Önceki yazımda -bana göre- tarihin en büyük dolandırıcılıkların birinden bahsetmiştim. Normal bir ülkede olsa ortalık ayağa kalkar, medya günlerce bu konuyu işlerdi. Ama bizde mağdurlar seslerini duyurmaya çabalıyorlar.
Ey medya!... Bunu haber yapmayacaksınız da neyi haber yapacaksınız? Binlerce mağduru olan nitelikli dolandırıcılık var ortada.
Senaryo yazılmış, eskizleri çizilmiş, sahneler, mekanlar ayarlanmış, aktörler eğitilmiş, kullanılacak yol ve yöntem çalışılmış, kullanılacak yazılı ve görsel materyaller hazırlanmış, aşamalar oluşturulmuş, sahneye konulmuş ve oynanmış. Bu kadar detaylı ve çok katmanlı bir planı sıradan dolandırıcıların yapması mümkün değil. Bütün bunlar ekiple yapılacak işler.
Ekipte bu işin fikir babası, geçmişte şişkin dolandırıcılık kariyeri olan biri, finans işinden anlayan biri, yazılımcı, web tasarımcı, iletişim eğitimi almış birileri, reklamcı, hukukçu, mali müşavir, sosyal medya uzmanı, ayak işlerini yapacak kişiler olmadan olmaz. Yani çok kapsamlı bir prodüksiyon ve organizasyon olmadan yapılamayacak bir dolandırıcılık eylemidir bu olay.
Suç Yöntemini inceleyecek olursak; üç aşamalı bir plan yapıldığı görülüyor.
Birinci Aşama
1- Önce sosyal medya aracılığıyla kalabalık bir topluluk oluşturulmuş.
2- Üyelerin Whatsapp gruplarına girmesi sağlanmış. Oradan yönlendirme yapılmış ve verilen linklerle derslere girilmiş.
3- Daha güçlü görünmek için dersleri 200-300 bin kişinin izlediği gibi (sahte) bir sayaç kullanılmış.
4- Üyelere güven vermek için çeşitli söylemler geliştirilmiş.
5- Sık sık eğitim videoları yayınlanarak kişinin burada meşgul olmasını sağlayıp, dış dünya ile bağını azaltmışlar.
6- Bu arada insanların finansal yatırımlar, borsa ve kripto varlıklarla ilgilerini tespit etmişler.
7- Derslere katılımları puan vererek teşvik etmişler. Ekstra puan kazanmaları için sorulara yanıt verilmesi ve bir papağan ikonuna tıklamaları sağlanmış. Puanları paraya çevirip hesaplarına yatıracaklarını söyleyerek bağlamışlar. 5-10 milyon para dağıtılacağını sık sık tekrar etmişler.
8- Hisse senedi önerileri vererek başarılı bir sistem içinde bulunduklarına inandırmışlar.
9- Borsadaki düşüşü, para kazanmanın zorlaştığını bahane ederek kripto varlık tarafına geçileceğini söylemişler. Ayrıca toplanan puanların paraya çevrilmesiyle oluşan rakamların çok sayıda İBAN’a ödenmesindeki güçlükler ve para aklama gibi algılanacağı düşüncesiyle Kriptopara borsasındaki hesaplara aktarılacağını belirterek topluluğun büyük bir kısmını ikna ederek ikinci aşamaya taşımışlar.
10- Ara ara uluslararası gazetelerde ya da yerel basında çıktığı iddia edilen sahte haberlerle güven tazelenmiş.
İkinci Aşama
1- Biriken ödül paralarının Kriptopara platformuna yatırılacağını ve oradan çekebileceklerini söyleyerek üye olmaya ikna etmişler.
2- Bu sırada kimlik doğrulama işlemi adı altında kişisel verileri elde etmişler. Özellikle Kripto varlık piyasasıyla ilgili olmayan kişileri ikinci aşamaya alınmasına dikkat ettikleri anlaşılıyor. Kripto varlık piyasasını iyi bilen kişilerin sahte platformu ve sahte token yükselişlerini kısa sürede fatketmesi söz konusu olacaktı.
