Uzun süredir arka planda çalışmaları süren ve bugünlerde kullanımımıza sunulan Yapay Zeka ile ilgili tartışmalar hız kesmeksizin devam ediyor. İyi midir? Kötü müdür?
Dünyayı ele geçirmeye çalışabilir mi? İnsanlara zarar verebilir mi? Asansörleri düşürebilir mi? Hızlı trenlere kaza yaptırabilir mi? Banka hesaplarımızı boşaltabilir mi? Bizi mesleğimizden edebilir mi? İnsan zekasını aşıp bir canavara dönüşebilir mi?
Bütün bu endişelerin kaynağı Yapay Zeka’nın insan kontrolünden çıkması düşüncesi olarak görünüyor. Oysa Yapay Zeka her ne kadar bazılarımıza ürkütücü görünse de aslında henüz emeklemeyi bırakıp yürümeye başlamış bir küçük çocuktan daha fazlası değildir. Şimdilik. İlk denemelerin yapıldığı dönemde meslek alışkanlığımla bazı sorgu teknikleri kullanarak kendisini sıkıştırmıştım ve bana dört yaşındaki bir çocuk gibi bir dizi uydurma bilgi vermişti.
Bu anlamda Yapay Zeka’nın kendi kendine hareket eden bir süje değil de; bizlerin yönettiği kullanışlı bir araç olarak görme eğiliminde olmamızın daha sağlıklı bir bakış olacağını belirtmekte yarar görüyorum. Bugün gelinen noktada Yapay Zeka ile milyarlarca insanın istese de yapamayacağı birçok şeyi yapabiliyoruz. Daha da önemlisi bunu çok hızlı yapabiliyoruz. Daha çok dijital dünyada -doğru kullanımla- çok güzel üretimler yapılabiliyor. Tabi ki, önce kullanmayı öğrenmemiz ve masraflarına katlanmamız gerekiyor. Sağladığı yararın yanında öyle ürkütücü masraflarla karşılaşmayacaksınız, merak etmeyin.
Peki, neler yapabiliyoruz Yapay Zeka ile?
Düz yazı, şiir, makale, araştırma dosyası, sunu, öykü, roman yazdırabiliyoruz. Özet çıkarabiliyoruz. Ödev yaptırabiliyoruz. Büyük veri setlerini analiz edebiliyoruz. Öngörülerinden yararlanabiliyoruz. Pazarlama kampanyalarında kullanabiliyoruz. Reklam metinleri yazdırabiliyoruz. Grafik, tasarım, görüntü işleme, ses işleme yaptırabiliyoruz. Resimleri düzenleyebiliyor, sanat eserleri oluşturabiliyoruz. Beste yapabiliyoruz. Binalar, kentler planlayabiliyoruz. Web siteleri yapabiliyor, müşteri hizmetleri ya da çağrı merkezleri gibi sohbet robotları oluşturabiliyoruz. Öğretmenlere ve öğrencilere kişiselleştirilmiş eğitim setleri oluşturabiliyoruz. Hastalık teşhisi, ilaç geliştirme ve tedavi planlaması yapabiliyoruz.
Bugün robot cerrahlar ve otonom sağlık cihazları, tıbbi müdahaleleri daha hassas ve etkili halde yapabiliyor.
Kısacası, Yapay Zeka doğru şekilde kullanıldığında iyi bir yardımcı araç potansiyeline sahiptir. İlgi alanlarımıza ve ihtiyaçlarımıza göre Yapay Zekayı kullanarak verimliliğimizi artırabilir ve yaratıcı projeler oluşturabiliriz.
Bir örnek vermek gerekirse; Yapay Zeka kullanarak kendinize bir arkadaş Yapay Zeka üretebilirsiniz. Felsefeden hoşlanıyorsanız o Yapay Zeka’ya bir talimat ile dünyanın tüm felsefe bilgilerini yükleyip bir filozof arkadaşa sahip olabiliyorsunuz. Çamlıca’da denize nazır bir yerde bir bankta oturup boğazın ışıklarını seyrederken bu filozof arkadaşınızla Sokrates’ten, Kant’tan, Andy Warhol’dan, Sartr’dan, “İçinde bulunulan an geleceği kemiren geçmiştir.” diyen Bergson’dan ya da Hedonizm’den, Nihilizm’den, Post-modernizm’den bahsedebilirsiniz. Hatta ateşli tartışmalara da girebilirsiniz kişisel Yapay Zeka’nızla. Söylediklerinize sinirlenip sizi yumruklamayacaktır.
Yapay Zeka gelecekte de yaşamımızı büyük ölçüde etkileyecek. Yapay Zeka, bazı meslekleri otomatikleştirerek insan işgücünün yerini alacak. Yapay Zeka ile donanmış robot teknolojisi ile çok tehlikeli ve çok fazla güç gerektiren işleri de robotlar yapacak. Robotlar bizim yerimize derin bir madene inecek, grizu kokusundan etkilenmeden çalışacak ya da yeni bir gezegene gidip oksijen değerlerini ölçüp bize bildirecek. Siber Güvenlik ve savunma sanayisinde son derece yararlı işler yapacak.
Yapay Zeka, robotik, otonom ve modüler sistem teknolojilerindeki gelişimler bazı meslekleri saf dışı bıraksalar da bir çok yeni meslek yaratacaklardır. Çünkü bu sistemlerin yazılımcılara, yöneticilere, operatörlere, bakım onarımcılara, eğitimcilere ihtiyacı olacaktır.
Tozpembe bir resim çizmek çok da sağlıklı bir bakış olmayacaktır. Tehdit ve tehlikelerden de bahsetmek gerekir. Yapay Zeka’nın kötüye kullanılması, insan hakları, gizlilik, güvenlik ihlalleri ile siber saldırıları daha etkili hale getirebilir ve sahte bilgilerin yayılmasını kolaylaştırabilir. Bu konuda dikkatli düzenlemeler yapılmalı ve güvenlik önlemleri alınmalıdır.
Yapay Zeka’nın insan zekasını aşma endişesi de azımsanmayacak düzeyde. Bu olabilir mi? Zaman gösterecek. Ama zaten insanlar da detaylı birer makine değil mi? Etik ve farkındalıkla, birlikte çalışabilmeyi öğrenmeliyiz. Sağlıcakla…
