bulunduğu alanlar bir zamanlar Karaköy olarak anılırken Kaleiçi’nden Doğu Garajı’na kadar olan bölge bir zamanlar Antalya’nın büyük mezarlığı konumundaydı.
KAYIP ALACA KÖŞK
Karakaş Camii’nin yan tarafında yer alan binalardan önce Balıkçıoğlu Bahçesi bulunuyordu. Haritada Hadrianus Kapısı’na yakın bir yerde Zindan Tabyası görülüyor. Tabya kısmından girince bir zamanlar mahalle olan ancak yangınla yok olmuş olduğu belirtilen bir mahalle yer alıyor. Karaalioğlu Bahçesi günümüzde olduğu gibi varlığını sürdürüyor.
Karaalioğlu’na giderken bir Alaca Köşk’ün varlığını haritada görmek mümkün. Tekelioğlu’nun inşa ettiği çilehanede haritada yerini alırken Hıdırlık yine belirtiliyor. Balık Pazarı Kapısı’nın yeri bulunmasa da Balık Pazarı Hamamı günümüzde duruyor. Tekelioğlu’nun inşa ettiği Kebir Ambar ise bulunmuyor. Palamut Kapı günümüzde görülmüyor.
MUBAYAACI KONAĞI VE MERMERLİ KÖŞK’TEN GERİYE HİÇBİR ŞEY KALMADI
Kırk merdivenin bulunduğu bölgede bir zamanlar kapının izleri dursa da günümüzde bulunmuyor. Kaleiçi’nde bir zindandan bahseden harita incelendiğinde limana inen merdivenler tarafında olduğu görülüyor. Ahi Yusuf Cami, günümüzde de yıkılmadan duruyor. Harita üzerinde yer alan bahçe günümüzde varlığını sürdürse de Mubayaacı Konağı ve Mermerli Köşk’ten geriye yalnızca adları kalmış durumda. Haritada ise bir zamanlar Kaleiçi’nde gemi yapımının gerçekleştiği görülebiliyor, ‘İnşa Olunmakta Bulunan Sefinenin Resmi’dir biçimde yazı yer alıyor.
Güllük tarafına çıkarken yokuş tarafında Dizdar Konağı’nın olduğu bulunuyordu. Dizdar Konağı’nın yanında ise Tabakhane Kapısı ve Tabakhane, harita üzerinde görülüyor. Seyir Terası bölgesinde ise bir zamanlar Ali Paşa Konağı bulunuyordu. Yine bu bölgede haritada gösterdiğine göre, Kadim Kadı Paşa Hanı, yokuşun orada da bir cami konumlanıyordu. Yine bu bölgede ise gümrük binaları, Deli Abdurrahman Paşa Hanı, Elmalı Hanı bulunurken, buraları çevreleyen Hasbahçe ile Payamlı Tabya yer alıyordu.
