Sevgili okurlarım bugün size sık sık gündeme gelen Sevr
Antlaşmasıyla ile ilgili bilgi vermek isterim. Neden bu kadar tartışıldığını
kısa da olsa anlatacağım. 1. Dünya savaşı ittifak ve itilaf devletleri arasında
geçmişti. 1. Dünya savaşını kaybeden Osmanlı devleti, savaştan büyük yıkımlarla
ayrılmıştı. İtilaf devletleri savaşta kaybeden ittifak devletlerinin her biri
için antlaşma yapmak üzere Paris barış konferansında toplandı. Toplanan itilaf
devletleri yetkilileri ittifak devletlerinin her biri için özel antlaşma
oluşturdu. Osmanlı imparatorluğu için ise Sevr antlaşması oluşturuldu. Paris
barış konferansında yer alan bu antlaşma Osmanlı devletinin çıkarlarına tamamen
tersti. Öyle ki antlaşmaya göre Anadolu’nun büyük bir bölümü itilaf
devletlerinin eline geçiyordu. Sevr antlaşması İstanbul hükümeti, Fransa,
İtalya, İngiltere ve Japonya arasında imzalandı. Antlaşmanın dili ise
Fransızca, İtalyanca ve İngilizcedir. Sevr antlaşması önemli maddeler
içeriyordu. Boğazların egemenliğinden, Osmanlı devletinin toprak bütünlüğüne
kadar pek çok maddeyi içeren bu antlaşma neticesinde ise milli mücadele
başlamıştır. Sevr antlaşmasını kesinlikle reddeden Osmanlı devleti, Mustafa
Kemal Atatürk’ün önderliğinde Milli mücadeleyi başlatacaktı. Mustafa Kemal
Atatürk Samsun’a çıkarak Sevr antlaşmasını reddederek milli mücadeleyi
başlattı. Anadolu’da düzensiz bir ordu olan Kuvay-ı Milliye ordusu kuruldu. Kuvay-ı
Milliye ordusu Sevr antlaşmasını reddetti ve Anadolu’da düşmana karşı büyük bir
direniş başlattı. Anadolu’da başlatılan bu direniş neticesinde Sevr antlaşması
Osmanlı imparatorluğuna dayatılsa da yalnızca İstanbul hükümeti tarafından
imzalandı. Daha sonra ise Sevr antlaşması yerine Lozan antlaşması
imzalanacaktı. Sevr antlaşması böylece tarihe karışmış ve askıda kalmış bir
antlaşma oldu.
SEVR ANTLAŞMASI MADDELERİ
İstanbul, Osmanlı devletinin başkenti olarak kalmaya devam edecektir. Eğer
Osmanlı devleti İtilaf devletlerini sunmuş olduğu Sevr antlaşmasına uymazsa
İtilaf devletleri İstanbul’u Osmanlı devletinin elinden alacaktır. Batı Anadolu
ve Doğu Trakya, Yunanistan’a bırakılacaktır. Ege adalarının hepsi Yunanistan’a
verilecek. Rodos ve 12 Ada ise İtalya devletine bırakılacaktır. Osmanlı
imparatorluğunun Doğu Anadolu bölgesinde bir Ermeni devleti kurulacaktır. Irak
ve Musul İngiltere’ye bırakılacaktır.
– Boğazlar bütün devletlere açık bırakılacak. Savaş esnasında dahi savaş
gemileri boğazdan geçirilecek. Boğazları kontrol eden bir komisyon kurulacak ve
bu komisyonda Türk üye yer alamayacaktır. Azınlıklar kendi okullarını açabilecektir.
Kapitülasyonlar devam edecek. Osmanlı imparatorluğu savaş tazminatı
ödemeyecektir. Batı Anadolu İtalya’ya ait olacaktır. Hicaz bağımsız bir devlet
olacaktır.
ÖNEMİ
Sevr antlaşması Osmanlı imparatorluğunun bağımsızlığına ve toprak kaybına neden
olan bir antlaşmadır. Bu antlaşma aynı zamanda milli mücadeleyi başlatacağından
dolayı önemli bir antlaşmadır. Antlaşmanın dili Fransızca, İngilizce ve
İtalyancadır. İtilaf devletleri ve Osmanlı imparatorluğunu kapsayan bir
antlaşmadır.