3- Bu aşamada da dersler devam etmiş ve Kriptopara önerileri vermeye başlamışlar. Önerilenlerin hepsi 2-3 kat yükselmiş. Hesaplarındaki paraların 2-3 kat arttığını görmüşler. (Oysa platform da sahte, tokenler de sahte, yüşseliş mumları da sahte…)
4- Ön satış (Halka Arz) işlemi yaptıkları ve yeni tokenler listeleneceği söylenmiş. Böylece ikinci aşamaya geçenlerin hepsi bu büyük kazanca kayıtsız kalamamış. Kimi yüksek miktarda kredi çekip kimi evini ya da arabasını satıp para yatırmış.
5- Para çekme talebi olanlardan “vergi” adı altında para istenmiş. Vergiyi de verenler yine para çekemediğinde bunu gruba yazmışlar. Dolandırıcı ekibin elemanları ise normal üye gibi davranarak sorunsuz bir şekilde para çekebildiklerini söyleyerek bu söylemleri bastırmışlar.
6- Web site üzerinden hesaplarındaki paraların çok fazla yükseldiğini görenler paralarını çekmek istediklerinde sorunla karşılamaları üzerine bu olayın dolandırıcılık olduğu anlaşılmış.
Üçüncü aşama
1- Kasım ortasında derslere son verilmiş ve Kasım sonunda sistemler tamamen kapatılmış.
2- Tüm izler silinmiş, ekip sırra kadem basmış.
Şimdi ise benzer yöntemle İngiliz Profesör ve Asistanı olarak tanıtım yapmaya başlamışlar. Anlaşılan bu yöntemin başarılı olduğunu düşünerek bir şekilde sürdürmenin yollarını arıyorlar. Teknik bir hata yapıyorlar. Aşırı özgüven onları en yakın zamanda hapse gönderecektir. Ayrıca benzer dolandırıcı gruplarının var olduğu da söyleniyor. Halkımızın sosyal medya mecralarında son derece dikkatli olması gerekiyor.
Büyük resim ne söylüyor?
1- Tamamen profesyonel bir ekiple ön çalışması ciddiyetle yapılmış, adım adım uygulanmış bir planın söz konusu olduğu rahatlıkla söylenebilir.
2- Ön yüzde görünecek aktörlerin fotoğraf, video görüntülerini hazırlamak zor ve uzmanlık gerektiren bir iş. Çünkü hiç kimsenin “Bunları tanıyorum, bunlar dolandırıcıdır.” dememesi gerekiyor. Suç sonrası bulunmaması ve gerçek kişilerle ilişkilendirilmemesi gerekiyor. Kullandıkları sahte kişiliklerle kimliklendirilmeleri ayrı bir uzmanlık ve detaylı çalışma gerektiren bir iş.
3- Sahte borsa yarışması düzeneği için salon tutulup dekore edilmesi ayrı bir iş. Tamamen yapay zeka ile yapılmış ise bu da ayrı bir uzmanlık gerektiriyor. Tüm görsellerin tamamen ya da kısmen yapay zeka ile üretilmiş olması da ihtimal dahilinde.
4- Birden fazla Web sitesi ve Telefon Uygulaması yapılması, içinin doldurulması, çalışır halde olması, binlerce kişinin profillerinin oluşturulması, paraların yatırım ve kazanç durumuna göre ayarlanabilecek düzeyde tasarlanması ve uygulanması çok ciddi uzmanlık ve mesai gerektiren bir iş.
5- Büyük şirketlerle işbirliği yapılıyor imajı vermek için sahte bir iş ortamı yaratılması, insanların bulunup giydirilip, mekanların dekore edilmesi başlı başına bir organizasyon gerektiriyor.
6- Kullanılacak görsellerin çekilmesi, düzenlenmesi ve bunların teknik işlemlere tabi tutulup kullanılması ayrı bir uzmanlık gerektiriyor.
7- İşin PR boyutu reklam ve tanıtımların yapılması hatasız olmalı. Bu konuda profesyoneller ile çalışmak zorundalar.
8- Sosyal medya ekibi olmadan sorunsuz bir şekilde bu kadar çok insana ulaşmaları çok zor. Uzman deneyiminden yararlanmak zorundalar.
9- Sahte haberler yapılmış ve internette halen yayında. Bunun yazdırılıp yayınlanması da ayrı bir çaba gerektiriyor.
