Süleyman, 6 Kasım 1494 tarihinde Trabzon’da, Trabzon valisi I. Selim’in evladı olarak dünyaya geldi. Annesi Ayşe Hafsa Valide Sultan’dır. Çocukluğunun ilk dönemlerini süt kardeşi Yahya Efendi ile doğduğu şehirde geçiren Süleyman, henüz yedi yaşındayken Topkapı Sarayı’ndaki Enderûn’da bilim, tarih, din, edebiyat, askeriye gibi alanlarda eğitim almaya başladı. Eğitim döneminden sonra, 1508 senesinde Şarkî Karahisar Sancak Beyi olarak atanan Süleyman, amcası Amasya Sancak Beyi Ahmed’in ısrarları üzere farklı yerlere atandı. Son olarak, babası I. Selim tahta çıktıktan sonra 1513 senesinde Saruhan Sancak Beyi oldu. Pargalı İbrahim ile burada tanışmıştır. Yaklaşık yedi sene Saruhan Sancak Beyliği yaptıktan sonra, babası Yavuz Sultan Selim’in 1520 senesinde irtihal etmesinin ardından tek erkek evlad olduğu için hiçbir sorun yaşamadan tahta çıktı. I. Süleyman padişah olduktan kısa bir süre sonra Şam Beylerbeyi Canberdi Gazali yeni padişahı tanımayarak isyan başlattı.  27 Ocak 1521 tarihinde Ferhad Paşa komutasındaki birlikler Şam yakınlarındaki bölgede Gazali’yi devirerek isyanı bastırdı. Bu olaydan sonra Şam Beylerbeyliğine Ayas Mehmed Paşa atandı. Sultan Süleyman’ın ilk seferi Belgrad’a olmuştur. (18 Mayıs 1521) Belgrad çevresindeki şehirler alındıktan sonra, 1 Ağustos 1521’de kuşatılan şehir 29 Ağustos’ta teslim oldu. Bundan bir sene sonra, Sultan Süleyman’ın seferi Akdeniz’deki Rodos’a, Hospitalier Şövalyeleri’nin üzerine oldu. Bu kuşatma için 1522 senesinin Haziran ayında suya inen Devlet-i Aliyye Donanması, 28 Temmuz’da Rodos’a vardı. Yaklaşık 100.000 asker ve 400 gemiden oluşan bu muazzam ordu, 6 ayı geçen kuşatmadan sonra Şövalyelerin teslim olmasıyla Rodos’u resmen almış bulunuyordu. Osmanlı ile iyi geçinmekten başka çaresi olmadığını kabul eden Ferdinand’ın gönderdiği elçiler ile Osmanlı arasında imzalanan bu antlaşmaya göre Macaristan’ın Osmanlı toprağı olduğu kabul edildi. Janos Szapolyai’nin hükümdarlığı kabul edildi. Osmanlı’ya senelik 30.000 altın vergi verilmesi kabul edildi. Ferdinand’ın Kanuni Sultan Süleyman’a değil, Sadrazama denk olduğu kabul edildi. Fransa elçisi Jean de La Forêt’in girişimleri sonucu, 18 Şubat 1536 tarihinde Sultan Süleyman, Fransa ile kapitülasyon anlaşması imzaladı. Anlaşmayla birlikte Fransızlara ticari ve hukuki alanlarda birtakım ayrıcalıklar tanındı. 1538 senesinde Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Osmanlı’nın Akdeniz’de güçlenmesini istemeyen Haçlılarla 28 Eylül 1538 tarihinde Preveze açıklarında karşı karıya geldi. Bu savaşta, Barbaros Hayreddin Paşa’nın önderliğinde haçlıları mağlup etti. 1543 senesinde Osmanlı için de bir tehdit olan Şarlken’e karşı Fransız donanmasına yardım amacıyla Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması Nis Kalesi’ni alarak Fransa’ya bıraktı. 1551 senesinde Saint Jean Şövalyeleri’nin elindeki Trablusgarp, Turgut Reis komutasındaki Osmanlı Donanması tarafından ele geçirildi. Osmanlı donanmasının Akdeniz’deki üstünlüğüne son vermek amacıyla oluşturulan Haçlı donanması Cerbe Adası önünde Osmanlı donanmasına yenildi. Ardından ada Osmanlı Devleti’ne bağlandı. Böylece Akdeniz Osmanlı Devleti için göl haline geldi. Divan edebiyatının gazel rekoru Kanuni Sultan Süleyman’dadır. “Muhibbî” mahlasıyla şiirlerini yazan Kanuni, nadiren de olsa Muhib, Meftunî, Âcizî gibi mahlaslar da kullanmıştır. Muhibbî divanında tam 2779 gazel yazarak Zâtî’nin bile gazel sayısını geçmiştir.