Koronavirüs pandemisiyle birlikte başlayan sıfır kilometreli araç krizi ve ikinci el taşıt sektöründe yaşanan fiyat artışları son demlerini yaşıyor.
“İnanmam” demeyin, durum tam olarak yukarıdaki cümleden ibaret. Dilerseniz neden böyle bir sonuca ulaştık, sebep-sonuç ilişkisine birlikte bakalım.
Başlıyoruz…
2019 Kasım sonu Çin’de başlayan Koronavirüs salgını Mart 2020’de ülkemize sıçradı. Çip krizi nedeniyle araç bulunurluğu dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de oldukça düşük bir seviyedeydi ve salgınla birlikte toplu ulaşıma gösterilen ilgi düşerken, özel taşıtlara yönelik talep çığ gibi büyüdü.
Bazı kesimler bu durumu davul-zurna eşliğinde karşılarken, sıfır araca erişemeyen ve çareyi ikinci el taşıta yönelmekte bulan vatandaşlarsa oldukça üzüldü çünkü ikinci el araç fiyatları sıfır KM araç fiyatlarının üzerine çıktı.
Bu arada belirtmeden geçemeyeceğim…
Hepimizi dumura uğratan bu durumun bir başka örneği ülkemiz dışında görülmedi. Yani kendi topuğumuza kendimiz sıktık desek yeridir. Bu durumu gören sıfır araç firmaları boş mu durdu, hayır! Onlar da “Sıra ücreti, şunun-bunun parası” diyerek liste fiyatlarının üzerine çıkmak için büyük azim ve kararlılık göstermekten geri durmadılar.
Hiç döviz kurunu unutulur mu?
Mevcut tabloya dolardaki yukarı yönlü dalgalanmalar da eklenince al-satçılar ile yatırım peşinde koşan vatandaşlar olimpik atlet edasıyla devreye girdi ve fiyatlar tavanın tavanına ulaştı.
Böyle bir süreci geride bıraktık. Pandeminin olumsuz etkileri birer birer silinirken, çip krizi aşılmaya başlandı fakat ne hikmetse fiyatlar bir türlü düşmedi. Ta ki 2023 Ekim ayına kadar.
“Nas” modeli bırakıldı, küresel ekonomi kuralları devreye alınarak faiz artırımı gerçekleştirildi, Orta Vadeli Program uluslararası finans dünyasına güven verdi ve bir şeyler yoluna girmeye başladı. Bireysel krediler ile enflasyon ve cari açığı önlemek için kredi muslukları kısıldı.
Sonuç olarak, ekonomide dünya gerçekleri devreye girince enflasyon ve cari açık düşüşe geçti ve bu gelişmenin sonucu sıfır KM ile ikinci el taşıt fiyatlarına da yansımaya başladı.
Bakmayın firmaların kuyruğu dik tutma çabalarına. Kampanya açıklamaları art arda geliyor.
Örnekleyelim…
Toyota, yerli üretim Coralla sedan modelinde 180 bin TL, CHR modelindeyse 120 bin TL indirim ya da 12 ay vadeli % 0 faiz seçeneğiyle 250 bin TL kredi teklifini müşterileriyle paylaştı.
Kia ise Stonic modelinde 100 bin TL indirime gittiğini açıkladı.
Nissan markası da boş durmadı ve sevilen SUV modeli Qashqai için takas desteğiyle fiyatlarını 125 TL bandında indirdi.
Alman Opel de SUV sınıfında yer alan Grandland için 125 bin TL indirim açıklarken, Ultimate paket için ‘100 bin TL takas desteği’ dedi. Opel ayrıca müşterilerine 12 ay vadeli 300 bin TL için % 0.99’dan kredi sağlayacağını duyurdu.
Renault markası da bazı modelerinde indirime giderken, Mercedes’in de sıfır KM araçlar için kampanya çalışmalarında sona geldiği bilgisi paylaşıldı.
Egea modeliyle hızlı bir satış grafiği yakalayan FİAT ise 25 bin TL zam açıkladı.
Ekim ayındaki örnekler bu şekilde. Daha kasım var, ardından aralık var, beklentiler var, umutlar var ama gerçekten de kopmamak lazım. Dövizdeki artış sürerken araç fiyatlarının zamlanmamasını beklemek çok hayalci bir yaklaşım olur. “İllaki bu yıl alacağım” diyorsanız da Ekim ayında böyle kampanyalar geliyorsa Aralık ayını bir görün derim.
Zam olacak ama eskiden olduğu gibi büyük rakamlara ulaşmayacak. Küçük küçük zamcıklar olacak ve kısılan krediler nedeniyle istenilen satış rakamlarına ulaşamayacaklarını öngören sıfır araç markalarının Türkiye CEO’ları mecburen kampanyalarla birlikte fiyat indirimine gitmek zorunda kalacak.
Gelelim ikinci ele…
Şimdiden sarı sitede yer alan üst segment satılık araç ilanlarında fiyatlar 100-200 bin TL, alt segmentlerde yer alan araçlardaysa 50-100 bin TL bandında düşüşler söz konusu. Sıfır araç kampanyaları açıklanmadan önce favoriye eklediğim ilanlardan gelen “Fiyat düştü” mesajları nedeniyle inanın bildirimlerin sesini kapattım.
Sıfır ve ikinci el araç piyasasının hal-i endamı şimdilik böyle. Özetle piyasa normale dönüyor ve görülen o ki dönmeye de devam edecek. Sıfır KM araçların bulunurluğunun artması, olimpiyat maratoncusu edasıyla ikinci ele yatırım yapanları çok üzdü çünkü artık sıfırından pahalı ikinci el dönemi bitti!
Ayrıca 2024’e dikkat diyorum, altını da kalın harflerle çiziyorum. MG, Tesla, TOGG, Chery derken BYD’nin de Türkiye pazarına girmesiyle birlikte müthiş bir rekabet bizi bekliyor. Çinli markalar oldukça iddialı araçlar ve oldukça uygun fiyatlarla Türkiye pazarında ellerini güçlendiriyorlar.
Özellikle ülkemizdeki satış grafiği her geçen gün artan Chery ile 2024’de Türkiye’de satışa sunulacak BYD markaları Avrupalı markaları koltuklarından edecek gibi.