10- Bütün bunların dışında kişilere çok sayıda firma ve şahıs İBAN’ı gönderilmiş ve paralar buralara yatırılmış. Bu firmaların önceden kurulup banka hesaplarının açılması gerekiyor. Onlarca firma kurulup bunların ve ayrıca şahısların İBAN’ları kullanıldığına göre bunların mali müşavirlik yardımı almış olması gerekiyor.
11- Devlet takibine takılmamak için paraların çok sayıda hesaba yatırılması düşünülmüş olmalı. Bazı İBAN’ların haberi olmayan kişiler adına çıkarılmış olması ihtima dahilinde. İleride göreceğiz bunları.
Mağdurlara birkaç uyarı
Mağdurların dikkat edeceği çok önemli bir konu da; dolandırıcı çete ile iletişime geçtiğiniz ve sonrasında iletişimde kullandığınız tüm cihazlarınızı taratmanız ve temizlik yapmanızdır. Bununla birlikte E-devlet, Eposta, cihaz giriş şifrelerini ve parolalarınızı değiştirmeniz yerinde bir davranış olacaktır. Sosyal medya giriş şifreleri de değiştirilmeli ve zor kombinasyonlarla şifre/parola oluşturulmalıdır. Bunun için Büyük harf, Küçük harf, Sayılar ve İşaretler barındıran şifreler kullanılmasında yarar var. Örn; (Ke.2?aN47sc@)
Her zaman hediyelere, indirimlere, bedavalara şüphe ile yaklaşmak gerekiyor.
Önünüze aniden açılan onay tuşlarını asla onaylamayın. Tek tıklamanız size zarar vermeye yetiyor bazen.
Size aşırı ilgi gösteren kişi ve gruplara dikkat etmek gerekiyor. VİP gruplardan uzak durmalısınız.
Tanımadığınız kişilere kişisel verilerinizi vermeyin, para göndermeyin.
Yatırım işini kurumsal yapısına inanıp güvendiğiniz köklü kurumlarla yürütmenizde yarar var.
Bir finansal ilişkide şüphelendiğiniz durumlarda güvendiğiniz uzman kişi ve kurumlardan destek almanız yerinde olur.
Nasıl bir soruşturma yolu izlenebilir?
Çıkar Amaçlı Bir Suç Örgütü kurulmuş. Nitelikli dolandırıcılık planlanmış ve gerçekleştirilmiş. Çok sayıda mağdur ve çok yüksek miktarda para kaybı söz konusudur. Toplumda infial yaratacak nitelikte bir suç olayı ile karşı karşıyayız. Konunun bu kapsamda ele alınması gerekiyor. Ülke genelinden, belki de yurt dışından mağdurlar farklı illerde farklı savcılıklara başvurularda bulunuyorlar. Bunların Adalet Bakanlığınca tek merkezde birleştirilip soruşturulacağını düşünüyorum. Emniyet’in Mali Suçlar, Organize Suçlar, Siber Suçlar birimlerinin ortak çalışması ile soruşturulmalı. Ayrıca bu kadar büyük para hareketlerinin (para akışlarının) MASAK tarafından mercek altına alınması gerekir.
Bu olayda Çıkar Amaçlı bir Suç Örgütü kurulduğu ve Dolandırıcılık yoluyla ciddi oranda haksız kazanç sağlandığı açıkça görülüyor. Konu Organize Suç kapsamında değerlendirilmelidir. Burada önemli olan ise Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurmanın ve yönetmenin ayrı bir suç, örgüte üye olmanın ayrı bir suç, örgütün amaçları doğrultusunda suçlar işlemenin ayrı suçları oluşturmasıdır. Yakalandığında kişiler her bir mağdur için ayrı ceza alırken örgüte üye olmaktan da ayrı ceza alacaklar.
En çok merak edilen konu “paralar geri alınabilecek mi?” sorusunun yanıtı. Erken aşamada başvurular yapıldığı için bunun büyük oranda mümkün olabileceğini düşünüyorum. Yatırılan miktar baz alınmalı. Çünkü hem platform, hem yatırım araçları hem de kazançlarınızın tamamı düzmeceydi. Ekranınızda sahte kazançlar gördünüz. Biraz sabır gerekecek. Cumhuriyetin Savcılarının gerekenleri en kısa sürede yapacaklarını ve sonuç alacaklarını düşünüyorum.
Genel olarak olay hakkında görüşlerimi ifade etmeye çalıştım. Umarım katkısı olur. Sağlıcakla…
