Esad rejiminin çöküşü, Suriye halkı için bir umut ışığı olarak görünse de Libya’nın tecrübeleri bu umutların ne denli kırılgan olduğunu gösteriyor.
Yeni bir siyasi yapının oluşturulması, halkın taleplerinin dikkate alınması ve uluslararası toplumun desteği, Suriye’nin istikrarı için kritik öneme sahip. Ancak, geçmişte Libya’da yaşananlardan ders alınmazsa, Suriye’nin de aynı kaderi paylaşması kaçınılmaz olabilir.
Suriye, 21 yıl boyunca Beşar Esad’ın liderliğinde derin bir kriz içinde mücadele etti. 2011'de patlak veren iç savaş, ülkeyi uzun bir çatışma sürecine sürükleyerek milyonlarca insanı yerinden etti ve büyük bir insani felakete yol açtı. Esad rejiminin çökmesi, Suriye’nin geleceği için yeni bir dönüm noktası olarak görülüyor ancak Suriye’nin geleceğini bundan sonrasında atılacak adımlar belirleyecek.
Suriye’deki iç savaş, yalnızca siyasi bir çatışma değildi, aynı zamanda derin sosyal ve ekonomik sorunların da bir dışa vurumuydu. Yoksulluk, işsizlik gibi etkenler, halkın Esad rejimine olan öfkesini artırdı. Ekonomik kriz, savaşın yarattığı yıkım ve uluslararası yaptırımların etkisiyle daha da derinleşti. Bunun yanında Esad rejimi, başta İran ve Rusya olmak üzere dış desteklerle ayakta kalmayı başardı. Ancak zamanla bu desteklerin etkisi azaldı. Batılı ülkelerin, özellikle ABD’nin, rejime karşı tutumu ve desteklediği muhalefet grupları, Esad’ın gücünü ve etkililiğini ciddi şekilde zayıflattı. 2011’den bu yana, halkın Esad rejimine karşı gösterdiği direniş, farklı muhalefet gruplarının bir araya gelerek güçlerini birleştirmesiyle daha da güçlendi. Özellikle genç neslin özgürlük ve demokrasi taleplerinin de rejimin çöküşünde hızlandırıcı bir etken olduğu söylenebilir.
Esad rejiminin çökmesi, Suriye’deki siyasi dengeleri köklü bir biçimde değiştirecek. Rejimin düşüşü, muhalefet gruplarının yeniden organize olmasına ve yeni bir siyasi sürecin başlamasına zemin hazırlıyor. Ancak bu sürecin beraberinde getireceği zorluklar da göz ardı edilmemeli. Rejimin çökmesi, Suriye’de bir güç boşluğu yaratacak ve bu durum, ülkede farklı etnik ve dini gruplar arasında çatışmalara ve istikrarsızlığın artmasına neden olacak. Mültecilerin geri dönüşü, temel ihtiyaçların karşılanması ve altyapının yeniden inşası, yeni yönetimin önceliklerinden biri haline gelmeli ki savaş mağduru milyonlarca Suriyeli, insani koşullarda ülkesinde yeniden ayakta durabilsin. Bir diğer yandan Esad rejiminin çöküşü, uluslararası arenada yeni dinamiklerin ortaya çıkmasına da ön ayak olacak. Özellikle Orta Doğu’daki güç dengeleri, yeni yönetimle birlikte tekrar şekillenebilir.
Esad rejiminin çökmesi, Suriye’nin geleceği açısından umut verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Ancak ülkenin karşı karşıya geldiği zorluklar da göz ardı edilmemeli. Yeni bir siyasi yapının oluşumu, halkın taleplerinin dikkate alınması ve uluslararası toplumun desteği, Suriye’nin istikrarı için hayati önem taşıyor.
SURİYE VE LİBYA MADALYONUN İKİ FARKLI YÜZÜ OLABİLECEK Mİ?
Suriye’deki Beşar Esad rejiminin çöküşü, yeni bir başlangıç olarak değerlendiriliyor. Ancak, bu dönüşümün nasıl bir yöne gideceği belirsizliğini koruyor. Benzer bir kaderi paylaşan Libya, yıllardır iç savaş ve dış müdahalelerin pençesinde kıvranıyor. Suriye’nin geleceği, Libya’nın yaşadığı kaos ve sömürü dinamikleriyle paralellikler taşıyor.
Hem Suriye hem de Libya, iç savaşın getirdiği derin sosyal ve ekonomik sorunlarla yüzleşiyor. Yüksek işsizlik oranları, yoksulluk ve kötü yönetişim, halkın öfkesini artırıyor. Libya, Muammer Kaddafi’nin düşüşünden bu yana yaşadığı siyasi istikrarsızlıkla birlikte, ekonomik kaynaklarının sömürüldüğü bir ortama dönüşmüş durumda. Suriye’de de benzer bir ekonomik çöküş ve yoksulluk durumu, halkın Esad rejimine karşı tutumunu pekiştiriyor.
Libya, zengin doğal kaynaklarına rağmen dış müdahalelerle istikrarsız hale geldi. Farklı ülkelerin desteklediği gruplar arasındaki çatışmalar, ülkenin kaynaklarının sömürülmesine neden oldu. Suriye’de de benzer bir durum söz konusu; Esad rejiminin ayakta kalmasında etkili olan İran ve Rusya’nın yanı sıra, Batı’nın muhalefeti desteklemesi, Suriye’nin siyasi manzarasını karmaşık bir hale getiriyor. Bu durum, Suriye’nin de Libya gibi uluslararası güçlerin çıkar savaşlarına sahne olabileceğini gösteriyor.
Ve son olarak; Esad rejiminin çökmesi, Suriye’de bir güç boşluğu yaratacak ve bu durum, Libya’da olduğu gibi farklı gruplar arasında çatışmalara yol açabilecektir. Libya’daki güç boşluğu, çeşitli milis grupların ortaya çıkmasına ve ülkenin parçalanmasına neden oldu. Suriye’de de benzer bir senaryo, etnik ve mezhepsel ayrışmaları derinleştirerek, istikrarsızlığı artırabilir.
REJİMİN DÜŞÜŞÜ SURİYE’NİN MİLADI OLABİLİR Mİ?
Esad rejiminin çöküşü, Suriye halkı için bir umut ışığı olarak görünse de Libya’nın tecrübeleri bu umutların ne denli kırılgan olduğunu gösteriyor. Yeni bir siyasi yapının oluşturulması, halkın taleplerinin dikkate alınması ve uluslararası toplumun desteği, Suriye’nin istikrarı için kritik öneme sahip. Ancak, geçmişte Libya’da yaşananlardan ders alınmazsa, Suriye’nin de aynı kaderi paylaşması kaçınılmaz olabilir.
Suriye’deki dönüşüm, yalnızca bir rejim değişikliği değil, aynı zamanda halkın özgürlük ve demokrasi mücadelesinin bir sonucudur. Ancak, Libya örneği, bu sürecin ne denli karmaşık ve tehlikeli olabileceğini gözler önüne seriyor. Suriye halkının, geçmişteki hatalardan ders alarak, yeni bir siyasi yapı oluşturması ve uluslararası toplumdan bağımsız bir şekilde kendi kaderini tayin etmesi, gelecekteki refah düzeyi yüksek Suriye’nin anahtarı olacaktır. Suriye’nin geleceği, halkının elinde; ancak bu yolculuk, Libya’nın yaşadığı kaosun karanlık gölgeleriyle dolu bir seyir izleyebilir.
