20. yüzyılın başında yaygın olarak kullanımı başlayan arabanın mucidi konusunda farklı kaynaklarda farklı isimlere rastlanabilir. Bu farklılık temel olarak araba dendiğinde hangi aracın betimlendiğinden kaynaklanır. Örneğin, bugün yaygın olarak kullanılan benzinli motorlar ele alındığında Nikolaus Otto, Gottlieb Daimler ve Carl Benz akla gelen ilk isimlerdir. Oysa, buharla çalışan arabaları da düşünürsek tarihi Nicolos Cugnot’tan başlatmak gerekir. Yazımızda, bugün kullanılan arabalara gelene kadar otomobilin icat hikayesi yer alacaktır. Hikayenin başlangıcını tayin edebilmek için araba, yük taşımak gibi belli bir amaca özgülenmeyen, dışardan bir güce ihtiyaç duymadan kendi gücü ile çalışabilen ve daha çok kişisel kullanım için geliştirilen araçlar olarak düşünülecektir. Bu tanım, arabanın mekanizması ya da teknik ayrıntılarından ziyade kullanım amacı üzerinde durur. Yazımızın yukarıda belirtilen kapsamı doğrultusunda, içerikte arabanın mucidinin yanı sıra benzinle çalışan otomobilin mucidi konusuna da ayrıca yer verilecektir. Modern otomobilin hikayesi anlatılırken, tekerleğin bulunuş sürecini de es geçmek olmaz. Bu nedenle, tekerleğin icadına da kısa bir bölüm ayrılacaktır. Son olarak, günümüzde kullanımı giderek yaygınlaşan dizel araçlarla ilgili de bilgi verilecektir. Modern arabanın atası olarak tanımlanabilecek ilk arabanın Fransa’da 1769 yılında icat edildiği söylenebilir. Bahsi geçen tarih ve ülke kesinlikle bir tesadüf değildir. Neden mi? Her ne kadar Sanayi Devrimi İngiltere’de başlamış olsa da ülkede demiryolu ve at arabası sahiplerinin gücü, makineli taşıtların icadını geciktirdi. İcat edilen araçların geliştirilmesine de engel olundu. Fransa, Almanya gibi ülkelerde ise böyle bir kast oluşmamıştı. İlk buharlı makinenin bulunduğu 1763 yılından yalnızca 3 sene sonra Fransa’da buhar arabanın hareketi için kullanıldı.
MUCİDİ
Sanayi Devrimi Avrupa’da başladığı için, arabanın mucidi olarak karşımıza bir Avrupalının çıkması şaşırtıcı değildir. 1769 yılında Fransız mühendis Nicolas Cugnot, buhar gücü ile çalışan ilk arabayı icat etti. Üç tekerlekli ve iki kişilik olan bu araba, saatte ortalama 6 km hız yapabiliyordu. İngiltere’de ise 1801 yılında Richard Trevithick, 1831 yılında ise Sir Goldsworthy Gurney buharla çalışan taşıtlar icat etti. 45 dakikada 14 kilometreye çıkabilen Gurney’in icadı düzenli yolcu taşımacılığı için kullanıldı. İngiltere’de demiryolu ve at arabası sahipleri, makinenin gücüyle çalışan taşıtların önüne geçmek için ellerinden geleni yaptı. Engellemeler, İngiltere’de araba teknolojisinin geliştirilmesinin bir süre önüne geçti.
TEKERLEĞİ KİM BULDU?
Tekerlek, bir taşıtın icadına giden yolda en önemli gelişmedir. Arabanın mucidi açısından vazgeçilmez bir parçadır. Ancak, dönem insanlarının tekerleği bir ulaşım aracı geliştirmek için yaptıkları söylenemez. Tekerleğin icadı ile ilgili kesin bir tarihten bahsetmek mümkün değildir. Arkeolojik çalışmalarda ise tekerin ilk izlerine Mezopotamya’da ve milattan önce 4000’li yıllara ait kalıntılar arasında rastlandı. Tekerlek kalıntıları daha çok çanak çömlek yapım alanlarında bulundu. Zaten o dönem, ulaşım için kızaklar kullanılıyordu. Buharın arabalarda kullanılmasının ardından, farklı güç kaynakları aranmaya başlandı. Özellikle Almanya’da çok ciddi çalışmalar yapıldı. Alman mühendisler Nikolus Otto ve Eugen Langen, 1867 yılında benzinli motoru icat etti. Bu motorlara “Otto-cycle” adı verildi. 1870 yılında ise yine bir Alman olan Siegfried Marcus, benzinli motorları otomobilde kullanarak benzinle çalışan otomobilin mucidi oldu. Benzinli araçların yakıt tüketimi yüksek, tork değerleri ise düşüktür. Benzinli motorların geliştirilmesinde kısa bir zaman sonra, petrolde dışa bağımlılık sebebi ile birçok ülkede alternatifler aranmaya başlandı. Bugün de yoğun olarak kullanılan en iyi alternatif ise yine Almanya’dan çıktı. Alman mühendis Rudolf Diesel 1892 yılında diesel motoru icat etti. 1 yıl sonra ürünün patentini aldı. Benzinli arabalara göre bir üretim sistemi kuran şirketler, diesel motoru benimsemekte zorlandı. Diesel motor ilk kez 1924 yılında MAN tarafından bir kamyonda kullanıldı. Araba için ilk kullanım Mercedes- Benz tarafından yapıldı. 1936 yılında ilk dizel Mercedes-Benz aracı trafiğe çıktı.
