Bugün size ilk savaşı anlatmak istiyorum. Silahlanma yarışı, Fransız İhtilali’nin etkileri ve sömürgecilik faaliyetleri gibi sebeplerden dolayı gelişen Birinci Dünya Savaşı’nı başlatan olay tarihi kaynaklarda Saraybosna Suikastı olarak yerini almıştır. Şimdi gelin yaşanan bu suikastın detaylarına birlikte göz atalım. Birinci Dünya Savaşı’nı başlatan olay olarak dikkat çeken Saraybosna Suikastı 28 Haziran 1914 tarihinde gerçeklemiştir. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahdı olan Fransuva Ferdinand’ın Saraybosna’ya gerçekleştirdiği bir gezi esnasında bir Sırp milliyetçisi olan Gavrilo Princip tarafından öldürülmesi Birinci Dünya Savaşı’nın fitilini ateşlemiştir. 28 Haziran 1914 günü Saraybosna ziyaretine başlayan Ferdinand ve eşi Sophie’i karşılamak isteyen yerel halk yolun her iki yanına da dizilmiş fakat bu halkın içinde suikast planı içinde olan Sırp milliyetçilerde bulunmaktaydı. 7 araçlık bir konvoyla ilerleyen Ferdinand’a suikast yapmak isteyen ilk üç suikastçı paniğe kapılarak herhangi bir hamle yapamamışlardır. Gerçekleşmeyen üç suikastın ardından ise Ferdinand’ın aracına bombalı bir saldırı gerçekleşmiş fakat bu da başarıya ulaşmamıştır. Bu girişimde sonra belediye binasında bir süre konaklayan Arşidük yola devam etme kararı almış ve esi Sophie ile birlikte yeniden yola çıkmıştır. Planlanan güzergâhta devam eden konvoydaki iki aracın yanlı yolsa sapması sonucu Ferdinand’ın aracı da onları takip etmiştir. Yolun yanış olduğunun fark edilmesinin ardından geri geri gitmek için duran Ferdinand’ın aracına suikastçı Princip tarafından iki el ateş edilmiştir. İlk ateş Sophie’ye isabet ederken ikinci ateş ise Ferdinand’ın şah damarını parçalamış ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahdı hayatını kaybetmiştir. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu bünyesindeki yetkili makamları, Saraybosna suikastçılarını, bu suikast sırasında kendilerine yardım eden ajan ve köylülerle birlikte tutuklamış ve yargılamıştır. Sanıkların çoğu, Sırbistan Krallığı’ndaki resmi çevrelerin dâhil olduğu vatana ihanet etmek için komplo kurmakla suçlandı. Genç olmalarından dolayı idam cezasına çarptırılmayan suikastçılardan olan ve Ferdinand’ın hayatına son veren silahı ateşleyen Gavrilo Princip hapishanedeyken tüberkülozdan hayatını kaybetmiştir.
NEDEN ÇIKTI?
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun 1908’de işgal ettiği Bosna-Hersek’in Saraybosna kentinde, 28 Haziran 1914 tarihinde Gavrilo Princip isimli bir Sırp milliyetçisinin Arşidük Fransuva Ferdinand’ı öldürmesi, Birinci Dünya Savaşı’nı başlatan olay oldu. Bu olaydan dolayı Sırbistan’ı sorumlu tutan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, 27 Temmuz 1914’te Sırbistan’ı işgal etti. Rusya’nın Sırbistan’ı desteklemesi üzerine Almanya da Avusturya-Macaristan’ın yandaşı olarak Rusya’ya savaş ilan etti ve Fransa da 1892’de imzaladığı ittifak antlaşması çerçevesinde Rusya’yı destekledi. Bunun üzerine Almanya, Fransa’ya da savaş ilan etti. Alman birlikleri Fransa’ya saldırmak için Belçika’ya girdi. 1839’da herhangi bir saldırı karşısında Belçika’ya yardım etmeye söz vermiş olan Birleşik Krallık, 4 Ağustos 1914’te Almanya’ya savaş ilan etti. Böylelikle yaşanan bu suikast neticesinde, I. Dünya Savaşı Avrupa’da başlamış oldu.
