Bundan böyle bu köşede sizlere tarihte bugün olan olayları yazıp, değerlendirmeler yapacağım. Hatta belki yüzyıllar önce meydana gelen bu olayların bugünkü yansımalarını paylaşacağım. Bundan tam 457 yıl önce bugün Sokullu Mehmet Paşa Sadrazam oldu. Sokullu’nun Osmanlı tarihindeki önemi, zaman zaman padişahların bile önüne geçmiştir. Bu makama geldikten sonra Mehmet Sokullu 15 yıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu’nun idaresini fiilen elinde tuttu.
SELİM DÖNEMİNDE DE GÖREVİNİ SÜRDÜRDÜ
I. Süleyman‘ın son seferi olan Zigetvar kalesi fethini, padişah öldükten sonra o idare etti. Süleyman’ın ölümünü askerden II. Selim gelinceye kadar saklayarak onu tahta çıkarmayı başardı. II. Selim döneminde sürekli sadrazamlıkta kaldı ve devlet işlerini idare etti. Sokullu 1568’de Avusturya ile 8 yıl süren bir barış antlaşması imzaladıktan sonra doğuya yöneldi. Amacı Osmanlı egemenliğini Asya’da ve doğu denizlerinde de güçlendirmekti. Portekiz’in Hint Okyanusu‘ndaki artan etkinliğine karşın Kızıldeniz, Umman Denizi ve Basra Körfezi‘ndeki Osmanlı gemilerinin sayılarını attırdı. Hindistan ve Endonezya ile iyi ilişkiler kurmaya çalıştı. Sokullu ayrıca Tunus’u Osmanlı himayesi altına sokarak, Kuzey Afrika’yı da denetlemek istiyordu. Ama Piyale Paşa ve Lala Mustafa Paşa gibi karşıtların etkisiyle Divan 1570’te Kıbrıs’ın alınması kararını aldı. Sokullu Venediklilere karşı böyle bir savaşın Avrupa‘yı kendilerine karşı birleştireceği görüşündeydi. Ama Lala Mustafa Paşa Divan’a uyarak 1571’de Kıbrıs‘a çıktı. Haçlı Donanması’nın misillemesinde Osmanlı donanması İnebahtı’nda yenildi. Alınan ağır yenilgi karşısında Osmanlılara gelen bir Venedik elçisine “Biz sizden Kıbrıs‘ı alarak kolunuzu kestik, siz ise donanmamızı yenmekle yalnızca sakalımızı kestiniz unutmayın ki, kol bir daha yerine gelmez, ama sakal eskisinden de gür çıkar.” dedi. Gerçekten de Sokullu’nun dediği oldu ve Venedikliler barış istemek zorunda kaldılar.
III. MURAT DÖNEMİNDE SOKULLU
Daha sonra Osmanlı Donanması Tunus’u İspanyollardan aldı. Sokullu 1574’te ölen II. Selim’in yerine geçen III. Murad döneminde de sadrazamlığını sürdürdü. Fakat artık eski gücü yoktu çünkü padişah da artık onun karşıtlarıyla işbirliği halindeydi. Sokullu yine de bazı siyasal başarılara imza attı. Fas’ı Portekiz akınlarından kurtardı, Avusturya‘nın saray içine dönük oyunlarını etkisiz hale getirdi. Fakat baskılar artık iyice artmıştı, amcasının oğlu Budin Beylerbeyi Sokullu Mustafa Paşa sudan bir nedenle idam edildi. Sokullu Mehmed Paşa, 11 Ekim 1579 tarihinde derviş kılığındaki biri tarafından bir ikindi divanı çıkışında kalbinden hançerlenerek ağır yaralandı. Ağır yaralarından dolayı Sokullu bir süre sonra 74 yaşında öldü. Eyüpsultan’da bulunan türbesine defnedildi. Sadrazamın katili konuşturulamadı ve ertesi gün öldürüldü. Sokullu’yu öldüren kişi görünüşte timarlarının azaltılmasından şikayetçi olan bir Boşnak olduğu iddia edilmiştir. Ancak bazı araştırmacılar suikastta yıllar önce şeyhleri Hamza Bali’nin idam edilmesinin intikamını almak isteyen Hamzavilerin rolü olduğunu iddia etmektedir. Ayrıca sadrazamdan kurtulmak istediği düşünülen III. Murad’ın da suikastın arkasında olduğu iddiaları vardır.
