Mesudiye Zırhlısı, Osmanlı Devleti’nde Abdülaziz döneminde başlatılan modernizasyon çalışmaları sürecinde Osmanlı Donanması‘na katılmış bir savaş gemidir. 1872 yılında İngiltere’nin Thames Iron Works tersanesinde yapılmaya başlanmış ve iki yıl sonra 1874‘te denize indirilmiştir. Modern savaş gemisi olarak yapılmış ve gerekli silah teknolojisiyle donatılmış Mesudiye 1875 yılında İstanbul’a gelmiş, donanmaya meraklı padişahın göz bebeği olmuştu, ama 1876’da Abdülaziz‘in devrilmesinde de gemi büyük rol oynadı. Mesudiye Zırhlısı, savaş teknolojisinin hızlı bir şekilde gelişmesiyle kısa süre içerisinde modern savaş gemisi olma özelliğini kaybetmiş ve 1903 yılında bakım onarım için İtalya’nın Cenova kentindeki Ansaldo tersanelerine yollanmıştır. Kazanları büyütülerek saatteki hızı 17 mile çıkarıldı ve topları büyük ölçüde elden geçirildi. Önemli ateş gücüne sahip olmasına rağmen zırhındaki zayıflık nedeniyle I. Dünya Savaşı‘nda Çanakkale‘de karadaki istihkâmlara yardımcı olması için yüzer tabya olarak kullanılmak istendi ve Sarısığılar mevkinde sığ suda demirlendi. Ama savaşın hemen başında Mesudiye Zırhlısı, 13 Aralık 1914 günü teğmen Norman Douglas Holbrook emrindeki B11 denizaltısı tarafından batırıldı. 598 kişilik mürettebatından 10 subay ve 15 er şehit oldu.
ÇANAKKALE SAVAŞI
1 Ekim 1914 tahine kadar geçen süre içerisinde Çanakkale Boğazı’ndaki mayın hatlarının sayısı birden beşe çıkarılır Mayın hatlarının İngiliz Donanması tarafından bertaraf edilmesini engellemek maksadıyla Başkomutanlık Vekaleti ve Alman Askeri Heyeti sahil bataryaları dışında yeni birtakım tedbirlerin alınmasını gerekli görür. En iyi çözüm bir savaş gemisinin bölgeye demirlemesidir. Görev yaşlı ve gözden çıkarılmış bir gemiye verilmelidir. Gerek Başkomutanlık vekaleti gerekse Alman Heyeti bu görev için Mesudiye Zırhlısının biçilmiş kaftan olduğu kanısındadır. Donanma Komutanlığına getirilen Amiral Souchon Türk savaş filosunun yeniden düzenlenmesi ve bazı gemilerin hizmet dışı bırakılması düşüncesindedir. Bu gemilerin başında da Mesudiye Zırhlısı gelmektedir. Başkomutanlık Vekâletine yazdığı 1 Eylül 1914 tarihli resmi yazıda bu düşüncesini şöyle ifade eder. “Mesudiye Zırhlısının büyük topları ve makinesinin köhneliğinden dolayı filoda kullanımı mümkün değildir. Barbaros filoya iltihak edince Mesudiye’yi Bahri-şefik Boğazı Kumandanlığı maiyetine göndereceğim. Orada bu sefine boğazın müdafaasını kuvvetli bir şekilde takviye edecektir. Mesudiye bir tarafındaki toplarıyla boğaz girişini yalayıcı ateşle dövecek vaziyette demirleyecektir. Diğer tarafındaki topları karaya çıkarılarak boğazın müdafaasında kullanılabilir olacaktır.” Mesudiye Zırhlısı, 23 Ağustos’ta Çanakkale’ye gelerek Müstahkem Mevki Komutanlığı emrine girmiştir. 1917 Eylül’de Sarısığlar koyunda Hacıpaşa Çiftliği önünde başta 4,5 ve kıçta 5 kulaç su olan bir yere konuşlandırılmıştır. Gemi, 13 Aralık 1914‘te saat 11.40’ta B-11 İngiliz denizaltı gemisinin saldırısına uğradı, Denizaltının beş mayın hattını geçerek, 800 metreden attığı torpidonun izini gören gemi hemen şiddetli ateş açtıysa da etkili olamadı 10 dakika içinde iskele tarafına devrilen geminin karnı, suyun sığlığı nedeniyle su üstünde kaldı. Gemi personelinden 10 makine subayı ile 24 er şehit olmuştur, Batmadan önce Mesudiye’den sökülen uç adet 150 mm ilk top Baykuş(Mesudiye) bataryasını oluşturmuş, 1915 yılı Ocak ayına kadar beş adet 75’Iik ve beş adet 57 mmlik top çıkarılarak karada mevzilenmiştir. Savaşın sonuna kadar ise, üç adet 150 ve sekiz adet 751ik top daha çıkarılırmıştır.
